Το σχέδιο για τη Λωρίδα της Γάζας που καταρτίστηκε από την Αίγυπτο ως απάντηση στις φιλοδοξίες του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ για μια Ριβιέρα της Μέσης Ανατολής, παραγκωνίζει τη Χαμάς και την αντικαθιστά με προσωρινά σώματα που θα ελέγχονται από αραβικά, μουσουλμανικά και δυτικά κράτη, σύμφωνα με σχέδιο που είδε το Reuters.

Το αιγυπτιακό όραμα για τη Γάζα, το οποίο πρόκειται να παρουσιαστεί σε σύνοδο κορυφής του Αραβικού Συνδέσμου την Τρίτη, δεν διευκρινίζει αν η πρόταση θα εφαρμοστεί πριν ή μετά από οποιαδήποτε μόνιμη ειρηνευτική συμφωνία για τον τερματισμό του πολέμου που προκλήθηκε από τις επιθέσεις της Χαμάς την 7η Οκτωβρίου 2023 στο Ισραήλ.

Το σχέδιο του Τραμπ, το οποίο προβλέπει τον διωγμό των παλαιστινίων από τη Γάζα, φάνηκε να απομακρύνεται από τη μακροχρόνια πολιτική των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή που επικεντρώθηκε στη λύση των δύο κρατών και προκάλεσε την οργή των Παλαιστινίων και των αραβικών κρατών.

Το ποιος θα διοικήσει τη Γάζα μετά τη σύγκρουση παραμένει το μεγάλο αναπάντητο ερώτημα στις διαπραγματεύσεις για το μέλλον της περιοχής. Η Χαμάς έχει μέχρι στιγμής απορρίψει την ιδέα οποιασδήποτε πρότασης που θα επιβληθεί στους Παλαιστίνιους από άλλα κράτη.

Το σχέδιο της Αιγύπτου δεν αντιμετωπίζει κρίσιμα ζητήματα, όπως το ποιος θα πληρώσει τον λογαριασμό για την ανοικοδόμηση της Γάζας, ούτε περιγράφει συγκεκριμένες λεπτομέρειες για το πώς θα διοικηθεί η Γάζα, ούτε πώς θα παραμεριστεί μια ένοπλη ομάδα τόσο ισχυρή όσο η Χαμάς.

Σύμφωνα με το αιγυπτιακό σχέδιο, μια Αποστολή Διακυβερνητικής Βοήθειας θα αντικαταστήσει την κυβέρνηση της Χαμάς στη Γάζα για μια απροσδιόριστη ενδιάμεση περίοδο και θα είναι υπεύθυνη για την ανθρωπιστική βοήθεια και την έναρξη της ανοικοδόμησης της περιοχής που έχει καταστραφεί από τον πόλεμο.

«Δεν θα υπάρξει σημαντική διεθνής χρηματοδότηση για την αποκατάσταση και την ανοικοδόμηση της Γάζας, εάν η Χαμάς παραμείνει το κυρίαρχο και ένοπλο πολιτικό στοιχείο επί του εδάφους που ελέγχει την τοπική διακυβέρνηση», αναφέρεται στο σχετικό κείμενο που περιγράφει τους στόχους του αιγυπτιακού σχεδίου.

Λεπτομέρειες του προτεινόμενου σχεδίου της Αιγύπτου για το μέλλον της Γάζας δεν έχουν αναφερθεί προηγουμένως.

Η Αίγυπτος, η Ιορδανία και τα αραβικά κράτη του Κόλπου προσπαθούν εδώ και σχεδόν ένα μήνα να διαμορφώσουν μια διπλωματική «επίθεση» για να αντικρούσουν το σχέδιο του Τραμπ. Έχουν προταθεί διάφορες ιδέες, με την αιγυπτιακή πρόταση να θεωρείται η επικρατέστερη.

Το Reuters δεν ήταν σε θέση να εξακριβώσει αν οι Άραβες ηγέτες θα υποστηρίξουν το σχέδιο της Αιγύπτου.

Το σχέδιο δεν διευκρινίζει ποιος θα διευθύνει την αποστολή διακυβέρνησης. Αναφέρει ότι «θα αξιοποιηθεί η εμπειρία των Παλαιστινίων στη Γάζα και αλλού για να ανακάμψει το συντομότερο δυνατό».

Το σχέδιο κοινοποιήθηκε στο Reuters από αξιωματούχο που συμμετέχει στις διαπραγματεύσεις για τη Γάζα, ο οποίος μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας.

Το σχέδιο απορρίπτει κατηγορηματικά την πρόταση των ΗΠΑ για μαζικό εκτοπισμό των Παλαιστινίων από τη Γάζα, την οποία αραβικά κράτη όπως η Αίγυπτος και η Ιορδανία θεωρούν απειλή για την ασφάλεια.

«Ο πρόεδρος Τραμπ ήταν ξεκάθαρος ότι η Χαμάς δεν μπορεί να συνεχίσει να κυβερνά τη Γάζα», δήλωσε ο εκπρόσωπος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας του Λευκού Οίκου, Μπράιαν Χιουζ, όταν ρωτήθηκε για το σχέδιο της Αιγύπτου για τη Γάζα και για το αν οι ΗΠΑ θα το υποστηρίξουν.

«Ενώ ο Πρόεδρος εμμένει στο τολμηρό όραμά του για μια μεταπολεμική Γάζα, καλωσορίζει τη συμβολή των Αράβων εταίρων μας στην περιοχή. Είναι ξεκάθαρο ότι οι προτάσεις του έχουν οδηγήσει την περιοχή στο να έρθει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων αντί να επιτρέψει σε αυτό το ζήτημα να εξελιχθεί σε περαιτέρω κρίση», δήλωσε ο Χιουζ.

