Η Τουρκία έκανε μια σοβαρή επιλογή με την παραγγελία και την υπογραφή συμβολαίου αγοράς των S-400 από τη Ρωσία, ένα στρατηγικό όπλο που δημιουργεί σοβαρά προβλήματα στο σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης και αεροπορικής άμυνας του ΝΑΤΟ και στην ένταξη των μαχητικών πέμπτης γενιάς F-35 στην τουρκική πολεμική αεροπορία.

Ενώ οι ΗΠΑ φέρονται αποφασισμένες να επιβάλουν κυρώσεις στην Τουρκία σε περίπτωση που η Άγκυρα επιμείνει στην εκτέλεση του συμβολαίου και την παραλαβή των συστημάτων S-400, και ενώ η Τουρκία καταβάλλει προσπάθειες να συνεννοηθεί με τις ΗΠΑ για να βρεθεί μια μέση λύση για το θέμα, η Ρωσία, για να προκαταλάβει υπαναχώρηση της Άγκυρας, δηλώνει ότι θα αρχίσει την παράδοση των συστημάτων από τον Ιούλιο του 2019, δηλαδή σε δύο μήνες από τώρα.
Η κατάσταση είναι κρίσιμη και αφορά πλέον άμεσα και την Ελλάδα, αφού σε περίπτωση που δεν επιτευχθεί η… μέση λύση, οι αμερικανοτουρκικές σχέσεις θα επιδεινωθούν σε τέτοιο βαθμό που ίσως οδηγήσουν στην αποχώρηση των ΗΠΑ από την αεροπορική βάση του Ιντζιρλίκ και εγκατάσταση των τμημάτων που ήταν εκεί επί δεκαετίες σε αεροπορικές βάσεις της Ελλάδας και ίσως της Κύπρου.

Για όσους ανησυχούν για τις πυρηνικές κεφαλές που ήταν αποθηκευμένες στο Ιντζιρλίκ, τους πληροφορούμε ότι αυτές ήδη έχουν μεταφερθεί σε αεροπορική βάση της Ρουμανίας.

Σε συζήτηση που είχα με τον ΥΠΑΜ Χουλουσί Ακάρ, στη δεξίωση της εορτής της 23ης Απριλίου, τον ρώτησα «υπάρχει εξέλιξη στις συνομιλίες με τις ΗΠΑ στο θέμα της Ζώνης Ασφαλείας που σχεδιάζεται να δημιουργηθεί ανατολικά του Ευφράτη;». Ο Ακάρ μίλησε για μια «προσέγγιση». Συγκεκριμένα είπε:

«Εμείς έχουμε τις θέσεις μας. Και το θέμα είναι να συμφωνήσουν μ’ αυτές. Βλέπουμε ότι έχουν κάνει μια προσέγγιση σ’ αυτές. Εμείς ζητούμε το αυτονόητο και όλα όσα θέλουμε είναι τεκμηριωμένα».

Από την άλλη πλευρά, τα μηνύματα που παίρνουμε από τις ΗΠΑ επιβεβαιώνουν όσα είπε ο Ακάρ. Ένας εκπρόσωπος του υπουργείου Άμυνας των ΗΠΑ είπε στον ανταποκριτή του Πρακτορείου Anadolu: «Στις συζητήσεις μεταξύ των δύο χωρών για το θέμα της ζώνης ασφαλείας στη Συρία, υπάρχει μια κάποια πρόοδος σε σχέση με τα άλλα ζητήματα».

Οι εξελίξεις στο θέμα της ζώνης ασφαλείας ίσως σχετίζονται με αυτά που αναφέρει η Wall Street Journal σε άρθρο της. Συγκεκριμένα, αναφέρει ότι η κυβέρνηση Τραμπ έχει αποστείλει αίτημα μέχρι τώρα σε 21 χώρες να διαθέσουν στρατιωτικά τμήματα, τα οποία θα εγκατασταθούν στη ζώνη ασφαλείας. Από τις χώρες αυτές θετικά απάντησαν μόνο οι μισές, οι οποίες μάλιστα είπαν ότι θα στείλουν μικρά τμήματα.

