Ο χαμηλότερος του αναμενόμενου ρυθμού ανάπτυξης στο β΄ τρίμηνο του 2017 φέρνει νέο «πονοκέφαλο» στην Κυβέρνηση.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την ανακοίνωση της ΕΛΣΤΑΤ την Παρασκευή, το ΑΕΠ κατά το β΄ τρίμηνο της χρονιάς παρουσίασε αύξηση 0,5% σε σύγκριση με το β' τρίμηνο του 2017 και αύξηση 0,8% σε ετήσια βάση η οποία ήταν κατώτερη από τις μέσες εκτιμήσεις των αναλυτών που περίμεναν αύξηση τουλάχιστον 1%.

Οι αριθμοί αυτοί δείχνουν ότι απαιτείται αναπτυξιακό «ντεμαράζ» κατά το β΄εξάμηνο της χρονιάς καθώς θα πρέπει να επιτευχθεί ρυθμός 3% για να μη χαθεί ο αναθεωρημένος (επί τα χείρω) στόχος για ανάπτυξη 1,8% του ΑΕΠ στο σύνολο του έτους που περιλαμβάνεται στο Μεσοπρόθεσμο.

Για να συμβεί αυτό όμως, πέρα από τις ευεργετικές επιπτώσεις του τουριστικού κύματος που παραδοσιακά βελτιώνουν τα αποτελέσματα του γ΄τριμήνου (Ιούλιος-Σεπτέμβριος), η τρίτη αξιολόγηση θα πρέπει να ολοκληρωθεί τον Νοέμβριο ώστε η ενίσχυση της εμπιστοσύνης να αντισταθμίσει τις αρνητικές συνέπειες από τη συσσώρευση φορολογικών υποχρεώσεων κατά το τελευταίο τρίμηνο του έτους που επιβαρύνουν τα νοικοκυριά. Είναι χαρακτηριστικό ότι στο δ΄ τρίμηνο του 2016 καταγράφηκε ύφεση 1% σε ετήσια βάση. 

Παρά την πρόβλεψη του Πρωθυπουργού ότι η ανάπτυξη θα φτάσει στο 2% στο σύνολο του έτους, η επίτευξη ακόμη και του στόχου 1,8% που υπάρχει στο Μεσοπρόθεσμο είναι γεμάτη προκλήσεις. Ούτε λόγος βέβαια πια για τον στόχο του 2,7% που προέβλεπαν τόσο ο Προϋπολογισμός όσο και η Κομισιόν για το 2017 στο τέλος της περασμένης χρονιάς.   

Μια από τις αιτίες της δυσκολίας για την επίτευξη ακόμη και του «κουρεμένου» στόχου είναι το γεγονός ότι η βάση του τρίτου τριμήνου του 2016 είναι υψηλή εφόσον καταγράφηκε ανάπτυξη 2% σε ετήσια βάση χάρη στον τουρισμό. Επομένως η διαφορά του φετινού τουριστικού κύματος από το περυσινό πρέπει να αποδειχθεί και στην πράξη σημαντική ώστε να αποτυπωθεί στα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ που θα δείξουν την αύξηση του ΑΕΠ το γ΄τρίμηνο του 2017 σε ετήσια βάση.   

Το πιο ανησυχητικό στοιχείο, το οποίο συνδέεται με την καθυστέρηση της αξιολόγησης, είναι ότι ο ιδιωτικός τομέας πάτησε φρένο στις επενδύσεις: ο ακαθάριστος σχηματισμός κεφαλαίου κινήθηκε αρνητικά κατά 17,1% στο β' τρίμηνο παρότι το πρώτο τρίμηνο του 2017 είχε αυξηθεί κατά 19,6% προμηνύοντας θετικές εξελίξεις.

Στον αντίποδα οι εξαγωγές σημείωσαν αύξηση 9,5% στο β΄τρίμηνο ενώ η τελική κατανάλωση σημείωσε άνοδο κατά 1,2%. Η αύξηση όμως αυτή στηρίχθηκε λιγότερο στην κατανάλωση του ιδιωτικού τομέα (νοικοκυριά – επιχειρήσεις) που κινήθηκε ανοδικά κατά 0,7% και κυρίως στο κράτος, καθώς η καταναλωτική δαπάνη της γενικής κυβέρνησης κατέγραψε αύξηση 3,3%. 

«Η ανακοίνωση των προσωρινών στοιχείων της ΕΛΣΤΑΤ για το δεύτερο τρίμηνο του έτους αποδεικνύει πέραν πάσης αμφιβολίας ότι η Ελλάδα έχει γυρίσει σελίδα. Η δυναμική ανάκαμψη ακόμη και την περίοδο που η δεύτερη αξιολόγηση δεν είχε ολοκληρωθεί είναι περισσότερο από εμφανής» ανέφερε μετά τα αποτελέσματα το Γραφείο του Πρωθυπουργού. 

Για «αναιμικό ρυθμό μεγέθυνσης (...) παρά το γεγονός ότι το διεθνές οικονομικό περιβάλλον ευνοεί την αναπτυξιακή διαδικασία με αποτέλεσμα το χάσμα με την υπόλοιπη Ευρώπη να διευρύνεται» έκανε λόγο ο τομεάρχης Οικονομικών της Νέας Δημοκρατίας Χρήστος Σταϊκούρας. 

Θολό τοπίο στις Βρυξέλλες 

Εν τω μεταξύ, μια βαλίτσα με εκκρεμότητες θα ανεβάσουν στις Βρυξέλλες ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος και ο αναπληρωτής Γιώργος Χουλιαράκης. Την Τρίτη θα συναντήσουν τον επίτροπο Οικονομικών της ΕΕ Πιερ Μοσκοβισί ενώ μια ημέρα νωρίτερα συνεδριάζει το Euro Working Group με την προοπτική της έγκρισης της υπο-δόσης των 700 εκατ. ευρώ να παραμένει εξαιρετικά θολή. 

Αν δεν υπάρξει πράσινο φως, αυτό σημαίνει ότι τα τεχνικά κλιμάκια της τρόικας που αναμένονται στην Αθήνα στις 11 Σεπτεμβρίου θα ασχοληθούν πρώτα με τις «ουρές» της δεύτερης αξιολόγησης πριν περάσουν στην τρίτη που θα πρέπει να κλείσει το αργότερο τον Νοέμβριο. Μέσα σε αυτό το σκηνικό η άφιξη των επικεφαλής των Θεσμών στην Αθήνα αναμένεται πλέον μετά τις 15 Οκτωβρίου.