Δεν είναι πάντα εύκολο για τους επιστήμονες να αντιληφθούν τις ενδείξεις για την ύπαρξη φωτιάς στην αρχαιότητα.

Κομμάτια κάρβουνου, ραγισμένα κόκαλα, αποχρωματισμένοι βράχοι συχνά συνηγορούν στο συμπέρασμα πως υπήρξε φωτιά ωστόσο, όπως είναι λογικό, μετά από εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια δεν συνηθίζεται να αφήνει ευρήματα προς μελέτη.

Παρόλα αυτά, ειδικοί στο Ισραήλ αξιοποιώντας την τεχνητή νοημοσύνη είναι σε θέση να προσδιορίσουν την αρχαιότερη χρήση φωτιάς από την ανθρωπότητα.

Ομάδα από το Ινστιτούτο Weizmann Science ανέλυσε αόρατα «μοριακά σήματα» σε εργαλεία από πυριτόλιθο που αποκαλύφθηκαν σε αρχαιολογικό χώρο στη Δυτική Γαλιλαία.

Ισραήλ: Αυτή είναι η πρώτη γυναίκα που θα αναλάβει τη διοίκηση ταξιαρχίας του IDF

Βρήκαν στοιχεία ότι οι πρώτοι άνθρωποι πριν από 800.000 χρόνια είχαν αξιοποιήσει τη φωτιά.

Τα ευρήματά τους δημοσιεύονται στο επιστημονικό περιοδικό PNAS (Proceedings of the National Academy of Sciences). Υπήρχαν ήδη κάποια στοιχεία για την αρχαία χρήση της φωτιάς, αλλά τα παλαιότερα γνωστά παραδείγματα χρονολογούνται μόλις πριν από 500.000 χρόνια.

Η ελεγχόμενη χρήση της φωτιάς είναι βασικός δείκτης της ανθρώπινης ανάπτυξης, αλλά τα οπτικά στοιχεία, όπως η τέφρα και το κάρβουνο, αλλοιώνονται με την πάροδο του χρόνου, έτσι η ομάδα ερευνών στράφηκε σε μεθόδους τεχνητής νοημοσύνης και φασματοσκοπίας για να ανιχνεύσει μη οπτικές ενδείξεις.

«Αυτά τα στοιχεία πυρκαγιάς είναι από μια περίοδο πολύ πρώιμη στην ανθρώπινη ανάπτυξη και υποδηλώνουν ότι πριν από ένα εκατομμύριο χρόνια η ανθρώπινη ενασχόληση με τη φωτιά μπορεί να ήταν πιο συνηθισμένη από ό,τι πιστεύαμε», δήλωσε ο Μίκαελ Σχάζαν, καθηγητής στο τμήμα ανθρωπολογίας στο U of T’s Faculty of Arts & Science και συν-συγγραφέας της μελέτης.

Το Ισράηλ θα ξεκινήσει δοκιμές σε ρομποτικό μη επανδρωμένο όχημα (Εικόνα)

«Επιπλέον, αυτή η μέθοδος μας επιτρέπει να ανιχνεύσουμε ίχνη φωτιάς εκεί που δεν ήταν ορατά πριν», προσθέτει.

Η επιστημονική ομάδα προσπάθησε να επιβεβαιώσει τις ερευνητικές της υποθέσεις μελετώντας τα στοιχεία που προκύπτουν από τον αρχαιολογικό χώρο του λατομείου του Έβρον, μια τοποθεσία που ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά στη δεκαετία του 1970 και εκτιμάται πως είναι ένα από τα αρχαιότερα γνωστά μέρη ανθρώπινης κατοίκησης στο Ισραήλ.

Κατά τη διάρκεια μιας σειράς ανασκαφών που έλαβαν χώρα εκείνη την εποχή, οι αρχαιολόγοι έσκαψαν 14 μέτρα και αποκάλυψαν μια μεγάλη σειρά απολιθωμάτων ζώων και παλαιολιθικών εργαλείων που χρονολογούνται μεταξύ 800.000 και ενός εκατομμυρίου ετών, καθιστώντας την μια από τις παλαιότερες τοποθεσίες στο Ισραήλ.

Αρχικά, κανένα από τα ευρήματα από την τοποθεσία δεν είχε οπτικές ενδείξεις θερμότητας.

Στο σήμερα όμως, βασιζόμενη σε  προηγούμενες επιτυχίες από εφαρμογή της τεχνητής νοημοσύνης και της φασματοσκοπίας στην αρχαιολογία, η ομάδα ανέπτυξε προηγμένα υπολογιστικά μοντέλα για να μελετήσει βαθύτερα τη σύνθεση των υλικών μέχρι τα χημικά και μοριακές δομές και να κατανοήσουν καλύτερα αν είχαν υποστεί δομική αλλαγή, όπως αυτή που παράγεται από τη φωτιά.

Ισραήλ: Ανακαλύφθηκε «καταραμένος» τάφος με ανατριχιαστική επιγραφή

«Το πλεονέκτημα της τεχνητής νοημοσύνης είναι ότι μπορεί να βρει κρυφά μοτίβα σε πολλές κλίμακες», λέει ο Azuri, ο οποίος ηγήθηκε της ανάπτυξης των μοντέλων. «Εντοπίζοντας τη χημική σύνθεση των υλικών μέχρι το μοριακό επίπεδο, η έξοδος του μοντέλου μπορεί να υπολογίσει τη θερμοκρασία στην οποία θερμάνθηκαν τα πέτρινα εργαλεία, εν τέλει ενημερώνοντάς μας για προηγούμενες ανθρώπινες συμπεριφορές».

Δεν υπάρχει ακόμη σαφές συμπέρασμα για να πούμε τελεσίδικα ότι τα εργαλεία και τα ευρήματα σε αυτό το σημείο κάηκαν σε πυρκαγιά προκάλεσε ο άνθρωπος, συνοψίζουν πάντως οι ερευνητές.