Η απειλή ενός πυρηνικού πολέμου μπορεί να φαίνεται μακρινή, αλλά ο φόβος που πυροδοτεί σε όλη την Ευρώπη είναι πολύ πραγματικός. Εάν ξεσπάσει μια μεγάλης κλίμακας πυρηνική σύγκρουση, πολλοί αναρωτιούνται ποιες χώρες στην Ευρώπη θα μπορούσαν να προσφέρουν το ασφαλέστερο καταφύγιο.
Μια θερμοπυρηνική έκρηξη εξαπολύει καταστροφική ενέργεια σε απόσταση μόλις 1-2 μιλίων από το σημείο έκρηξης. Οι άμεσες επιπτώσεις περιλαμβάνουν έντονα κρουστικά κύματα, εκτεταμένες πυρκαγιές και θανατηφόρα έκθεση σε ακτινοβολία γάμμα. Αυτές οι αρχικές επιπτώσεις θα κατέστρεφαν τα πάντα κοντά στη ζώνη χτυπήματος.
Ωστόσο, ο πιο διαδεδομένος κίνδυνος έγκειται στο ραδιενεργό νέφος που παρασύρεται από τον άνεμο. Αυτό το αόρατο σύννεφο μπορεί να μολύνει το έδαφος, το νερό και τον αέρα για εκατοντάδες μίλια, καθιστώντας ακόμη και περιοχές μακριά από τις εκρήξεις επικίνδυνες.
Το επίπεδο έκθεσης σε ακτινοβολία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη γεωγραφία, τις επικρατούσες διευθύνσεις ανέμου και τα πληθυσμιακά κέντρα. Για παράδειγμα, θέσεις κάτω από στρατιωτικές βάσεις ή βασικές εγκαταστάσεις του ΝΑΤΟ διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο.
Ποιες ευρωπαϊκές χώρες αντιμετωπίζουν τους μεγαλύτερους κινδύνους;
Χώρες όπως η Γερμανία είναι ιδιαίτερα ευάλωτες. Τοποθετημένο κεντρικά στην Ευρώπη και φιλοξενώντας μεγάλες βάσεις του ΝΑΤΟ όπως το Ramstein, το νέφος θα μπορούσε να εξαπλωθεί σε πυκνές αστικές περιοχές, συμπεριλαμβανομένου του Βερολίνου και του Μονάχου. Ομοίως, η Πολωνία, που συνορεύει με τη Ρωσία και τη Λευκορωσία, αντιμετωπίζει σημαντικούς κινδύνους λόγω της εγγύτητάς της με ανατολικές στρατιωτικές εγκαταστάσεις.
Η Βόρεια Ιταλία απειλείται επίσης· Βάσεις όπως το Αβιάνο και το Γκέντι θα μπορούσαν να προσελκύσουν επιθέσεις και ανάλογα με τα μοτίβα ανέμου, η μόλυνση μπορεί να εξαπλωθεί στις πυκνοκατοικημένες βόρειες περιοχές. Οι χώρες της Βαλτικής, κοντά στη Ρωσία, δεν είναι ξένες σε πιθανές επιπτώσεις, οι οποίες θα μπορούσαν να επιδεινωθούν κατά τη διάρκεια των ανατολικών ανέμων που επικρατούν τους ψυχρότερους μήνες.
Χώρες λιγότερο εκτεθειμένες στο πυρηνικό νέφος
Δεν αντιμετωπίζει όλη η Ευρώπη το ίδιο επίπεδο κινδύνου. Οι βόρειες χώρες, μαζί με τα δυτικά έθνη όπως η Πορτογαλία και η Ισπανία, πιθανότατα θα βιώσουν λιγότερο σοβαρή μόλυνση λόγω της απόστασής τους από τους πρωταρχικούς στόχους. Τα μοτίβα ανέμου σπάνια μεταφέρουν ραδιενεργά σωματίδια τόσο δυτικά.
Είναι ενδιαφέρον ότι η Ιρλανδία, με τη σχετικά απομονωμένη θέση της και την ουδέτερη στάση της, θα μπορούσε να είναι μεταξύ των λιγότερο επηρεασμένων. Τα σκανδιναβικά έθνη, συμπεριλαμβανομένης της Σουηδίας και της Νορβηγίας, επωφελούνται από τους αραιούς πληθυσμούς και τη βόρεια γεωγραφία τους, η οποία τείνει να τους προστατεύει από τις ανατολικές ραδιενεργές ροές.
Το ανθρώπινο τίμημα και τα μαθήματα επιβίωσης από τα πυρηνικά σενάρια
Οι συνέπειες ενός πυρηνικού πολέμου στην υγεία υπερβαίνουν κατά πολύ την αρχική έκρηξη. Εκείνοι που βρίσκονται κοντά σε ζώνες χτυπήματος μπορεί να υποφέρουν από οξύ σύνδρομο ακτινοβολίας, που εκδηλώνεται ως σοβαρή ναυτία, έμετος και, στις σοβαρότερες περιπτώσεις, θάνατος μέσα σε λίγες μέρες. Οι μακροπρόθεσμοι κίνδυνοι περιλαμβάνουν υψηλότερη συχνότητα εμφάνισης καρκίνων και ασθενειών του θυρεοειδούς που προκαλούνται από ραδιενεργό μόλυνση που εισέρχεται στα αποθέματα τροφίμων και νερού.
Κατά τη διάρκεια κρίσεων, ορισμένες προφυλάξεις μπορούν να βελτιώσουν δραστικά τις πιθανότητες επιβίωσης. Για παράδειγμα, η καταφυγή σε υπόγεια καταφύγια, η κατανάλωση δισκίων ιωδιούχου καλίου λίγο μετά την έκθεση και η πλήρης απολύμανση του δέρματος και των ρούχων μειώνουν σημαντικά τους κινδύνους.
Καμία ευρωπαϊκή χώρα δεν είναι εντελώς απρόσβλητη. Τα ραδιενεργά νέφη μπορούν να ταξιδέψουν πέρα από τα σύνορα μέσα σε λίγες ώρες, καθιστώντας απαραίτητη τη συνεργασία και τα κοινά σχέδια έκτακτης ανάγκης. Ενώ η πρόληψη παραμένει η ισχυρότερη άμυνά μας, η αναγνώριση του ποιος μπορεί να αντιμετωπίσει τις σοβαρότερες επιπτώσεις βοηθά στην εστίαση των πόρων εκεί όπου θα χρειαστούν περισσότερο.