Χαμάς

Ο ανώτερος αξιωματούχος της Χαμάς Sami Abu Zuhri δήλωσε στο Reuters ότι η ομάδα δεν έχει γνώση για καμία τέτοια πρόταση από την Αίγυπτο. «Η επόμενη μέρα στη Γάζα πρέπει να αποφασιστεί μόνο από τους Παλαιστίνιους», είπε. «Η Χαμάς απορρίπτει κάθε προσπάθεια επιβολής σχεδίων ή οποιασδήποτε μορφής μη παλαιστινιακής διοίκησης ή την παρουσία οποιωνδήποτε ξένων δυνάμεων στο έδαφος της Λωρίδας της Γάζας».

Προκλητικός εκπρόσωπος ισραηλινής κυβέρνησης: Η Χαμάς έχει επαρκείς ποσότητες τροφίμων για επιδημία παχυσαρκίας

Το αιγυπτιακό σχέδιο δεν αναφέρει κάτι για μελλοντικές εκλογές.

Σημειώνεται ότι η Χαμάς κυβερνά τη Γάζα από το 2007. Εξαπέλυσε την επίθεση κατά του Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023, η οποία στοίχισε τη ζωή σε 1.200 ανθρώπους, με αποτέλεσμα να ξεκινήσει ο πόλεμος στη Γάζα.

Η κατάπαυση του πυρός στις 19 Ιανουαρίου έθεσε προσωρινό τέλος στις μάχες, αλλά η πρώτη φάση της συμφωνίας έληξε το Σάββατο, χωρίς να υπάρχει ένδειξη συμφωνίας για τη μετάβαση στη δεύτερη φάση.

Το αιγυπτιακό σχέδιο δεν αντιμετωπίζει το ζήτημα των μέτρων που θα μπορούσαν να ληφθούν εάν η Χαμάς αρνηθεί να αφοπλίσει ή να αποχωρήσει από τη διοίκηση της Γάζας.

Η πρόταση προβλέπει μια Διεθνή Δύναμη Σταθεροποίησης που θα προέρχεται κυρίως από αραβικά κράτη, η οποία θα αναλάβει τον ρόλο της παροχής ασφάλειας από τη Χαμάς, με την ενδεχόμενη δημιουργία μιας νέας τοπικής αστυνομικής δύναμης.

Τόσο τα όργανα ασφαλείας όσο και τα όργανα διακυβέρνησης θα «οργανώνονται, θα καθοδηγούνται και θα εποπτεύονται» από ένα διοικητικό συμβούλιο. Το σχέδιο αναφέρει ότι το συμβούλιο θα αποτελείται από βασικές αραβικές χώρες, μέλη του Οργανισμού Ισλαμικής Συνεργασίας, τις ΗΠΑ, τη Βρετανία, την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη της και άλλους.

Το σχέδιο δεν περιγράφει λεπτομερώς τον κεντρικό κυβερνητικό ρόλο της Παλαιστινιακής Αρχής, η οποία, σύμφωνα με δημοσκοπήσεις, έχει μικρή υποστήριξη μεταξύ των Παλαιστινίων στη Γάζα και τη Δυτική Όχθη.

Παλαιστίνιος αξιωματούχος δήλωσε στο Reuters ότι, όπως και η Δυτική Όχθη, η Γάζα υπάγεται στη δικαιοδοσία της Παλαιστινιακής Αρχής και πρέπει να διοικείται από Παλαιστίνιους.

Λογαριασμός ανοικοδόμησης

Από τότε που η Χαμάς εκτόπισε την Παλαιστινιακή Αρχή από τη Γάζα μετά από έναν σύντομο εμφύλιο πόλεμο το 2007, έχει συντρίψει κάθε αντιπολίτευση στην περιοχή. Με την υποστήριξη του Ιράν, δημιούργησε έναν εκτεταμένο μηχανισμό ασφαλείας και μια στρατιωτική οργάνωση που βασίζεται σε ένα τεράστιο δίκτυο σηράγγων - μεγάλο μέρος του οποίου το Ισραήλ υποστηρίζει ότι έχει πλέον καταστρέψει.

Το σχέδιο δεν αναφέρει ποιος θα πληρώσει για την ανοικοδόμηση της Γάζας, ένας λογαριασμός που υπολογίζεται από τον ΟΗΕ σε περισσότερα από 53 δισ. δολάρια. Δύο πηγές δήλωσαν στο Reuters ότι τα κράτη του Κόλπου και τα αραβικά κράτη θα πρέπει να δεσμεύσουν τουλάχιστον 20 δισ. δολάρια στην αρχική φάση της ανοικοδόμησης.

Η πρόταση της Αιγύπτου προβλέπει ότι τα κράτη που συμμετέχουν στο διοικητικό συμβούλιο θα μπορούσαν να δημιουργήσουν ένα ταμείο για τη στήριξη του προσωρινού διοικητικού οργάνου και να οργανώσουν διασκέψεις δωρητών για την αναζήτηση πόρων για ένα μακροπρόθεσμο σχέδιο ανοικοδόμησης και ανάπτυξης της Γάζας.

Το σχέδιο δεν περιλαμβάνει συγκεκριμένες οικονομικές δεσμεύσεις.

Τα αραβικά κράτη του Κόλπου που παράγουν πετρέλαιο και φυσικό αέριο, όπως η Σαουδική Αραβία, το Κατάρ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, θα μπορούσαν να αποτελέσουν σημαντικές πηγές χρηματοδότησης από την περιοχή.

Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, για παράδειγμα, βλέπουν τη Χαμάς και άλλες μαχητικές ομάδες ως υπαρξιακή απειλή και είναι απίθανο να προσφέρουν οποιαδήποτε χρηματοδότηση μέχρι να παραγκωνιστεί η Χαμάς.