Φοιτητές και πολίτες από κάθε γωνιά της Κωνσταντινούπολης έχουν συγκεντρωθεί έξω από το δημαρχείο, εκφράζοντας τη στήριξή τους στον Εκρέμ Ιμάμογλου.
Αναβρασμός επικρατεί στην Τουρκία, μετά τη σύλληψη και προφυλάκιση του μεγάλου αντιπάλου του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, δημάρχου Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου. Η Τουρκία βυθίζεται στην κρίση και ο Ερντογάν ρισκάρει, παρά το γεγονός ότι η τουρκική κυβέρνηση διαρρηγνύει τα ιμάτιά της ότι οι 106 συλλήψεις, μεταξύ αυτών και του Ιμάμογλου, δεν σχετίζονται με τον Τούρκο πρόεδρο.
Όπως γράφει η βρετανική εφημερίδα, για μήνες, τα γεγονότα στο εσωτερικό και στο εξωτερικό φαινόταν να κινούνται προς όφελος του Τούρκου Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Δεν υπήρχε περίπτωση να γλυτώσει ο Ιμάμογλου! Πώς ο Ερντογάν έβγαλε από την μέση τον κυριότερο πολιτικό του αντίπαλο
Χρόνια σκληρών σχέσεων με την Ευρώπη «βγήκαν από τον πάγο» καθώς η σημασία της Άγκυρας ως σύμμαχου του ΝΑΤΟ ενισχύθηκε από την στροφή του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ στη Μόσχα. Ο δραματικός πληθωρισμός της Τουρκίας μειώθηκε και τα επιτόκια έπεφταν επιτέλους. Υπήρχαν ακόμη ενδείξεις ότι μια 40ετής εξέγερση από Κούρδους αυτονομιστές μπορεί να πλησιάζει στο τέλος της.
Αλλά η πιο σκοτεινή πλευρά της διακυβέρνησης του Ερντογάν βρισκόταν στο παρασκήνιο καθώς οι αρχές ξεκίνησαν μια πολύμηνη καταστολή κατά των πολιτικών του αντιπάλων, ενώ ο βετεράνος ηγέτης οργίαζε ενάντια σε ένα «πρόβλημα της αντιπολίτευσης που δηλητηριάζει τη δημοκρατία».
Αυτό έφτασε σε εξαιρετική κορύφωση την Τετάρτη με τη σύλληψη του Εκρέμ Ιμάμογλου, του δημοφιλούς δημάρχου της Κωνσταντινούπολης, ο οποίος θεωρείται ευρέως ο πιο ισχυρός πολιτικός που αμφισβητεί τον Ερντογάν από τότε που ο πρόεδρος ανέλαβε την εξουσία το 2002.
Το ρίσκο του Ερντογάν
Με μια κίνηση, οι επιτυχίες που θα μπορούσε να επισημάνει ο Ερντογάν τους τελευταίους 18 μήνες τέθηκαν σε κίνδυνο εν μέσω φόβων ότι η σύλληψη του Ιμαμόγλου σηματοδότησε μια επικίνδυνη καμπή για την Τουρκία — ακόμη και σε ένα έθνος που έχει συνηθίσει σε χρόνια υφέρποντος αυταρχισμού υπό την κυριαρχία του.
«Διέβη τον Ρουβίκωνα», είπε ο Σουάτ Κιλινκίογλου πρώην βουλευτής. «Δεν υπάρχει επιστροφή από εδώ για αυτόν».
Οι επενδυτές, που επέστρεψαν προσεκτικά στις τουρκικές αγορές από τότε που ο Ερντογάν εγκατέλειψε τις ανορθόδοξες νομισματικές πολιτικές που είχαν βυθίσει τη χώρα σε κρίση, αντέδρασαν με το ίδιο σοκ.
Η λίρα έφτασε σε χαμηλό ρεκόρ έναντι του δολαρίου πριν κλείσει στο 3,3%, καθώς αυξήθηκαν οι ανησυχίες για τη δέσμευση του Ερντογάν στο κράτος δικαίου και τις οικονομικές μεταρρυθμίσεις υπό την ηγεσία του υπουργού Οικονομικών Μεχμέτ Σιμσέκ. Ο δείκτης αναφοράς Bist 100 έκλεισε με πτώση σχεδόν 9%.
