Η τρέχουσα κατάρρευση των ΗΠΑ μέσα στη «μαύρη τρύπα» του δημοσίου χρέους των 36 τρισ. δολαρίων, είναι η μεγάλη ευκαιρία της Κίνας να αναλάβει τα ηνία στην παγκόσμια οικονομία, αναφέρεται σε άρθρο των Asian Times (αρθρογράφος ο καθηγητής του Université Laval, Zakaria Sorgho).

Η ασιατική χώρα έχει ήδη καταφέρει τις τελευταίες δεκαετίες να γίνει ο μεγαλύτερος πιστωτής των αναπτυσσόμενων χωρών στον κόσμο, με τους Δυτικούς να φοβούνται ότι η κυβέρνηση του Xi Jinping θα υποτάξει τις χώρες αυτές μέσω της «παγίδας του χρέους» και θα τη χρησιμοποιήσει για να δημιουργήσει μια «ηγεμονική σφαίρα επιρροής».

Η οικονομική θέση της Κίνας (μέλος της ομάδας BRICS+ που εργάζεται για την απο-δολαριοποίηση) είναι τόσο ισχυρή που θεωρείται πλέον η κύρια απειλή για το δολάριο ΗΠΑ.

Ζούμε ιστορικές στιγμές! Πρώτη φορά ο κόσμος αντιμετωπίζει ταυτόχρονα 4 πολέμους που θα γίνουν ένας Παγκόσμιος

Χωρίς να χρησιμοποιεί τον όρο «απειλή», η αμερικανική κυβέρνηση χαρακτηρίζει την Κίνα ως την «πιο σοβαρή μακροπρόθεσμη πρόκληση» διεθνώς, καθώς ο στρατηγικός στόχος του Πεκίνου είναι να βάλει τέλος στην υπεροχή του δολαρίου ΗΠΑ, τον θεμέλιο λίθο της ηγεμονίας των ΗΠΑ, όπως αναφέρει το 

Μόνο το δολάριο σώζει τις ΗΠΑ

Η υπεροχή του δολαρίου στηρίζει την αμερικανική ηγεμονία στην τρέχουσα διεθνή τάξη πραγμάτων, όπως εξηγεί ο Γάλλος οικονομολόγος Denis Durand σε άρθρο του («Guerre monétaire internationale: l’hégémonie du dollar contestée?»).

Εκτός από το γεγονός ότι πολλά νομίσματα συνδέονται με το δολάριο μέσω σταθερής σύνδεσης ή ζώνης διακύμανσης, το αμερικανικό νόμισμα χρησιμοποιείται επίσης σε πολλές χώρες του τρίτου κόσμου όπου απολαμβάνει πολύ υψηλότερο επίπεδο εμπιστοσύνης στο κοινό από τα τοπικά νομίσματα.

Τούτου λεχθέντος, οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι η μόνη δύναμη που μπορεί να δημιουργήσει εξωτερικό χρέος στο δικό της νόμισμα.
Η ηγεμονία του δολαρίου στην παγκόσμια οικονομία αντανακλάται στην υπερεκπροσώπησή του στα συναλλαγματικά αποθέματα που διατηρούν οι κεντρικές τράπεζες του κόσμου. Το δολάριο εξακολουθεί να ξεπερνά τα άλλα νομίσματα, παρά την πτώση κατά 12 ποσοστιαίες μονάδες μεταξύ 1999 και 2021 -το μερίδιο του δολαρίου στα επίσημα περιουσιακά στοιχεία των κεντρικών τραπεζών του κόσμου παραμένει σχετικά σταθερό γύρω στο 58-59%.

Στα ύψη το θερμόμετρο στη Μέση Ανατολή! Πώς οι ΗΠΑ "στέρησαν" από το Ισραήλ τη ευκαιρία να χτυπήσει τα πυρηνικά του Ιράν

Το νόμισμα εξακολουθεί να απολαμβάνει ευρείας εμπιστοσύνης σε όλο τον κόσμο, ενισχύοντας το καθεστώς του ως το κατεξοχήν αποθεματικό νόμισμα. Τα αποθεματικά σε δολάρια των κεντρικών τραπεζών επενδύονται σε ομόλογα δημοσίου των ΗΠΑ, συμβάλλοντας στη μείωση του κόστους χρηματοδότησης τόσο του δημόσιου χρέους όσο και των ιδιωτικών επενδύσεων στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Ωστόσο, το εισόδημα που δημιουργείται για την οικονομία των ΗΠΑ από την ηγεμονία του δολαρίου θα μπορούσε επίσης να καταρρεύσει σαν τραπουλόχαρτο. Ο Denis Durand γράφει σχετικά ότι «η νομισματική ηγεμονία των Ηνωμένων Πολιτειών […] συγκρατείται μόνο από την εμπιστοσύνη στο αμερικανικό δολάριο».
Υπάρχουν δύο λόγοι για τους οποίους η παγκόσμια εμπιστοσύνη στο δολάριο θα μπορούσε να διαβρωθεί.

Πρώτον, όπως παραδέχτηκε η υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Janet Yellen σε συνέντευξή της τον Απρίλιο του 2023, οι Ηνωμένες Πολιτείες χρησιμοποιούν το δολάριο ως εργαλείο για να κάμψουν τους εχθρούς —αλλά και ορισμένους απείθαρχους συμμάχους. Αυτό θα μπορούσε τελικά να υπονομεύσει την ηγεμονία του δολαρίου.

