Μὲ λαμπρότητα καὶ ἐθνικὴ ὑπερηφάνεια ἑορτάσθη ἡ Ἐπέτειος τῆς 28ης Ὀκτωβρίου στὴν Πάτρα, ἡ ὁποία δέχθηκε τοὺς πρώτους βοβμαρδισμοὺς ἀπὸ τοὺς Ἰταλούς, τὸ πρωὶ τῆς 28ης Ὀκτωβρίου 1940 καὶ εἶχε τὰ πρῶτα θύματα στὸν ἄμαχο πληθυσμό.

Τὸ πρωὶ ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Πατρῶν κ.κ. Χρυσόστομος ἐτέλεσε τὴν Θεία Λειτουργία στὸν Ἱερὸ Μητροπολιτικὸ Ναὸ Εὐαγγελιστρίας Πατρῶν.

Στὴν ὁμιλία του ὁ Σεβασμιώτατος ἀνεφέρθη στὴ θαυμαστὴ Σκέπη καὶ προστασία τῆς Παναγίας στὸν Ἑλληνικὸ Λαὸ καὶ μάλιστα κατὰ τὴν συγκεκριμένη χρονικὴ περίοδο, κατὰ τὴν ὁποία ὁ Λαὸς μας ἔγραψε σελίδες δόξης μὲ ἀγῶνες καὶ αἱματηρὲς θυσίες, νικώντας καὶ ἐξευτελίζοντας τὸ τέρας τοῦ φασισμοῦ καὶ ἐκεῖνο τοῦ ναζισμοῦ.

Ἀναφερόμενος στὴν μεγαλειώδη νίκη ποὺ κατήγαγαν οἱ Ἕλληνες τότε, εἶπε ὅτι αὐτὸ πραγματοποιήθηκε γιατί μέσα στὴν ψυχὴ τῶν Ἑλλήνων ἔκαιε δυνατὰ ἡ φλόγα τῆς πίστεως στὸ Θεὸ καὶ στὰ ζώπυρα τοῦ Γένους. Οἱ Ἕλληνες ἀγωνίστηκαν γιὰ τὴν ἐλευθερία τους καὶ ἔχυσαν τὸ αἷμα τους γιὰ τὴν Πατρίδα τους, γιὰ τὴν Θρησκεία τους καὶ γιὰ τὴν οἰκογένειά τους. Αὐτὰ γιὰ τὸ κάθε Ἕλληνα εἶναι ἀδιαπραγμάτευτες ἀξίες, ὅσο καὶ ἂν ἐπιχειροῦν κάποιοι νὰ ἀλλοιώσουν τὸ ἐσωτερικὸ φρόνημα τοῦ Ἕλληνα καὶ τὴν ἐσωτερική του ὑπόσταση.

Ὁ Σεβασμιώτατος ἀνέλυσε τὴν πολυκυκλοφορημένη φωτογραφία ποὺ παρουσιάζει τὴν μάνα νὰ δίνῃ στὸ γυιὸ της νὰ ἀσπασθῇ τὴν εἰκόνα τῆς Παναγίας, τὴν ὥρα ποὺ ἐκεῖνος φεύγει γιὰ τὸ μέτωπο.

Πρόκειται γιὰ τὸν Στρατιώτη Πεζικοῦ Κώστα Νικολάου 35 χρονῶν, ποὺ σκοτώθηκε σὲ μάχη 27 ἡμέρες μετά.

Συγκλόνισε δὲ τὶς καρδιὲς τῶν ἀνθρώπων ὁ διάλογος τῆς μάνας μὲ τὸν γυιὸ ποὺ ἀνέγνωσε ὁ Σεβασμιώτατος.

«Μάνα ὅταν δεῖς τὰ παιδιά μου

νὰ τοῦ πῇς ὅτι τελευταία φορὰ

μὲ εἶδες νὰ φιλάω τὴν εἰκόνα τῆς Παναγίας

Μὴν κλαῖς ρὲ μάνα!

Εἶσαι ἡ Ἑλλάδα ρὲ μάνα!

Γι’ αὐτὴν πάω νὰ πολεμήσω

Καὶ θὰ νικήσω ρὲ μάνα!

Ναὶ θὰ νικήσω».

Ὁ Σεβασμιώτατος ἐτέλεσε ἱερὸ μνημόσυνο ὑπὲρ ἀναπαύσεως τῶν ψυχῶν τῶν ὑπὲρ Πίστεως καὶ Πατρίδος εὐκλεῶς ἀγωνισαμένων καὶ ἡρωϊκῶς πεσόντων στὸ ἔπος τοῦ ’40 καὶ καθ’ ὅλη τὴν διάρκεια τῆς ἰταλογερμανικῆς κατοχῆς , ὡς καὶ γιὰ τὸν ἄμαχο πληθυσμὸ ποὺ φρικτῶς ἐτελειώθη ἀπὸ τὴν θηριωδία τῶν κατακτητῶν καὶ κατέληξε χρησιμοποιώντας στίχους ποιητικούς.

«Τὸ παλληκάρι ποὒ πεσε

Μὲ ὀρθὴ τὴν κεφαλή του,

Δὲ τὸ σκεπάζει ἡ γῆς ὀγρή,

Σκουλήκι δὲν τὰ’γγίζει

Φτερὸ στὴ ράχη του ὁ σταυρὸς

Κι ὅλο χυμάει τὰ’ψήλου

Καὶ σμίγει τοὺς τρανοὺς ἀϊτοὺς

Καὶ τοὺς χρυσοὺς ἀγγέλους».

Καὶ ἀπαντώντας πάλι ποιητικὰ στὸ ἐρώτημα

«τί θὰ ἀπογίνῃ αὐτὸς ὁ τόπος;»

«Τὸ σπίτι αὐτὸ πῶς θὰ χτιστεῖ

Τὶς πόρτες ποιὸς θὰ βάλει

Ποὖναι τὰ χέρια λιγοστὰ

Κι ‘ ἀσήκωτες οἱ πέτρες.

Σώπα, τὰ χέρια στὴ δουλειὰ

τρανεύουν κι’ αὐγαταίνουν

καὶ μὴ ξεχνᾶς ὁλονυχτὶς

βοηθᾶν κὶ οἱ ἀποθαμένοι.

(Τὰ ποιήματα ἀνήκουν στὸν Γιάννη Ρίτσο)

Μετὰ τὴν Θεία Λειτουργία καὶ τὸ ἱερὸ μνημόσυνο ἀκολούθησε ἡ Δοξολογία, παρουσίᾳ τοῦ Γενικοῦ Γραμματέως τοῦ Ὑπουργείου Ναυτιλίας καὶ Νησιωτικῆς Πολιτικῆς κ. Διονυσίου Τεμπονέρα, Ἐκπροσώπου τῆς Ἑλληνικῆς Κυβερνήσεως καὶ τῶν ἄλλων Πολιτικῶν, Στρατιωτικῶν καὶ λοιπῶν Ἀρχῶν.

Στὴν Πλατεία Ὄλγας ἐν συνεχείᾳ ἔγινε ἡ κατάθεσις στεφάνων καὶ ἀκολούθησε ἐπὶ τῆς ὁδοῦ Ἁγίου Ἀνδρέου ἡ παρέλαση τῶν πολιτικῶν καί στρατιωτικῶν Τμημάτων.