Oι ηλεκτρονικές διασταυρώσεις δηλώσεων φόρου εισοδήματος και αιτήσεων κοινωνικού μερίσματος παρουσίασαν ένα μεγάλο κοινωνικό πρόβλημα, αλλά συγχρόνως και κρούσματα απάτης, όσον αφορά τον θεσμό της φιλοξενίας. Στελέχη των υπουργείων Οικονομικών και Εργασίας διαπιστώνουν πως  2 εκατομμύρια φορολογούμενοι δηλώνουν ότι δεν έχουν δικό τους νοικοκυριό αλλά φιλοξενούνται σε σπίτια συγγενών και φίλων.

Σύμφωνα με πληροφορίες, τα στοιχεία των δηλώσεων φόρου εισοδήματος με τα οποία έγινε ο υπολογισμός του κοινωνικού μερίσματος έδειξαν ότι από τα 5,5 εκατομμύρια δηλώσεις Ε1 τα 2 εκατομμύρια έχουν συμπληρωμένο τον κωδικό 092 και εμφανίζουν τους φορολογούμενους ως «φιλοξενούμενους» σε σπίτι που δεν τους ανήκει.

Σε σχέση μάλιστα με το 2014, όταν για πρώτη φορά δόθηκε κοινωνικό μέρισμα με εισοδηματικά κριτήρια, ο αριθμός των φιλοξενουμένων φαίνεται να αυξάνεται συνεχώς ή κατά 150.000 άτομα (από τα 1,8 εκατομμύρια τότε σε 2 εκατομμύρια το 2017). Και σε αυτό το νούμερο δεν υπολογίζονται τα παιδιά που δεν έχουν δικό τους ΑΦΜ.

Το φαινόμενο έγινε αντικείμενο έντονων συζητήσεων μεταξύ των αρμόδιων υπηρεσιών κατά τη διάρκεια της υποβολής των αιτήσεων, καθώς αποτελούσε βασική αιτία απόρριψης χιλιάδων από αυτές. Εκατοντάδες χιλιάδες δικαιούχοι πήραν ψαλιδισμένο κοινωνικό μέρισμα επειδή στα εισοδηματικά κριτήρια συνυπολογίστηκε και το εισόδημα του φιλοξενούμενου, ενώ τουλάχιστον 5.000 αιτήσεις κόπηκαν επειδή την υπέβαλε απευθείας ο φιλοξενούμενος και όχι ο υπεύθυνος του νοικοκυριού που τον φιλοξενεί.

Ωστόσο, εκτός από το οξύ κοινωνικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει η χώρα, αρμόδια στελέχη είναι πεπεισμένα ότι η εκτεταμένη φιλοξενία υποκρύπτει και περιπτώσεις φοροδιαφυγής. Οπως αναφέρουν, έχουν εντοπιστεί περιπτώσεις που χρήζουν περαιτέρω ελέγχου, όπως η περίπτωση του υπεύθυνου νοικοκυριού που υπέβαλε αίτηση για λογαριασμό πάνω από 60 φιλοξενούμενους. Ακόμη, σε 111 περιπτώσεις αιτήσεων κοινωνικού μερίσματος εμφανιζόταν ξανά και ξανά ο ίδιος φιλοξενούμενος.

Το φαινόμενο εντοπίζεται μεταξύ αλλοδαπών αλλά και ελληνικών νοικοκυριών. Σε αρκετές περιπτώσεις αυτό μπορεί να εξηγείται αν ο φιλοξενούμενος αλλάζει στέγη κάθε λίγους μήνες μέσα στην ίδια χρονιά. Ωστόσο, προβληματίζει ιδιαίτερα τις ελεγκτικές αρχές το ενδεχόμενο προσπάθειας φοροαποφυγής, καθώς οι φιλοξενούμενοι απαλλάσσονται από τεκμήρια κατοικίας ή φόρου για ενοίκια τα οποία καταβάλλει «μαύρα» ο εκμισθωτής.

Το ενδεχόμενο λάθους δεν αποκλείεται, αλλά σε μεγάλο βαθμό είχε περιοριστεί τα προηγούμενα χρόνια όταν εξαιτίας αυτού είχαν χάσει το έκτακτο βοήθημα χιλιάδες αναξιοπαθούντες. Ωστόσο, για το 2017, λόγω του εξαιρετικά περιορισμένου χρονικού περιθωρίου χορήγησης των βοηθημάτων -ακριβώς στην εκπνοή της χρονιάς-, δεν δόθηκε το περιθώριο για διόρθωση εσφαλμένης αναγραφής της φιλοξενίας στη δήλωση Ε1.