Την Κυριακή 23 Απριλίου σχεδόν 47 εκατομμύρια ψηφοφόροι καλούνται στις κάλπες στον πρώτο γύρο της διαδικασίας επιλογής του επόμενου Προέδρου της Γαλλίας.
Γιατί η ψηφοφορία της Κυριακής είναι σημαντική
Η Γαλλία είναι η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και μία από τις μεγαλύτερες στρατιωτικές και διπλωματικές δυνάμεις στον κόσμο.
Με δύο από τους τέσσερις πιο δημοφιλείς υποψήφιους να τάσσονται ενάντια στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ, οι εκλογές θα μπορούσαν να κλονίσουν ακόμη περισσότερο τη μεταπολεμική τάξη της Δύσης, η οποία ήδη έχει χτυπηθεί από το πρόσφατο δημοψήφισμα της Βρετανίας και την απόφαση της να εγκαταλείψει την ΕΕ, (Brexit).
Από πολλές απόψεις, οι πολιτικές τάσεις στη Γαλλία προσομοιάζουν σε αυτές που παρατηρούνται σε ολόκληρη την ήπειρο της Ευρώπης, αν όχι σε ολόκληρο τον δυτικό κόσμο: στην αυξανόμενη δύναμη των ακροδεξιών και λαϊκιστικών τάσεων και στην αποδυνάμωση των μεγάλων πολιτικών κομμάτων. Όμως, το γαλλικό πολιτειακό σύστημα είναι διαφορετικό από το μεγαλύτερο μέρος των αντίστοιχων ευρωπαϊκών, όπως άλλωστε και τα καίρια ζητήματα που απασχολούν τους Γάλλους.
Πότε ψηφίζουν οι Γάλλοι
Οι Γάλλοι ψηφοφόροι ενδέχεται να προσέλθουν στις κάλπες τέσσερις φορές έως και τον Ιούνιο.
Ο πρώτος γύρος ψηφοφορίας για τον επόμενο πρόεδρο της Γαλλίας θα λάβει χώρα την Κυριακή 23 Απριλίου. Εάν κανένας από τους υποψηφίους δεν καταφέρει να κερδίσει περισσότερο από το 50% των ψήφων (γεγονός πολύ πιθανό με 11 υποψηφίους στη μάχη των εκλογών), τότε στις 7 Μαΐου μια δεύτερη εκλογική αναμέτρηση θα λάβει χώρα μεταξύ των δύο κορυφαίων υποψηφίων του α' γύρου. Όποιος κερδίσει τις περισσότερες ψήφους σε αυτόν τον β' γύρο εκλέγεται Πρόεδρος με πενταετή θητεία.
Η ορκωμοσία του 8ου προέδρου της 5ης Γαλλικής Δημοκρατίας θα πρέπει να γίνει μέχρι την 14η Μαΐου, οπότε και λήγει η θητεία του νυν Προέδρου Φρανσουά Ολάντ.
Ακόμη και τότε, οι εκλογές δεν τελειώνουν. Τον προσεχή Ιούνιο θα λάβουν χώρα οι βουλευτικές εκλογές για τη συγκρότηση του νέου γαλλικού Κοινοβουλίου - και αυτή η ψηφοφορία έχει επίσης δύο γύρους.
Για να κερδίσει μια θέση στην Εθνοσυνέλευση, ένας υποψήφιος πρέπει να λάβει τουλάχιστον το 50% των ψήφων στις 11 Ιουνίου, με την απαιτούμενη συμμετοχή του 25% του σώματος των ψηφοφόρων. Οιαδήποτε κοινοβουλευτική έδρα δεν εξασφαλιστεί βάσει των δύο αυτών προϋποθέσεων, τότε η εκλογική μάχη επαναλαμβάνεται στις 18 Ιουνίου.
Πώς θα διεξαχθεί η εκλογική αναμέτρηση
Εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους είναι 46,87 εκατομμύρια ψηφοφόροι, συμπεριλαμβανομένου 1,3 εκατομμυρίου που ζει εκτός της μητροπολιτικής Γαλλίας.
Την Κυριακή 23 Απριλίου τα 66.546 εκλογικά κέντρα της Γαλλίας αναμένονται να ανοίξουν στις 08:00 τοπική ώρα (09.00 ώρα Ελλάδος) και θα κλείσουν στις 19:00 τοπική ώρα (20.00 ώρα Ελλάδος), μία ώρα περισσότερη από τις εκλογές του 2012. Στο Παρίσι και ορισμένες άλλες μεγάλες πόλεις τα εκλογικά κέντρα θα παραμείνουν ανοικτά μέχρι τις 20:00 τοπική ώρα (21:00 ώρα Ελλάδος). Εξαίρεση στα παραπάνω αποτελούν οι Γαλλικές Αντίλλες, η Γουιάνα, το Σεν Πιερ ε Μικελόν και η Γαλλική Πολυνησία, όπου η ψηφοφορία θα διεξαχθεί το Σάββατο 22 Απριλίου.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η λευκή ψήφος που επιτρέπει την έκφραση άρνησης επιλογής δεν αναγνωρίζεται στην Γαλλία. Βάσει του νόμου του 2014, τα λευκά ψηφοδέλτια καταμετρώνται χωριστά από τα άκυρα και καταγράφονται στα πρακτικά κάθε εκλογικού τμήματος, αλλά δεν λαμβάνονται υπ΄όψιν στον υπολογισμό των εκφρασμένων ψήφων.
