Οριστικοποιήθηκαν οι όροι για την έξοδο της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση, στις συζητήσεις των Βρυξελλών.

Είναι το πρώτο βήμα (από τα πολλά που απομένουν) για να πάρει «σάρκα και οστά» το Brexit. Αυτό που αποφάσισαν στις 23 Ιουνίου 2016 οι Βρετανοί στο δημοψήφισμα. Η Τερέζα Μέι και ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ ανακοίνωσαν νωρίς το πρωί της Παρασκευής (08.12.2017) την κατ’ αρχήν συμφωνία. Και την έναρξη της δεύτερης φάσης των διαπραγματεύσεων.

Το γεγονός πως η Τερέζα Μέι βρέθηκε στην έδρα της Κομισιόν, στις Βρυξέλλες, πολύ πριν από τις 08:00 το πρωί, δείχνει το τι προηγήθηκε. Μαραθώνιες ολονύχτιες διαπραγματεύσεις για να ανακοινωθεί η κατ’ αρχήν συμφωνία. 

Η συμφωνία αποχώρησης της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να είναι έτοιμη έως τον Οκτώβριο. Και το οριστικό διαζύγιο (στόχος είναι) θα γίνει στις 29 Μαρτίου του ’19.

Σύμφωνα με τις Βρυξέλλες, το κόστος του «διαζυγίου» θα φτάσει έως και τα 55 δισ. ευρώ. Διαφορετική άποψη, πάντως, έχει το Λονδίνο. Ο λογαριασμός του Brexit για τη Βρετανία μεταξύ 35 και 39 δισεκ. λιρών, δήλωσε εκπρόσωπος της Μέι. Και έκανε λόγο για δίκαιη διευθέτηση.

Brexit, οι όροι του διαζυγίου

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και Βρετανία συμφώνησαν για την πρώτη φάση των διαπραγματεύσεων του Brexit. Αφορά στους όρους του διαζυγίου και ανοίγει τον δρόμο για την έναρξη των συνομιλιών της δεύτερης φάσης που θα καθορίσουν τη μελλοντική σχέση της Ευρωπαϊκής Ένωσης με το Λονδίνο.

Πέρασαν μήνες ατέρμονων διαπραγματεύσεων και καθυστερήσεων. Αλλά τα τελευταία 24ωρα οι εξελίξεις «έτρεξαν». Και κάπως έτσι φτάσαμε στην αιφνίδια συνάντηση της Τερέζα Μέι με τον Ζαν Κλοντ Γιούνκερ. 

Αυτή τη φορά, η συνάντηση δεν κράτησε πολύ. Ούτε μια ώρα αφού ξεκίνησε, η Κομισιόν ανακοίνωσε ότι έχει επιτευχθεί σημαντική πρόοδος. Τέτοια που να επιτρέπει την έναρξη της επόμενης φάσης. Μέι και Γιούνκερ εμφανίστηκαν για τις κοινές δηλώσεις. Δεν είχαν κάτι περισσότερο απ’ αυτό.

Οι όροι που είχαν θέσει οι Βρυξέλλες για την επίτευξη προόδου αφορούσαν τους τρεις μεγάλους φακέλους της διαπραγμάτευσης:

το θέμα του «λογαριασμού» του διαζυγίου

το καθεστώς των ευρωπαίων πολιτών στο Ηνωμένο Βασίλειο και των βρετανών πολιτών στην Ευρωπαϊκή Ένωση και

το καθεστώς των συνόρων ανάμεσα στη Δημοκρατία της Ιρλανδίας και τη Βόρεια Ιρλανδία.

Το Λονδίνο ανέλαβε σημαντικές δεσμεύσεις για την αποφυγή της θέσπισης συνόρου ανάμεσα στην Ιρλανδίας και την Βόρεια Ιρλανδία, σύμφωνα με την Κομισιόν. 

