Του Μάνου Χατζηγιάννη

«Σχεδόν 80 εκατομμύρια γυναίκες, παιδιά και άντρες σε όλον τον κόσμο έχουν αναγκαστεί να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους ως πρόσφυγες ή εσωτερικά εκτοπισμένα άτομα. Ακόμα πιο σοκαριστικό: 10 εκατομμύρια από αυτούς τράπηκαν σε φυγή μόλις τον τελευταίο χρόνο» αναφέρει εισαγωγικά στο μήνυμά του για τη σημερινή Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων, ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες.

Το μεταναστευτικό έχει δύο όψεις: η μία αποτυπώνεται στο άψυχο κορμάκι του κάθε μικρού Αϊλάν σε μια όχθη μετά την μάχη με τα κύματα για μια καλύτερη ζωή, και η άλλη ενδύεται τον μανδύα μιας διαφορετικής φρίκης με τους μουσουλμάνους εξτρεμιστές από χώρες-παραγωγούς τρομοκρατών ή από τα σπλάχνα του ηττημένου πλέον ISIS στην Μέση Ανατολή να παρεισφρύουν στα μεταναστευτικά κύματα, να κατοικοεδρεύουν στην Δύση και να βάζουν φωτιά στα θεμέλια ειρηνικών κοινωνιών, κυρίως περιοχών όπου Χριστιανοί και μουσουλμάνοι συμβιώνουν αρμονικά. Γιατί αν προσέξει κανείς χωρίς παρωπίδες και υστερίες, οι περισσότερες επιθέσεις τζιχαντιστών στην Ευρώπη είναι σε χώρες και γενικότερα περιοχές που Χριστιανισμός και Ισλάμ συνυπάρχουν ειρηνικά. (Βρετανία, Γαλλία, Αίγυπτος, Λίβανος κλπ)

Η ανθρώπινη πλευρά

Πέραν της πολιτικής διάστασης του μεταναστευτικού ζητήματος, των ανησυχιών για το μέλλον της Ευρώπης και άλλα τινά, δεν πρέπει να λησμονούμε την ανθρώπινη πλευρά. Η Μεσόγειος έχει μετατραπεί σε υγρό τάφο. Μπορεί η πολιτισμένη Δύση να το θυμάται όταν φωτογραφίες σαν εκείνες του μικρού Αϊλάν κάνουν το γύρο του διδικτύου, αλλά η part time ευαισθητοποίηση δεν λύνει το πρόβλημα...

Δεκάδες χιλιάδες μετανάστες που πραγματοποιούν επικίνδυνες μετακινήσεις αναζητώντας την δική τους Εδεμ παγκοσμίως καταλήγουν νεκροί ή αγνοούμενοι, σύμφωνα με στοιχεία σχεδόν διπλασιάζοντας τις εκτιμήσεις του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης. Από το 2014 έως το 2018 τουλάχιστον 56.800 μετανάστες σε όλον τον κόσμο απλώς... εξαφανίστηκαν!! Εστιάζοντας μόνο στην Ευρώπη, ερευνητές εντόπισαν σχεδόν χιλιάδες μετανάστες, οι οικογένειες των οποίων έχουν αγνοούμενους, σχεδόν το ήμισυ των οποίων είναι παιδιά που έχουν αναφερθεί ότι αγνοούνται από τον Ερυθρό Σταυρό. Οι αγνοούμενοι είναι αμέτρητοι, συμπεριλαμβανομένων των μετακινήσεων μέσω θαλασσίων σκαφών αλλά και των παιδιών των οποίων οι γονείς έχασαν τα ίχνη τους στο χάος των χερσαίων συνόρων.

Όλα αυτά δεν μπορούν να κρυφτούν κάτω απο το χαλί...