Η Capital Economics είπε ότι η σύλληψη του Ιμάμογλου εγείρει ανησυχίες για «την ευρύτερη ατζέντα μεταρρυθμίσεων» και πρότεινε ότι «πολιτικές και όχι οικονομικές ανησυχίες μπορεί να αρχίσουν να κυριαρχούν στη σκέψη του Προέδρου Ερντογάν».
Ο Galip Dalay στο Chatham House είπε ότι η σύλληψη του Ιμάμογλου θα μπορούσε επίσης να μειώσει τις ελπίδες της Άγκυρας να χρησιμοποιήσει ενισχυμένους δεσμούς άμυνας και ασφάλειας με την Ευρώπη για να αναπτύξει μια ευρύτερη σχέση με την ήπειρο.
«Ο δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης είναι η δεύτερη πιο σημαντική εκλεγμένη θέση στη χώρα μετά τον πρόεδρο», είπε ο Dalay. «Το πρόβλημα είναι αυτό που βλέπουμε τώρα ότι θα δηλητηριάσει τη σχέση».
Ένας Γερμανός αξιωματούχος είπε ότι ήταν αδύνατο να «αγνοηθεί η Τουρκία» δεδομένου του μεγέθους της αμυντικής βιομηχανίας της.
«Αλλά είμαστε στην αρχή της συζήτησης», είπε ο αξιωματούχος. «Είναι στα χέρια της Τουρκίας να κάνει αυτή τη συζήτηση ευκολότερη ή δυσκολότερη. Θα θέλαμε αν η Τουρκία το έκανε πιο εύκολο. Αλλά οι τελευταίες 24 ώρες δείχνουν ότι πηγαίνει σε διαφορετική κατεύθυνση».
Ωστόσο, η νέα σημασία της Άγκυρας για την ευρωπαϊκή άμυνα, σε συνδυασμό με την επιστροφή του Τραμπ στον Λευκό Οίκο, μπορεί να ήταν οι παράγοντες που ενθάρρυναν τον Ερντογάν, έναν αδίστακτο πολιτικό, να κινηθεί εναντίον του κύριου αντιπάλου του, είπαν οι αναλυτές.
Η Seda Demiralp, καθηγήτρια πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο Işık της Κωνσταντινούπολης, είπε ότι οι ΗΠΑ έκαναν «την στροφή αυτής της γωνίας ευκολότερη» δηλώνοντας ότι μπορούν «να συνεργαστούν με τους ανθρώπους που αποκαλούμε ισχυρούς».
Η άνοδος του Ιμάμογλου και η αναγόρευσή του σε αντίπαλον δέος του Ερντογάν
Ο Ιμάμογλου, ο οποίος ανέβηκε στην πολιτική αφού νίκησε τον υποψήφιο του Ερντογάν για να γίνει δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης το 2019, ξεχωρίζει ως ένας από τους λίγους πολιτικούς που απευθύνονται σε ένα ευρύ φάσμα ψηφοφόρων, συμπεριλαμβανομένων Κούρδων, συντηρητικών και κοσμικών.
Βοήθησε επίσης το κεντρώο, κοσμικό αντιπολιτευόμενο Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) να προκαλέσει τη χειρότερη εκλογική ήττα στο AKP του Ερντογάν στις τοπικές εκλογές πέρυσι.
Ωστόσο, ο 54χρονος έχει αντιμετωπίσει μια σειρά από εγκληματικές έρευνες σε μια χώρα όπου ο Ερντογάν, ο οποίος κυριαρχεί στην τουρκική πολιτική για περισσότερες από δύο δεκαετίες, κατέχει τεράστιες εξουσίες στους κρατικούς θεσμούς, συμπεριλαμβανομένου του δικαστικού σώματος.
Η σύλληψή του – σε σχέση με υποτιθέμενους δεσμούς με την «τρομοκρατία», καθώς και με κατηγορίες για διαφθορά – έγινε λίγες μέρες πριν το CHP κληθεί να τον ονομάσει ως προεδρικό υποψήφιο ενόψει των εκλογών μέχρι το 2028.
Ο υπουργός Δικαιοσύνης Yılmaz Tunç επέμεινε ότι το δικαστικό σώμα είχε ενεργήσει ανεξάρτητα και χαρακτήρισε τον ισχυρισμό της αντιπολίτευσης ότι η κράτηση ήταν «πραξικόπημα» κατά του Ιμάμογλου «εξαιρετικά επικίνδυνο».