Η συμφωνία στη Σύνοδο Κορυφής

Τώρα, εναπόκειται στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να επιβεβαιώσει τη θέση της Επιτροπής. Οι 27 ηγέτες θα ενημερωθούν στη Σύνοδο Κορυφής που θα γίνει την επόμενη εβδομάδα.

«Εάν τα 27 κράτη μέλη αποδεχθούν την αξιολόγησή μας, εμείς, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ο διαπραγματευτής μας Μισέλ Μπαρνιέ, είμαστε έτοιμοι να ξεκινήσουμε αμέσως τις εργασίες της δεύτερης φάσης των διαπραγματεύσεων», εξήγησε ο πρόεδρος της Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ. 

«Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε σήμερα στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να επιβεβαιώσει ότι επαρκής πρόοδος έχει επιτευχθεί κατά τη διάρκεια της πρώτης φάσης των διαπραγματεύσεων κατ’ εφαρμογήν του άρθρου 50 με το Ηνωμένο Βασίλειο», εξήγησε ο πρόεδρος της Επιτροπής.

«Εναπόκειται πλέον στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να αποφασίσει στις 15 Δεκεμβρίου 2017 εάν έχει επιτευχθεί αρκετή πρόοδος για να περάσουμε στη δεύτερη φάση των διαπραγματεύσεων», αναφέρεται στην ανακοίνωση της Κομισιόν.

«Οι πολίτες της Ένωσης που ζουν στη Βρετανία και οι Βρετανοί πολίτες που ζουν στην ΕΕ των 27 θα διατηρήσουν τα ίδια δικαιώματα όταν το Ηνωμένο Βασίλειο εγκαταλείψει την ΕΕ», διαβεβαίωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Ο… λογαριασμός

Ως προς το πόσο θα κοστίσει Brexit, η Τερέζα Μέι δήλωσε ότι θα είναι «δίκαιος» για τους βρετανούς φορολογούμενους.

Οι δύο πλευρές συμφώνησαν επί της μεθόδου υπολογισμού και όχι επί ενός συγκεκριμένου ποσού. Σύμφωνα με ευρωπαϊκές πηγές, το ποσόν που θα προκύψει τοποθετείται μεταξύ 45 και 55 δισεκατομμυρίων ευρώ.

Σύμφωνα με τον επικεφαλής διαπραγματευτή της ΕΕ, Μισέλ Μπαρνιέ:

Κανένα κράτος-μέλος δε θα κληθεί να πληρώσει περισσότερο για τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό ή να λάβει λιγότερα εξαιτίας του Βrexit

Το Ην. Βασίλειο θα εκπληρώσει όλες τις υποχρεώσεις που έχει λάβει ενόσω ήταν μέλος της ΕΕ και

Το Ην. Βασίλειο δεν έχει καμία υποχρέωση να πληρώσει ούτε περισσότερο ούτε πιο νωρίς από ό,τι εάν συνέχιζε να ήταν μέλος της ΕΕ.

Δεν θα υπάρξει «σκληρό σύνορο» στην Ιρλανδία

Η Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ηνωμένο Βασίλειο δεν κατόρθωσαν να συμφωνήσουν, την περασμένη Δευτέρα επί των όρων του διαζυγίου τους εξαιτίας του «Ιρλανδικού». Τα ξημερώματα η Μέι είχε μαραθώνιες διαπραγματεύσεις και με τους Ιρλανδούς, που στηρίζουν την κυβέρνησή τους. Και φαίνεται πως βρέθηκε η χρυσή τομή.

«Στη Βόρεια Ιρλανδία δίνουμε την εγγύηση ότι δεν θα υπάρξει σκληρό σύνορο», δήλωσε με έμφαση η Τερέζα Μέι.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ηνωμένο Βασίλειο επιδιώκουν να προστατεύσουν τη συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής του 1998. Αυτή που έθεσε τέλος στις αιματηρές συγκρούσεις 30 ετών ανάμεσα σε καθολικούς Εθνικιστές και προτεστάντες Ενωτικούς.