Περισσότεροι από 50.000 αστυνομικοί, με την υποστήριξη 7.000 στρατιωτών της επιχείρησης Sentinelle (οι οποίοι βρίσκονται ανεπτυγμένοι επί μονίμου βάσεως μετά τις επιθέσεις του Ιανουαρίου 2015) έχουν κινητοποιηθεί.
Είναι η πρώτη φορά κατά την διάρκεια της 59χρονης 5ης Γαλλικής Δημοκρατίας που προεδρικές εκλογές διεξάγονται υπό καθεστώς έκτακτης ανάγκης, το οποίο επιβλήθηκε μετά τις επιθέσεις του Νοεμβρίου 2015.
Πότε θα έχουμε τα πρώτα αποτελέσματα;
Οι πρώτες εκτιμήσεις που βασίζονται σε αποσπασματικά αποτελέσματα συνήθως ανακοινώνονται περίπου στις 20:00 τοπική ώρα (21:00 ώρα Ελλάδος), αλλά φέτος μάλλον θα καθυστερήσουν λόγω της επιπλέον ώρας ψηφοφορίας.
Ποιοι είναι οι υποψήφιοι Πρόεδροι;
Συνολικά 11 υποψήφιοι έλαβαν από το συνταγματικό συμβούλιο της χώρας την έγκριση να συμμετέχουν στις εκλογές, έχοντας εξασφαλίσει το όριο της υποστήριξης τουλάχιστον 500 εκλεγμένων αξιωματούχων.
Από αυτούς τους 11 τα φαβορί είναι 5:
Ο Φρανσουά Φιγιόν των Ρεπουμπλικάνων: Ο 63χρονος Φιγιόν είναι υποψήφιος του μεγαλύτερου κόμματος της Δεξιάς στη Γαλλία και αρχικά θεωρήθηκε φαβορί για τη νίκη. Ο πρώην πρωθυπουργός Φιγιόν παρουσίασε τον εαυτό του ως ένα παραδοσιακό Καθολικό και συντηρητικό υποψήφιο σε μια Γαλλία που αλλάζει, υποσχόμενος δημοσιονομική ευθύνη και σταθερότητα.
Ο Μπενουά Αμόν του Σοσιαλιστικού Κόμματος: Ο Αμόν, 49 ετών, επελέγη ως υποψήφιος των Σοσιαλιστών μετά την απόφαση του αρχικού προέδρου Φρανσουά Ολάντ να μην θέσει υποψηφιότητα για δεύτερη θητεία. Η απόφαση του Ολάντ, αν και ασυνήθιστη, δεν αποτέλεσε έκπληξη: η προεδρία του χαρακτηρίστηκε από ρεκόρ ελάχιστης δημοφιλίας. Ο Αμόν ελπίζει να ξεχωρίσει προτείνοντας ριζικές λύσεις, όπως η πρόταση για ελάχιστο παγκόσμιο εισόδημα, αλλά λίγοι πιστεύουν ότι η πολιτική του πλατφόρμα θα προκριθεί στις εκλογές αυτές.
Η Μαρίν Λε Πέν του Εθνικού Μετώπου: Οι πολιτικές της υποσχέσεις περιλαμβάνουν την έξοδο από το ευρώ και σημαντικούς περιορισμούς στη μετανάστευση και τον περιορισμό της ελεύθερης κυκλοφορίας πολιτών στα σύνορα με την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ο Εμανουέλ Μακρόν της Κίνησης En Marche!: Εντός ενός πολωμένου πολιτικού τοπίου, ο Μακρόν - ένας πρώην τραπεζίτης επενδύσεων και πρώην υπουργός οικονομίας με τους σοσιαλιστές- κατάφερε να εκφράσει τη φωνή του «ριζοσπαστικού κέντρου». Ο Μακρόν ελπίζει να γίνει ο νεώτερος πρόεδρος στη γαλλική ιστορία και σκοπεύει να το κάνει χωρίς την υποστήριξη ενός μεγάλου κόμματος. Βρίσκεται στην κορυφή πολλών δημοσκοπήσεων, ίσως λόγω της μετριοπαθούς ρητορικής του και τις υποσχέσεις για μείωση της φορολογίας και κονδύλια για την υγειονομική περίθαλψη, όμως οι επικριτές υποστηρίζουν ότι η πολιτική του μπορεί να αποτύχει να προσελκύσει τους απογοητευμένους ψηφοφόρους στις κάλπες.
