Στη χορεία των αγίων της Εκκλησίας μας υπάρχουν και πάμπολλα ανδρόγυνα, οι οποίοι αγίασαν μέσα στον ευλογημένο γάμο τους. Άλλωστε ο γάμος για την Εκκλησία μας είναι τρόπος ζωής και δρόμος σωτηρίας. Ένα από αυτά τα ευλογημένα και άγια ζευγάρια είναι οι άγιοι Χρύσανθος και Δαρεία, οι καλλίμαχοι Μάρτυρες της αρχαίας Εκκλησίας..
Καταγόταν από την Αλεξάνδρεια, η οποία είχε καταστεί, από τα πρωτοχριστιανικά χρόνια, ένα από τα σπουδαιότερα χριστιανικά κέντρα. Έζησαν στα χρόνια του αυτοκράτορα Νουμεριανού (243-284), όπου οι διωγμοί κατά των Χριστιανών βρισκόταν στην κορύφωσή τους. Ο διάβολος, δια των ειδωλολατρών Ρωμαίων αυτοκρατόρων και την παρότρυνση των ειδωλολατρικών σκοταδιστικών και αδίστακτων ιερατείων, εξαπέλυαν φοβερούς διωγμούς κατά των Χριστιανών, οι οποίοι συλλαμβάνονταν κατά χιλιάδες σε όλη την αυτοκρατορία, βασανίζονταν φρικτά και όσοι δεν δέχονταν να απαρνηθούν το Χριστό, θανατώνονταν με τους πλέον επώδυνους και απάνθρωπους τρόπους.
Ο Χρύσανθος ήταν γιός ενός φανατικού ειδωλολάτρη και επιφανούς αξιωματούχου, του Πολέμωνος. Παρά την παγανιστική πίστη που ενέβαλλε στο παιδί του από τη νηπιακή ηλικία και την αυστηρή επιτήρηση, να μην κατηχηθεί στην χριστιανική πίστη, την οποία θεωρούσε, όπως όλοι οι ειδωλολάτρες, ως «απαίσια δειδιδαιμονία», ο γιός του, οδηγούμενος από τη θεία χάρη, κατηχήθηκε κρυφά από κάποιο ένθερμο χριστιανό, ασπάσθηκε την χριστιανική πίστη και έλαβε το άγιο Βάπτισμα από κάποιο άγιο Επίσκοπο. Ο Χρύσανθος εντάχτηκε ως συνειδητός Χριστιανός στην Εκκλησία της Αλεξάνδρειας.
«Άγιος Παΐσιος–Από τα Φάρασα στον Ουρανό»: Μια σειρά φαινόμενο στην ελληνική τηλεόραση
Ο πατέρας του όταν πληροφορήθηκε την απάρνηση της ειδωλολατρίας και την προσχώρησή του στην μισητή για εκείνον πίστη του Χριστού, έγινε θηρίο από το θυμό του. Τον άρπαξε από το λαιμό, τον ξυλοκόπησε και παρ’ ολίγο να τον φονεύσει. Για να τον απομακρύνει από τους Χριστιανούς τον φυλάκισε. Αλλά εκείνος φέρθηκε με ανεξικακία στον φανατικό ειδωλολάτρη πατέρα του, ο οποίος νόμιζε πως με αυτή του την πρακτική ευχαριστούσε τους δαιμονικούς «θεούς» του. Προσευχόταν αδιάλειπτα στον Θεό να τον στηρίξει στην πίστη και να συγχωρήσει τον πλανεμένο γονιό του.
Αφού πέρασε πολύς καιρός και ο πατέρας του είδε ότι η φυλάκιση του γιού του ήταν ανώφελη, μηχανεύτηκε ένα άλλο σατανικό τέχνασμα. Στην Αλεξάνδρεια ζούσε μια οικογένεια μεταναστών ειδωλολατρών από την Αθήνα, η οποία είχε μια πανέμορφη και δυναμική κόρη, τη Δαρεία. Σκέφτηκε πως αν τον έριχνε στα θέλγητρά της και τον δυναμισμό της, θα ξεχνούσε την χριστιανική του πίστη. Η ειδωλολάτρισσα καλλονή, θα τον μετέστρεφε στην ειδωλολατρία. Τον νύμφευσε λοιπόν με τη βία.
Ο Χρύσανθος θεώρησε ως ευκαιρία να μπει σε ειδωλολατρικό σπίτι και να εργαστεί για το Χριστό. Όλοι περίμεναν πως η Δαρεία θα τον μετέστρεφε σύντομα στην ειδωλολατρία. Αλλά συνέβη το ακριβώς αντίθετο. Ο Χρύσανθος κατόρθωσε να κατηχήσει την Δαρεία στην χριστιανική πίστη, να βαπτισθεί και να γίνει ένθερμη χριστιανή! Το χριστιανικό ζευγάρι ζούσε με πίστη και οσιότητα, ως ένα σώμα, ως επίλεκτα μέλη της αλεξανδρινής Εκκλησίας. Εργαζόταν δραστήρια για την ιεραποστολή, μεταστρέφοντας πολλούς ειδωλολάτρες στην αληθινή πίστη.