Τουσκ: Το δυσκολότερο είναι μπροστά μας

Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ έκανε δηλώσεις λίγες ώρες μετά τη Μέι και τον Γιούνκερ. Είπε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα ξεκινήσει τις διαπραγματεύσεις για την μεταβατική περίοδο και ζητεί περισσότερη σαφήνεια από το Λονδίνο σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο βλέπει να διαμορφώνεται η νέα σχέση μετά το Brexit.

Brexit: Λευκός καπνός! Έκτακτη συνάντηση Μέι – Γιούνκερ στις Βρυξέλλες

«Η δυσκολότερη πρόκληση είναι μπροστά μας», προειδοποίησε ο Τουσκ σε σύντομη δήλωσή του, χαιρετίζοντας «μία προσωπική επιτυχία» της Τερέζα Μέι. Δεν παρέλειψε βέβαια να πετάξει και τα… καρφιά του. Είπε ότι δαπανήθηκε υπερβολικά πολύς χρόνος στην διαπραγμάτευση των όρων της εξόδου, που ήταν και το ευκολότερο μέρος της συνολικής διαπραγμάτευσης.

«Όλοι γνωρίζουμε ότι η ρήξη είναι δύσκολη, αλλά η ρήξη και η οικοδόμηση μίας νέας σχέσης είναι πολύ δυσκολότερη. Τόσο πολύς χρόνος αφιερώθηκε στο εύκολο μέρος … μένει de facto λιγότερο από ένα έτος για συνομιλίες».

Η οριστική αποχώρηση της Βρετανίας από την Ε.Ε. αναμένεται τον Μάρτιο του 2019, όπως είπε και η Μέι στη συνέντευξη Τύπου.

Από εδώ και πέρα

Κατά τη μεταβατική περίοδο η Βρετανία θα παραμείνει μέλος της ενιαίας αγοράς και της τελωνειακής ένωσης. Το είχε ζητήσει η ίδια η Τερέζα Μέι.

Ο Τουσκ ζήτησε από τη Βρετανία να σεβαστεί όλους τους νόμους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει ως προς τον προϋπολογισμό και τις διαδικασίες δικαστικής εποπτείας της Ένωσης.

Πλέον, όμως, δεν θα λαμβάνει μέρος στις διαδικασίες λήψεως αποφάσεων.

«Είμαστε έτοιμοι να ξεκινήσουμε την προετοιμασία μίας στενής σύμπραξης ΕΕ-Ηνωμένου Βασιλείου στις εμπορικές συναλλαγές, αλλά επίσης στην αντιμετώπιση της τρομοκρατίας και του διεθνούς εγκλήματος, καθώς και στην ασφάλεια, την άμυνα και την εξωτερική πολιτική», τόνισε ο Τουσκ.

Η Ιρλανδία

Είναι μια «πολύ σημαντική ημέρα» για όλο το νησί, δήλωσε ο πρωθυπουργός της Ιρλανδίας Λίο Βαράντκαρ. Και χαιρέτισε τη συμφωνία για το Brexit, που προβλέπει τη διατήρηση των ανοικτών συνόρων ανάμεσα στη Δημοκρατία της Ιρλανδίας και τη Βόρεια Ιρλανδία. 

Η μεταβατική περίοδος περίπου δύο ετών που προβλέπεται στο σχέδιο οδηγιών της ΕΕ είναι «μια ικανοποιητική χρονική περίοδος», αλλά μπορεί να χρειάζεται μια μεγαλύτερη χρονική περίοδος για να επικυρωθεί μια μελλοντική συμφωνία για το εμπόριο, έσπευσε πάντως να σημειώσει.

Νωρίτερα και ο υπουργός Εξωτερικών της Ιρλανδίας Σάιμον Κόβενι είχε δηλώσει ότι η συμφωνία είναι ένα «πολύ καλό αποτέλεσμα» για τους κατοίκους του νησιού.