Ο Ζαν-Λυκ Μελανσόν, ιδρυτής του κινήματος «Ανυπότακτη Γαλλία»: Η άνοδος ενός 65χρονου αριστερού στις δημοσκοπήσεις αποτελεί μια από τις πιο αναπάντεχες πτυχές των εκλογών του τρέχοντος έτους. Η πλατφόρμα του Μελανσόν τάσσεται κατά της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το όραμά του για την εκ βάθρων αλλαγή του πολιτικού συστήματος της πέμπτης δημοκρατίας της Γαλλίας κρίνεται αρκετά ριζοσπαστικό. Ο Μελανσόν δεν υποστηρίζεται επίσης από κάποιο μεγάλο κόμμα.
Ποια θεωρούνται ως τα σημαντικά ζητήματα που απασχολούν τους ψηφοφόρους
Οικονομία: Η Γαλλία εξακολουθεί να αισθάνεται τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης του 2008. Η ανεργία κυμαίνεται περίπου στο 10% -υψηλότερη από πολλές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης- και υπάρχει μεγάλη οργή για την αναποτελεσματικότητα του γαλλικού κράτους.
Ευρώπη: Οι δημοσκοπήσεις έδειξαν ότι λιγότερο από το ήμισυ των Γάλλων έχει θετική άποψη για την ΕΕ.
Μετανάστευση: Ορισμένοι ψηφοφόροι, κυρίως οπαδοί της Λε Πεν, ζητούν όχι μόνο τον απόλυτο περιορισμό των επιπέδων της νόμιμης μετανάστευσης στη Γαλλία, αλλά και την επιβολή περιορισμών ή και κατάργηση της ελεύθερης κυκλοφορίας στο πλαίσιο της Συμφωνίας του Σένγκεν.
Ασφάλεια: Από τον Ιανουάριο του 2015, περισσότεροι από 230 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί από τις τρομοκρατικές επιθέσεις του ISIS στη Γαλλία. Πολλοί στη Γαλλία ελπίζουν ότι η νέα ηγεσία θα βοηθήσει στην αντιμετώπιση αυτού του ζητήματος.
Τι λένε οι δημοσκοπήσεις;
Στη Γαλλία συνήθως η μάχη κρίνεται ανάμεσα στους Σοσιαλιστές και τους Ρεπουμπλικάνους.
Όμως, στο σύστημα των δύο εκλογικών γύρων της Γαλλίας η έννοια των δημοσκοπήσεων απαιτεί επιπλέον σκέψη.
Πολλές από τις δημοσκοπήσεις για την πρώτη ψηφοφορία δίνουν στον Μακρόν και στη Λε Πεν ένα μικρό προβάδισμα. Ωστόσο, ο Φιγιόν και ο Μελανσόν δεν απέχουν πολύ πίσω στην πρόθεση ψήφου. Μόνο ο Αμόν βρίσκεται πολύ πίσω στις δημοσκοπήσεις.
Κανένας υποψήφιος δεν αναμένεται να λάβει περισσότερο από το 50% των ψήφων του πρώτου γύρου. (Αυτό δεν είναι ασυνήθιστο στις γαλλικές προεδρικές εκλογές - κανένας υποψήφιος δεν έχει εξασφαλίσεις το 50% στο πλαίσιο του παρόντος εκλογικού συστήματος.) Αυτό σημαίνει ότι πιθανότατα θα διεξαχθεί και δεύτερος γύρος ψηφοφορίας.
Και ενώ θα περίμενε κανείς ότι ο νικητής του πρώτου γύρου θα αναδειχθεί και αντίστοιχα νικητής του δεύτερου, αυτό δεν συμβαίνει πάντα: Το 1974, το 1981 και το 1995, ο υποψήφιος που κατέλαβε τη δεύτερη θέση στον πρώτο γύρο έγινε Πρόεδρος μετά και την εκλογική αναμέτρηση του δεύτερου γύρου.
Θεωρείται ως σχεδόν βέβαιο ότι ο δεύτερος γύρος θα χαρακτηριστεί από ψήφο τακτικής, ειδικά εάν η Λε Πεν προκριθεί. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι σε αυτήν την περίπτωση θα χάσει με μεγάλη διαφορά από τους Μακρόν, Φιγιόν και Μελανσόν - μια κατάσταση παρόμοια με εκείνη του 2002, όταν ο πατέρας της, Ζαν Μαρί Λε Πεν, έφτασε στον δεύτερο γύρο, αλλά έχασε παταγωδώς από τον Ζακ Σιράκ. ο οποίος είχε λάβει το 82,2% των ψήφων.
Οι περισσότερες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι ο Μακρόν βρίσκεται στην κορυφή, ανεξάρτητα από το ποιον πολιτικό αντίπαλο θα αντιμετωπίσει στον δεύτερο γύρο. Ωστόσο, πολλά θα μπορούσαν να αλλάξουν πριν τη διεξαγωγή του δεύτερου γύρου των γαλλικών εκλογών.
