Παρόλο που η οδοντική πλάκα δεν είναι ευχάριστη για τους ζωντανούς ανθρώπους, αποτελεί σημαντικό εύρημα για τους παλαιοντολόγους που εξετάζουν λείψανα, καθώς ανά τα χρόνια σκληραίνει και λειτουργεί ως «χρονοκάψουλα», η οποία διατηρεί το DNA και τις πρωτεΐνες που περιέχει.

Με αυτόν τον τρόπο, λοιπόν, παλαιοντολόγοι κατάφεραν να συνδέσουν ένα σχεδόν άθικτο κρανίο ηλικίας 146.000 ετών, το οποίο βρέθηκε κοντά στο Χαρμπίν της Κίνας, με έναν μυστηριώδη αρχαίο άνθρωπο, τον οποίο ονόμασαν «Άνθρωπο - Δράκο».

Το γενετικό υλικό και οι πρωτεΐνες που βρέθηκαν στα υπολείμματα των δοντιών του «Ανθρώπου - Δράκου» επιβεβαιώνουν πλέον ότι το κρανίο ανήκει σε έναν Ντενισόβαν, μια εξαφανισμένη φυλή αρχαίων ανθρώπων που είχε στενή συγγένεια με τους Νεάντερταλ, σύμφωνα με δύο έρευνες που δημοσιεύθηκαν στα περιοδικά Science και Cell.

Αν και οι παλαιοντολόγοι υποψιάζονταν ήδη την φυλή με βάση τη γεωγραφική θέση των λειψάνων, την ηλικία τους και τις φυσικές ομοιότητες με άλλα γνωστά απολιθώματα των Ντενισόβαν, η μοριακή επιβεβαίωση σημαίνει ότι οι επιστήμονες μπορούν επιτέλους να είναι πλέον σίγουροι ότι βρήκαν ένα σχεδόν πλήρες κρανίο Ντενισόβαν.

«Αυτό αποτελεί ένα ορόσημο, καθώς πλέον μπορούμε να πούμε: "Έτσι ήταν οι Ντενισόβαν"», λέει η Καρίνα Σλέμπους, εξελικτική ανθρωπολόγος στο Πανεπιστήμιο της Ουψάλα, η οποία δεν συμμετείχε σε καμία από τις δύο μελέτες. «Είναι πραγματικά συναρπαστικό».

Πριν από τις νέες μελέτες, τα λείψανα των Ντενισόβαν αναγνωρίζονταν μέσω της ανάλυσης DNA από μικρά κομμάτια οστών που είχαν βρεθεί σε σπηλιές σε όλη την Ασία. Χωρίς γνωστά πλήρη σκελετικά υπολείμματα, οι ερευνητές μπορούσαν μόνο να υποθέσουν πώς έμοιαζαν οι Ντενισόβαν. «Για τους Νεάντερταλ ξέραμε πολλά, αλλά για τους Ντενισόβαν δεν ξέραμε τίποτα», λέει η Σλέμπους.

Όταν το συγκεκριμένο κρανίο εξετάστηκε για πρώτη φορά το 2021, πολλοί ερευνητές ήλπιζαν ότι θα αναγνωριζόταν γρήγορα ως Ντενισόβαν. Ωστόσο, οι προσπάθειες εξαγωγής χρησιμοποιήσιμου DNA από τα οστά και τα δόντια του κρανίου απέβησαν άκαρπες.

Αντ' αυτού, η Τσιαομέι Φου, γενετίστρια στο Ινστιτούτο Παλαιοντολογίας Σπονδυλωτών και Παλαιοανθρωπολογίας της Κινεζικής Ακαδημίας Επιστημών και κύρια συγγραφέας και των δύο άρθρων, στράφηκε σε μια ασυνήθιστη πηγή. Αντί να αναζητήσουν γενετικό υλικό στο ίδιο το κρανίο, η ίδια και η ομάδα της ξύσανε ένα μικρό κομμάτι της απολιθωμένης οδοντικής πλάκας που είχε απομείνει στο κρανίο.

Αν και η πέτρα περιέχει λιγότερο αρχαίο ανθρώπινο DNA από ό,τι συνήθως βρίσκεται στα οστά ή τα δόντια, η δομή της μπορεί να συντηρήσει καλύτερα το περιεχόμενό της.

«Σε περιπτώσεις όπως αυτή, η πέτρα μπορεί να είναι η μόνη μας ελπίδα να αποκτήσουμε DNA από πραγματικά αρχαία άτομα» λέει η αρχαιογενετίστρια του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, Κριστίνα Γουαρίνερ.