Οι ιρλανδικές αντιδράσεις

Υπάρχει κι άλλη δουλειά που πρέπει να γίνει για να καθοριστεί το πως θα είναι οι ρυθμίσεις για τα σύνορα μετά το Brexit, ανακοίνωσε την ίδια ώρα αντιδρώντας το Δημοκρατικό Ενωτικό Κόμμα της Βόρειας Ιρλανδίας (σ.σ. υποχρεωτικός κυβερνητικός εταίρος της Μέι). Και διεμήνυσε ότι τίποτε δεν έχει συμφωνηθεί πριν να συμφωνηθούν όλα.

Το DUP υπογράμμισε εξάλλου ότι η υποστήριξή του στην τελική συμφωνία θα εξαρτηθεί από το περιεχόμενό της. «Ο τρόπος που θα ψηφίσουμε στην φάση 2 της συμφωνίας θα εξαρτηθεί από το περιεχόμενό της», προσθέτει στην ανακοίνωσή του. Και επισημαίνει ότι έχει προειδοποιήσει την Βρετανίδα πρωθυπουργό Τερέζα Μέι για τις επιφυλάξεις του.

«Μπράβο» Τερέζα

Τα μέλη της κυβέρνησης Μέι, φυσικά, όχι μόνο καλωσόρισαν τις εξελίξεις αλλά αποθέωσαν και την Τερέζα Μέι, πιστώνοντάς τη συμφωνία.

Ο άνθρωπος που θέλει να της… «φάει» τη θέση, ο υπουργός Εξωτερικών Μπόρις Τζόνσον τη συνεχάρη μέσω twitter. «Συγχαρητήρια στην πρωθυπουργό για την αποφασιστικότητά της να επιτύχει τη σημερινή συμφωνία», έγραψε.

«Τώρα έχουμε στόχο να σφυρηλατήσουμε μια βαθιά και ειδική σύμπραξη με τους ευρωπαίους φίλους και συμμάχους μας παραμένοντας πιστοί στο αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος. Ανακτώντας τον έλεγχο των νόμων, των χρημάτων και των συνόρων μας για ολόκληρο το Ηνωμένο Βασίλειο».

Η συμφωνία που επετεύχθη σήμερα από το Λονδίνο και τις Βρυξέλλες για το διαζύγιο της Βρετανίας από την ΕΕ δίνει ώθηση στην βρετανική οικονομία, σημείωσε παράλληλα ο Βρετανός υπουργός Οικονομικών Φίλιπ Χάμοντ.

«Πολύ χαρούμενος που επετεύχθη μια συμφωνία στις Βρυξέλλες που ανοίγει τον δρόμο για περαιτέρω πρόοδο στις συνομιλίες για την μελλοντική σχέση ΗΒ/ΕΕ», σημειώνει και αυτός σε μήνυμά του στο Twitter.

«Ένα θετικό βήμα. Συγχαρητήρια @theresa_may», προσθέτει και καταλήγει: «Η σημερινή ανακοίνωση στις Βρυξέλλες δίνει ώθηση στην οικονομία της Βρετανίας. Τώρα ας συνάψουμε μια συμφωνία για το εμπόριο που υποστηρίζει τις θέσεις εργασίας, τις επιχειρήσεις και την ευημερία της Βρετανίας».

Την υποστήριξή του στην σημερινή συμφωνία που επετεύχθη στις Βρυξέλλες εξέφρασε και ο Βρετανός υπουργός Μάικλ Γκόουβ, που αποτελεί μια σημαντική φωνή υπέρ του Brexit στο υπουργικό συμβούλιο της Μέι.

«Είναι μια σημαντική προσωπική πολιτική επιτυχία για την πρωθυπουργό (…) Νωρίτερα αυτήν την εβδομάδα είχαν βγει όλων των ειδών οι Κασσάνδρες που πίστευαν ότι δεν υπάρχει καμία προοπτική συμφωνίας. Αυτές διαψεύστηκαν», δήλωσε στον ραδιοσταθμό του BBC.