Χθες, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Ρεξ Τίλερσον και ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν, είχαν συνάντηση που κράτησε τρεις ώρες και 15 λεπτά, παρ' όλο που οι σχέσεις των δύο χωρών δεν είναι σε πολύ καλό σημείο, τον τελευταίο καιρό.
«Αγκάθι» στις σχέσεις των δύο χωρών, που είναι και εταίροι στο ΝΑΤΟ, είναι και η τουρκική επέμβαση στη βόρεια Συρία κατά των κούρδων πολιτοφυλάκων YPG, οι οποίοι είναι όμως σύμμαχοι της Ουάσιγκτον.
Σύμφωνα με Τούρκους αξιωματούχους, ο Ερντογάν «μετέφερε ξεκάθαρα» στον Αμερικανό υπουργό όλες «τις προσδοκίες της Τουρκίας» στη Συρία και το Ιράκ αλλά και σχετικά με άλλα ζητήματα.
Εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ περιορίστηκε να δηλώσει ότι έγινε «μια παραγωγική και ανοικτή συνομιλία ώστε να μπορέσουμε να προχωρήσουμε με επωφελή τρόπο και για τις δύο χώρες». Μάλιστα πρόσθεσε ότι αναμένει «νέα πρόοδο» κατά τη σημερινή συνάντηση του Τίλερσον με τον Τούρκο ομόλογό του Μεβλούτ Τσαβούσογλου. Ο Τσαβούσογλου ήταν παρών και στη συνάντηση Τίλερσον- Ερντογάν, εκτελώντας και χρέη διερμηνέα.
Από την πλευρά του ο Τίλερσον δεν έκανε δηλώσεις. «Όχι σήμερα, έχουμε ακόμη πολλή δουλειά» ήταν το μοναδικό σχόλιό του στους δημοσιογράφους.
Το κλίμα στο οποίο έγινε η συνάντηση αποτυπώνεται και στις δηλώσεις που είχαν προηγηθεί του τετ-α-τετ. «Οι σχέσεις μας βρίσκονται σε κρίσιμο σημείο. Είτε θα τις βελτιώσουμε, είτε θα καταρρεύσουν οριστικά» είχε σχολιάσει ο Τσαβούσογλου πριν την επίσκεψη Τίλερσον.
«Η συζήτηση προμηνύεται δύσκολη» είχε αναγνωρίσει και η Ουάσιγκτον, χαρακτηρίζοντας πολύ έντονη την τουρκική ρητορική, τόσο αναφορικά με την κρίση στη Συρία όσο και με άλλα ζητήματα.
Ένδειξη της κατάστασης, όπως σημειώνει το ΑΜΠΕ, αποτελεί και το γεγονός ότι οι αρχές της Άγκυρας αποφάσισαν να μετονομάσουν τη λεωφόρο που περνά μπροστά από την αμερικανική πρεσβεία σε «Κλάδο Ελαίας», όπως είναι και η ονομασία της επιχείρησης που διεξάγει ο τουρκικός στρατός στο Αφρίν της Συρίας. Αυτή η επιχείρηση εναντίον της κουρδικής πολιτοφυλακής Μονάδες Προστασίας του Λαού (YPG) δηλητηριάζει τις τουρκοαμερικανικές σχέσεις. Η Άγκυρα θεωρεί την YPG «τρομοκρατική οργάνωση», όμως ταυτόχρονα η YPG είναι και σύμμαχος-κλειδί της Ουάσιγκτον στη μάχη κατά του Ισλαμικού Κράτους.
Ο Τίλερσον διαμαρτυρήθηκε την Τρίτη για την επιχείρηση αυτή, σημειώνοντας πως αποσπά την προσοχή των δυνάμεων που μάχονται κατά των τζιχαντιστών από τον βασικό τους στόχο. «Η κατάσταση είναι ήδη αρκετά περίπλοκη ως έχει, ας μην επιδεινώνουμε την κατάσταση», δήλωσε ένα μέλος της αμερικανικής αντιπροσωπείας.
Ο τούρκος υπουργός Άμυνας δήλωσε χθες Πέμπτη πως είπε στον Αμερικανό ομόλογό του Τζιμ Μάτις ότι η πολιτοφυλακή YPG των Κούρδων της Συρίας θα πρέπει να εκδιωχθεί από τις Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF). Ο Νουρετίν Τσανικλί ζήτησε μάλιστα από τον Μάτις να σταματήσουν οι ΗΠΑ «να προσφέρουν οποιοδήποτε είδος στήριξης στη YPG».
Όμως τα πράγματα μπορεί να επιδεινωθούν, αν η Τουρκία υλοποιήσει την απειλή της να φτάσει ως την πόλη Μάνμπιτζ της Συρίας, την οποία ελέγχει η YPG έχοντας στο πλευρό της τις αμερικανικές δυνάμεις. «Θα πάμε στη Μάνμπιτζ, αν είναι εκεί, τόσο το χειρότερο για εκείνους» τόνισε Τούρκος αξιωματούχος στο AFP. «Δεν έχουμε ανάγκη τις συστάσεις τους, αλλά συγκεκριμένα μέτρα επί του πεδίου».
Οι Αμερικανοί δηλώνουν έτοιμοι να συζητήσουν «τα μέτρα που μπορούν να ληφθούν» για να αντιμετωπιστούν «οι νόμιμες ανησυχίες για την ασφάλεια» των Τούρκων. Η Άγκυρα απαιτεί από την Ουάσιγκτον να διακόψει κάθε σχέση με τη YPG και να πάρει από την πολιτοφυλακή τα όπλα που της έχει δώσει. «Δεν έχουμε δώσει ποτέ βαρέα όπλα στη YPG, οπότε δεν υπάρχει τίποτα να πάρουμε» απάντησε ο Τίλερσον από τη Βηρυτό, ενώ πρόσθεσε ότι οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν «να εκπαιδεύουν τις τοπικές δυνάμεις ασφαλείας», φροντίζοντας παράλληλα ότι «δεν αποτελούν απειλή για τους γείτονες».