Το σχέδιο

Μόνο που το μεταναστευτικό χρησιμοποιείται τεχνηέντως, όπως και όλες οι μεγάλες κρίσεις, για να αλλάξουν οι όροι του παιχνιδιού... Το τελικό σχέδιο της συμφωνίας, με τίτλο “Παγκόσμιο Σύμφωνο Μετανάστευσης”, που εκδόθηκε τον Ιούλιο του 2018, περιελάμβανε μερικές αξιοσημείωτες αναφορές. Οι χώρες επιβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους να προστατεύσουν τα δικαιώματα των μεταναστών και των προσφύγων «ανεξαρτήτως του καθεστώτος μετανάστευσης» (προοίμιο, παράγραφος 11). Το πακέτο της συμφωνίας αναφέρει επίσης ότι η μετανάστευση αποτελεί «πηγή ευημερίας, καινοτομίας και βιώσιμης ανάπτυξης». Η συμφωνία , την οποία αρκετοί δεν υπέγραψαν, ήταν η πρώτη διεθνής συμφωνία για τη μετανάστευση στο πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών. Ωστόσο, δεν είναι μια δεσμευτική διεθνής συνθήκη που θα προστατεύει τα δικαιώματα των μεταναστών.

Η συμφωνία είχε τρεις κύριες αδυναμίες. Πρώτον, το τελικό σχέδιο χωρίζεται ανάμεσα στην επιβεβαίωση των δικαιωμάτων των μεταναστών και στην επιβεβαίωση της εθνικής κυριαρχίας. Το πακέτο παραμένει ασαφές στη διεθνή κοινότητα. Δεύτερον, το Παγκόσμιο Συμφωνο είναι όπως προαναφέραμε ένα μη νομικά δεσμευτικό συνεργατικό πλαίσιο. Ο κύριος σκοπός του είναι συμβολικός δηλ. να αποδείξει ότι οι χώρες μπορούν να προσδιορίσουν αμοιβαία πεδία συνεργασίας για τη μετανάστευση. Το σχέδιο είναι αδύναμο για τους μηχανισμούς εφαρμογής, παρακολούθησης και αναθεώρησης, οι οποίοι θα αποφασιστούν από την εκάστοτε χώρα. Τρίτον, πολλές χώρες δεν ομονοούν και αποσύρονται.

Το πραγματικό σχέδιο όμως ενδεχομένως να είναι άλλο.... Και αποτυπώθηκε στα λεγόμενα του

Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρρες ο οποίος δήλωσε ότι η μετανάστευση απαιτεί καλύτερη διαχείριση και ότι οι πλούσιες χώρες θα ωφεληθούν!!!! Δηλαδή μιλάμε για πλανήτη δύο, τριών ή και περισσοτέρων ταχυτήτων....

"Σε πολλά μέρη όπου η γονιμότητα μειώνεται και το προσδόκιμο ζωής αυξάνεται, οι οικονομίες θα παραμείνουν στάσιμες και οι άνθρωποι θα υποφέρουν χωρίς τη μετανάστευση", ανέφερε στην εναρκτήρια ομιλία του."Είναι σαφές ότι είναι πολύ πιθανό να έχουν ένα ευρύ φάσμα ζωτικών ρόλων, από τη φροντίδα των ηλικιωμένων για την πρόληψη της κατάρρευσης των υπηρεσιών υγείας", δήλωσε ακόμη.

Είναι αυτό ένα σχέδιο για γεωγραφική αναδιάταξη του πληθυσμού του πλανήτη;

Οι περισσότερες χώρες πάντως δεν θέλουν νέους διεθνείς νόμους για την προστασία των μεταναστών. Για αυτό και η συμφωνία δεν είναι δεσμευτική, αλλά μια “πλατφόρμα συνεργασίας” όπως δήλωσε ο Γκουτερες.

Οι χώρες αυτές έχουν μακρά ιστορία προβλημάτων προερχομένων από τα μεταναστευτικά κύματα. Το 2011, ο ίδιος ο António Guterres, ισχυρίστηκε ότι "όλο και περισσότεροι άνθρωποι αναγκάζονται να φύγουν για λόγους που δεν εμπίπτουν στις παραμέτρους της σύμβασης του 1951 για τους πρόσφυγες”. Το 2011, ο Guterres και άλλοι αξιωματούχοι ζήτησαν από τη διεθνή κοινότητα να διατυπώσει και να υιοθετήσει μια σειρά αρχών για την προστασία των ανθρώπων αυτών. Ωστόσο, η συντριπτική πλειονότητα των χωρών απέρριψε το αίτημα του Guterres, πολύ πριν από την εποχή του Τραμπ και άλλων ηγετών που επέλεξαν μια σκληρή στάση για τη μετανάστευση. Οι χώρες ήταν - και είναι - επιφυλακτικές για τη δημιουργία διεθνών νόμων που θέτουν περιορισμούς στις πολιτικές μετανάστευσης.