Αλλά για τον Κινικλίογλου, τον πρώην βουλευτή, οι κινήσεις ήταν «ένα ξεκάθαρο σημάδι ότι ο Ερντογάν δεν θέλει να πάρει κανένα ρίσκο» πριν από τις επόμενες προεδρικές εκλογές.
Πίσω από τα κάγκελα και άλλοι αντίπαλοι του Ερντογάν
Άλλοι πολιτικοί αντίπαλοι του Ερντογάν βρέθηκαν πίσω από τα κάγκελα.
Ο Σελαχατίν Ντεμιρτάς, ένας χαρισματικός ηγέτης της κουρδικής αντιπολίτευσης που αμφισβήτησε τον Ερντογάν για την προεδρία, βρίσκεται στη φυλακή από το 2016, παρά την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ότι φυλακίστηκε άδικα για τις πολιτικές του ομιλίες.
Ο Ümit Özdağ, ηγέτης του μικρού υπερεθνικιστικού κόμματος Victory, φυλακίστηκε τον Ιανουάριο με την κατηγορία ότι προσέβαλε τον Ερντογάν και «υποκίνησε μίσος» με αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κατά των προσφύγων.
Αλλά ο Ιμαμογλου αντιπροσώπευε ένα νέο σύνορο, γράφουν οι: ποτέ στο παρελθόν ο Ερντογάν δεν κινήθηκε τόσο αποφασιστικά ενάντια στην κυρίαρχη αντιπολίτευση και το ηγετικό φως του παλαιότερου κόμματος της Τουρκίας, το οποίο ιδρύθηκε από τον Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, τον ιδρυτή της σύγχρονης τουρκικής δημοκρατίας.
Οι επικριτές του Ερντογάν και η αντιπολίτευση πίστευαν εδώ και καιρό ότι ο υφέρπων αυταρχισμός οδηγήθηκε από έναν πρωταρχικό παράγοντα: την αποφασιστικότητά του να παραμείνει στην εξουσία.
Ο Ερντογάν προώθησε την εκτελεστική προεδρία που του έδωσε σαρωτικές εξουσίες στο κράτος σε ένα επίμαχο δημοψήφισμα το 2017, ενώ οι σύμμαχοί του έκαναν εκστρατεία για την αλλαγή του συντάγματος για να μπορέσει να είναι υποψήφιος για τρίτη προεδρική θητεία το 2028.
Σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες, θα μπορούσε να διεκδικήσει άλλες εκλογές εάν το κοινοβούλιο ζητήσει εκλογές πριν από τη λήξη της θητείας του ή εάν τροποποιηθεί το σύνταγμα. Αλλά αυτό θα απαιτούσε σημαντική υποστήριξη της αντιπολίτευσης για να αποκτήσει μια υπερπλειοψηφία στο κοινοβούλιο.
Ο Hamish Kinnear, ανώτερος αναλυτής της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής στην εταιρεία πληροφοριών κινδύνου Verisk Maplecroft, είπε ότι ο κίνδυνος τώρα είναι ότι «η σύλληψη του Ιμάμογλου ενώνει την αντιπολίτευση και προκαλεί πολιτική αντίδραση».
Ήδη η ανησυχία στην Τουρκία έχει μετακινηθεί στους δρόμους. Χιλιάδες διαδηλωτές στην Κωνσταντινούπολη αψήφησαν την απαγόρευση των διαδηλώσεων που επιβλήθηκε μετά την κράτηση και συνωστίστηκαν στους δρόμους έξω από το Δημαρχείο, φωνάζοντας: «Ώμος με ώμο κατά του φασισμού».
Από την πλευρά του, όταν η αστυνομία έφτασε στην πόρτα του την Τετάρτη, ο Ιμάμογλου έδεσε ήρεμα μια μπλε γραβάτα στο καμαρίνι του καθώς έστειλε ένα προκλητικό μήνυμα στα social media: «Αντιμετωπίζουμε μια μεγάλη τυραννία, αλλά θέλω να ξέρετε ότι δεν θα υποχωρήσω», καταλήγουν οι Financial Times στην ανάλυσή τους.