Ο πατέρας του βλέποντας τη δυσμενή για εκείνον εξέλιξη, έγινε σωστό θηρίο από το θυμό του. Ένα τρομερό μίσος είχε φωλιάσει στην ψυχή του για το ίδιο του το παιδί. Αποφάσισε λοιπόν να τον καταγγείλει στις αρχές. Έσπευσε στον ύπαρχο
Κελερίνο, όπου κατάγγειλε τον γιό του και τη νύφη του ότι έγιναν χριστιανοί. Εκείνος έδωσε διαταγή να συλληφθούν και να οδηγηθούν στον τριβούνο (διοικητή του τάγματος) Κλαύδιο, έναν φανατικό ειδωλολάτρη και θηριώδη άνθρωπο.
Ζήτησε να παρουσιασθούν μπροστά του, για να απολογηθούν. Το ευλογημένο χριστιανικό ζευγάρι στάθηκαν με θάρρος ενώπιών του και ομολόγησαν την πίστη τους στο Χριστό, τον αληθινό Θεό, ο Οποίος, από αγάπη για τον άνθρωπο, έγινε άνθρωπος και δέχτηκε να πεθάνει για να τον λυτρώσει από τη δουλεία του διαβόλου, την αμαρτία, τη φθορά και το θάνατο. Εκείνος είναι ο αληθινός Θεός και όχι τα άψυχα είδωλα, οι ανύπαρκτοι ειδωλολατρικοί «θεοί», στα πρόσωπα των οποίων λατρεύεται ο διάβολος.
Ο ανελέητος Κλαύδιος ακούγοντας αυτά αλλοιώθηκε η όψη του από το θυμό και την αγανάκτηση. Έδωσε διαταγή να αρχίσουν τα μαρτύρια, νομίζοντας πως έτσι θα τους ανάγκαζε να αρνηθούν τη χριστιανική του πίστη και θα θυσίαζαν στα απαίσια είδωλα. Εκείνοι υπέμειναν με ηρωισμό του πόνους και τους εξευτελισμούς. Τα βασανιστήρια συνεχιζόταν για πολλές ημέρες και εκείνοι αντί να δειλιάζουν και να κάμπτεται το φρόνημά τους γινόταν πιο ανδρείοι και αντί να βογκούν από τους πόνους δοξολογούσαν το Θεό και Τον ευχαριστούσαν για την τιμή που τους έκανε να υποφέρουν για Εκείνον! Τότε ο Κλαύδιος κατάλαβε ότι οι άνθρωποι αυτοί είναι όντως άνθρωποι του Θεού και πως η πίστη τους είναι αληθινή. Τους σύγκρινε με την μεροληψία και την αθλιότητα των ομοπίστων του ειδωλολατρών και διαπίστωσε την ανωτερότητά τους. Του ανοίχτηκαν τα μάτια και κατάλαβε την πλάνη του. Άνοιξε την καρδιά του στη θεία χάρη, η οποία τον επισκέφτηκε και τον μεταμόρφωσε. Πίστεψε στο Χριστό και μαζί του η σύζυγός του Ιλαρία, οι δύο γιοι του Ιάσονας και Μαύρος και οι βασανιστές στρατιώτες του.
Οι ειδωλολάτρες γεμάτοι μανία, άρπαξαν τον Χρύσανθο και τη Δαρεία και τους έριξαν σε βαθύ λάκκο, θάβοντάς τους ζωντανούς. Έτσι τελείωσε η επι γης ζωή τους και οι ψυχές τους φτερούγισε στον ουρανό να συναντήσουν το Χριστό, για να συμβασιλέψουν μαζί Του στους αιώνες των αιώνων. Ήταν το έτος 283.
Η μνήμη τους τιμάται στις 19 Μαρτίου.
Το ευλογημένο αυτό χριστιανικό ζευγάρι, μαζί με πλήθος άλλα, θα πρέπει να αποτελούν ως πρότυπα για τα σημερινά ζευγάρια, τα οποία αλλοτριωμένα από το κοσμικό πνεύμα, αντί να καλλιεργούν την χριστιανική πίστη και να ενστερνίζονται τις χριστιανικές αξίες και αρετές, τις απεμπολούν. Οι άγιοί μας πρέπει να γίνουν οι σηματοδότες της επί γης πορείας μας, αν θέλουμε να οδηγεί ο δρόμος μας στο Θεό.