Η παιδική αθωότητα

Τα παιδιά δεν μπορούν να τα καταλάβουν όλα αυτά ασφαλώς... Ένα πρόσφατο περιστατικό στην Κοζάνη συγκινεί.

H 3χρονη Μαπσού από την Σομαλία, που φιλοξενείται σε ξενοδοχειακή δομή στην Αιανή Κοζάνης, απέκτησε ένα ροζ ποδήλατο και μια σειρά παιχνιδιών που της χάρισε η 10χρονη Ανθή.

Όπως έγραψε ο κάτοικος της Αιανής Γ. Γκουρτζιούμης: “Η δεκάχρονη Ανθη απ' την Κοζάνη και η τρίχρονη Μαπσου απ' τη Σομαλία. Εξαιρετικό γεγονός. Ωραιότατο ροζ ποδήλατο και μια σειρά παιδικών κοριτσίστικων παιχνιδιών απ' την Ανθη προς την Μαπσού. Τα παρέδωσα προ ολίγου. Άστραψαν τα καστανομαυρα μάτια της μικρής Σομαλής από χαρά. Όταν παρέλαβα τα δώρα η Ανθή είχε ένα χαμόγελο απο εδώ ως το Αφγανιστάν. Μεγαλοπρέπεια!! Ομορφότατη με ένα πλατύ χαμόγελο..Μου είπε πως τα ετοίμασε απο χθες βράδυ.Η μητέρα της μου τηλεφώνησε. Εξαιρετικη.!!! Εξακολουθούν να υπάρχουν άνθρωποι με τη σημασία της λεξης. Νασαι καλά Ανθή. Η Μαπσού μου είπε να σου δώσω μια μεγάλη αγκαλιά.Η τεράστια μοναδική Ανθη.Τα παιδιά είναι παντοτινά!”

Η γκετοποίηση και η εγκληματικότητα

Η Ανθή και η Μαπσού μπορεί να είναι άγγελοι, αλλά σε άλλα σημεία τς χώρας κάποιοι συμπολίτες μας έχουν να αντιμετωπίσουν...διαβόλους. Δεν χρειάζεται να ανατρέξουμε στα αστυνομικά δλετία για να δούμε πόσα περιστατικά εγκλημάτων και βίας με πρωταγωνιστές μετανάστες έχουν καταγραφεί.

Η γκετοποίηση, η οποία είτε επιβάλλεται στους μετανάστες είτε επιλέγεται από αυτούς, οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην εγκληματικότητα. Στην Γαλλία το ένιωσαν πάλι στο πετσί τους πρόσφατα με τις “φλεγόμενες νύχτες” στα προάστια του Παρισιού, ενώ στην Ντιζόν η βεντέτα συμμοριών Τσετσένων και Αράβων οδήγησαν μέχρι στην κινητοποίηση του στρατού.