Να θυμηθούμε τι έγινε τους τελευταίους 3-4 μήνες στο θέμα:

• Οι ΗΠΑ στην αρχή μίλησαν για μια ζώνη ασφαλείας εύρους 32 χλμ κατά μήκος των συνόρων Τουρκίας-Συρίας, στην οποία δεν θα υπήρχαν στρατεύματα της Τουρκίας, αλλά μόνο μια πολυεθνική δύναμη.
• Η Άγκυρα από την πλευρά της δεν έβλεπε με καλό μάτι την ιδέα αυτήν, και ήθελε να έχει αυτή τον έλεγχο της ζώνης ασφαλείας.
• Το σημείο προσέγγισης και των δύο πλευρών ήταν να μην υπάρχουν στη ζώνη ασφαλείας τμήματα των Δυνάμεων Προστασίας του Λαού (YPG).

Ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ στη Συρία, Τζέιμς Τζέφρι, ανέφερε για το θέμα: «Εργαζόμαστε με την Τουρκία πάνω στο θέμα της ζώνης ασφαλείας, στην οποία δεν θα υπάρχουν τμήματα του YPG».

Όμως ποια μπορεί να είναι η μέση οδός στο θέμα αυτό;

Αυτό που είναι πιθανόν να γίνει, είναι ένα τμήμα της ζώνης ασφαλείας να είναι υπό τον έλεγχο της Τουρκίας και το υπόλοιπο υπό τον έλεγχο της πολυεθνικής δύναμης υπό τις ΗΠΑ.

Ρωτήσαμε ωστόσο τον Ακάρ και για το θέμα της κρίσης των S-400. Αφού τόνισε τη σημασία που έχει το σύστημα αυτό για την Τουρκία, πρόσθεσε με νόημα ότι «έχουμε κι άλλα ισχυρά χαρτιά που δεν έχουμε ανοίξει ακόμα».

Όλοι γνωρίζουν ότι για τις ΗΠΑ οι S-400 είναι κόκκινη γραμμή. Και μπορούμε να πούμε ότι η Τουρκία, όταν έκανε την πρότασή της προς τις ΗΠΑ να γίνουν διαπραγματεύσεις για να βρεθούν εναλλακτικές λύσεις, έπεσε πάνω σε τοίχο, αφού η απάντηση ήταν «πρώτα ακυρώστε την παραγγελία και μετά θα συζητήσουμε».

Οι δηλώσεις που κάνουν όλοι οι Αμερικανοί αξιωματούχοι διαφόρων βαθμίδων, όλες είναι απειλητικές του τύπου «αν δεν πάρετε τα συστήματα Patriot, τότε δεν θα παραλάβετε και τα F-35, ενώ θα ακολουθήσουν σκληρές κυρώσεις που θα οδηγήσουν την οικονομία σας σε καταστροφή».

Σε περίπτωση που η Άγκυρα επιμείνει στη θέση της και δεν ακυρώσει την παραγγελία των S-400, και τεθούν σε εφαρμογή οι απειλές των ΗΠΑ, τότε οι διμερείς σχέσεις θα διαταραχτούν σε τέτοιο βαθμό που θα είναι δύσκολη έως αδύνατη η αναθέρμανσή τους, ενώ υπάρχει περίπτωση μέχρι και πλήρους διακοπής.

Όμως ποιες είναι οι πραγματικές προθέσεις των ΗΠΑ; Μήπως μπλοφάρουν, ανοίγοντας από τώρα το χαρτί της οικονομίας; Άραγε έχουν υπολογίσει το ενδεχόμενο να διακοπούν οι σχέσεις τους με την Τουρκία, σε περίπτωση που δεν υποχωρήσει στο θέμα των S-400; Άραγε το «έχουμε στα χέρια μας ισχυρά χαρτιά, που δεν τα έχουμε ανοίξει ακόμα», που είπε ο υπουργός Άμυνας Ακάρ, έχουν τέτοια δύναμη που θα μπορούσαν να λύσουν τον γόρδιο δεσμό που έχει δημιουργηθεί;

Το άρθρο του Τούρκου αναλυτή, ο οποίος είναι πολύ κοντά στα υπουργεία Άμυνας και Εξωτερικών της Τουρκίας, είναι εξαιρετικά διαφωτιστικό για ένα θέμα που αφορά Ελλάδα και Κύπρο και αποτελεί τροφή για σκέψη.