Από την άλλη πλευρά, η δραματική κατάσταση του χρέους των ΗΠΑ και η μη βιωσιμότητά του, αποτελεί πηγή ανησυχίας που θα μπορούσε να επηρεάσει τη θέση του ως παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος.

Πάνω από 100% του ΑΕΠ το αμερικανικό δημόσιο χρέος

Το δολάριο βρίσκεται στην καρδιά του διεθνούς νομισματικού συστήματος από το 1944, και ακόμη περισσότερο από τότε που τέθηκε σε ισχύ η Συμφωνία του Bretton Woods το 1959.

Το εν λόγω σύστημα βασιζόταν τόσο στο χρυσό όσο και στο δολάριο, το οποίο ήταν το μόνο νόμισμα μετατρέψιμο σε χρυσό -ισοτιμία των 35 δολαρίων ΗΠΑ ανά ουγγιά.
Αυτό άλλαξε στις 15 Αυγούστου 1971, όταν, λόγω του πληθωρισμού και των αυξανόμενων ανισορροπιών στις διεθνείς οικονομικές σχέσεις των Ηνωμένων Πολιτειών, ο Richard Nixon ανακοίνωσε το τέλος της μετατρεψιμότητας του δολαρίου σε χρυσό.

Με το δολάριο συνδεδεμένο με τον χρυσό, η ικανότητα των Ηνωμένων Πολιτειών να αναλάβουν χρέη για να καλύψουν τις δημόσιες δαπάνες ήταν περιορισμένη. Σύμφωνα με αυτό το σύστημα, όπου ο χρυσός ήταν ο εγγυητής του αμερικανικού νομίσματος, οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορούσαν να δανειστούν μόνο σύμφωνα με την ποσότητα των δολαρίων σε κυκλοφορία και τα αποθέματά τους σε χρυσό.
 

Η εγκατάλειψη του συστήματος έδωσε στις ΗΠΑ την ελευθερία να αυξάνουν το χρέος τους όσο θέλουν. Το 2023, το δημόσιο χρέος των ΗΠΑ έφτασε τα 33,4 τρισεκατομμύρια δολάρια, εννέα φορές το χρέος της χώρας το 1990! Πλέον,έχει φθάσει τρα 36 τρισ. και έχει ξεπεράσει το 100% του ΑΕΠ της χώρας.
Αυτό το αστρονομικό νούμερο συνεχίζει να προκαλεί ανησυχίες για τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα της οικονομίας των ΗΠΑ.

Ευκαιρία για την Κίνα

Η Κίνα πρόσφατα ξεκίνησε μαζικό ξεπούλημα των αμερικανικών κρατικών ομολόγων που κατείχε. Μεταξύ 2016 και 2023, πούλησε αμερικανικά ομόλογα αξίας 600 δισ. δολαρίων.

Μάλιστα, τον Αύγουστο του 2017 η Κίνα ήταν ο μεγαλύτερος πιστωτής των Ηνωμένων Πολιτειών και διατηρούσε περισσότερα από 1,146 δισ. δολάρια σε ομόλογα των ΗΠΑ, σχεδόν το 20% του ποσού που κατείχαν όλες οι άλλες ξένες χώρες. Το Πεκίνο είναι πλέον ο δεύτερος μεγαλύτερος (μετά την Ιαπωνία) κάτοχος αμερικανικού χρέους, με απαιτήσεις 816 δισ. δολαρίων.

Σίγουρα δεν είναι τυχαίο ότι πριν πουλήσει τα αμερικανικά ομόλογα, το Πεκίνο ξεκίνησε αρχικά το δικό του σύστημα τιμολόγησης χρυσού σε γιουάν. Στις 19 Απριλίου 2016, ο φορέας εκμετάλλευσης πολύτιμων μετάλλων της Κίνας παρουσίασε στον ιστότοπό του το πρώτο «σταθερό» ημερήσιο σημείο αναφοράς για τον χρυσό στα 256,92 γιουάν ανά γραμμάριο.

Αυτή η πολιτική είναι μέρος της στρατηγικής της Κίνας να καταστήσει τον χρυσό απτή εγγύηση του νομίσματός της.
Την ίδια στιγμή, έχει αντικαταστήσει περίπου το ένα τέταρτο των αμερικανικών ομολόγων που πωλήθηκαν -τα τελευταία δέκα χρόνια- με χρυσό, του οποίου είναι πλέον ο κορυφαίος παραγωγός και καταναλωτής.

Η όρεξη της Κίνας για χρυσό επιβεβαιώθηκε το 2010, όταν τα αποθέματά της αυξήθηκαν στους 1.054 τόνους, από περίπου 600 τόνους το 2005. Δέκα χρόνια αργότερα, το 2020, το απόθεμά της σε χρυσό είχε σχεδόν διπλασιαστεί και πάλι σε σχεδόν 2.000 τόνους. Μέχρι το τέλος του 2024, με απόθεμα χρυσού 2.235 τόνων, η Κίνα θα είναι η χώρα με το έκτο μεγαλύτερο απόθεμα χρυσού...