Αλλά και πολλά άλλα σημεία της Ευρώπης η κατάσταση έχει εκτραχυνθεί. Η βοσνιακή αστυνομία πραγματοποίησε ελέγχους μεγάλης κλίμακας στο στρατόπεδο μεταναστών Bira κοντά στο Μπιχάκ χθες, αφού ένας μετανάστης τράβηξε όπλο σε έναν αστυνομικό την Τετάρτη. Πριν από τρεις ημέρες, η αστυνομία συνέλαβε 17 μετανάστες που ζούσαν σε ένα εγκαταλελειμμένο σπίτι στο Λακτάσι, στη Σερβικής πλειοψηφίας Repubilka Srpska. Ενώ οι αστυνομικοί βρίσκονταν στη διαδικασία κράτησης των μεταναστών, ένας από αυτούς έβγαλε ένα όπλο και τους απείλησε. Η Ειδική Αντιτρομοκρατική Μονάδα κλήθηκε να ηρεμήσει την κατάσταση. Ενώ η ένοπλη βία μεταξύ μεταναστών έχει παρατηρηθεί πολλές φορές πριν στη Βοσνία, ήταν η πρώτη φορά που ένας αστυνομικός απειλήθηκε με όπλο. Ο Μίλοραντ Ντόντικ, Σέρβος εκπρόσωπος της Βοσνιακής Προεδρίας, δήλωσε ότι το περιστατικό δείχνει ότι η αστυνομία πρέπει να έχει ευρύτερες εξουσίες για να αμυνθεί από τους μετανάστες. Η Βοσνία-Ερζεγοβίνη φιλοξενεί σήμερα περίπου 10.000 μετανάστες, με αυξανόμενες τάσεις, καθώς η χώρα βρίσκεται κατά μήκος της βαλκανικής οδού που χρησιμοποιούν οι μετανάστες από τις χώρες κατά μήκος των ακτών της Μεσογείου προς τη βόρεια Ευρώπη.

Να πάμε και πιο βόρεια; Οι Νορβηγοί έγιναν ιδιαίτερα σκεπτικοί για το Ισλάμ και τη μετανάστευση, λέει νέα έρευνα. Μόνο το 20% των Νορβηγών πιστεύουν ότι η μετανάστευση λειτουργεί καλά ή πολύ καλά για τη χώρα, ενώ το 47% των πολιτών πιστεύουν ότι το σύστημα μετανάστευσης αποτυγχάνει, σύμφωνα με το Βαρόμετρο Ένταξης του 2020, μια έρευνα από την Νορβηγική Διεύθυνση Ένταξης και Διαφορετικότητας (IMDI). Η έρευνα διαπίστωσε επίσης ότι το 79% των Νορβηγών υποστήριξαν ότι οι προκλήσεις της μετανάστευσης προκαλούνται από τους ίδιους τους μετανάστες καθώς καταβάλλουν ανεπαρκείς προσπάθειες για ένταξη στην κοινωνία.

Η έρευνα αποκάλυψε περαιτέρω ότι πολλοί Νορβηγοί είναι δύσπιστοι έναντι εκείνων που πιστεύουν στο Ισλάμ, με το 52% του πληθυσμού να θεωρεί τις ισλαμικές αξίες ασυμβίβαστες με τις αξίες της νορβηγικής κοινωνίας.

Ένα άλλο 56% των Νορβηγών εξέφρασαν σκεπτικισμό για το αν θα δέχονταν έναν μουσουλμάνο γαμπρό ή νύφη, ενώ το 45% δήλωσαν ότι είναι προβληματισμένοι για τους μουσουλμάνους γενικά. Συνολικά, το 70% των Νορβηγών από ό, τι είπε ότι είναι δύσπιστοι για άτομα με «ισχυρή μουσουλμανική πίστη». Βέβαια οι Νορβηγοί εξέφρασαν επίσης σκεπτικισμό για εκείνους που έχουν «ισχυρή χριστιανική πίστη» (54%), υποδεικνύοντας ότι πολλοί Νορβηγοί έχουν κάποιο βαθμό σκεπτικισμού έναντι εκείνων με ισχυρές θρησκευτικές πεποιθήσεις.

Αντί άλλου επιλόγου τα γραφόμενα του Μπ. Μπρεχτ στο έργο του «Μετανάστες»

“Λαθεμένο μού φαινόταν πάντα τ’ όνομα που μας δίναν:

«Μετανάστες».

Θα πει, κείνοι που αφήσαν την πατρίδα τους. Εμείς, ωστόσο,

δε φύγαμε γιατί το θέλαμε,

λεύτερα να διαλέξουμε μιαν άλλη γη. Ούτε

και σε μιαν άλλη χώρα μπήκαμε

να μείνουμε για πάντα εκεί, αν γινόταν.

Εμείς φύγαμε στα κρυφά. Μας κυνηγήσαν, μας προγράψανε.

Κι η χώρα που μας δέχτηκε, σπίτι δε θα ‘ναι, μα εξορία.”