Σύμφωνα με tanea.gr, μια νέα κρίση καλείται να αντιμετωπίσει ο πρωτογενής τομέας, με τον κίνδυνο για ακόμα μεγαλύτερη συρρίκνωση του κλάδου να ελλοχεύει. Η ζωονόσος της ευλογιάς των αιγοπροβάτων πλήττει κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις σε πολλές περιοχές της χώρας, αφανίζοντας μεγάλο πληθυσμό αιγοπροβάτων.

Ήδη έχουν θανατωθεί περισσότερα από 25.000 ζώα, τα οποία προστίθενται σε αυτά που χάθηκαν από την πανώλη τους περασμένους μήνες αλλά και από τις καταστροφές του Daniel, ξεπερνώντας συνολικά τις 150.000. Το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων αναβάθμισε άμεσα, την εβδομάδα που πέρασε, τα μέτρα ασφαλείας, απαγορεύοντας τη μετακίνηση αιγοπροβάτων σε όλη την επικράτεια και τηρεί στάση αναμονής.

Οι αρρυθμίες

Σύμφωνα με εκπροσώπους της αγοράς, η κατάσταση που διαμορφώνεται αποτελεί εξαιρετικά επιζήμια συνθήκη, δημιουργώντας αρρυθμίες που ενδέχεται να έχουν επιπτώσεις στην αγορά των τυροκομικών. Αν και η παραγωγή τυριών από αιγοπρόβειο γάλα, όπως η φέτα, δεν φαίνεται να πλήττεται μέχρι στιγμής, οι κτηνοτρόφοι σε όλη τη χώρα εκφράζουν έντονα την ανησυχία τους. Δεδομένου ότι η ευλογιά είναι δύσκολη νόσος (με διάρκεια ζωής έως και έξι μήνες), οι συνθήκες είναι απρόβλεπτες όσον αφορά τις απώλειες ζωικού κεφαλαίου, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τις παραδόσεις γάλακτος.

Φέτα ΠΟΠ: Η πανώλη απειλεί τον «λευκό χρυσό» της Ελλάδας

Μιλώντας στα «ΝΕΑ», ο Μόσχος Κορασίδης, γενικός διευθυντής της Εθνικής Ενωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Ελλάδας (ΕΘΕΑΣ), επισημαίνει ότι ο κλάδος της αιγοπροβατοτροφίας έχει υποστεί τρία σημαντικά πλήγματα. Οι καταστροφές του Daniel, η πανώλη και τώρα η ευλογιά δημιουργούν μια συνεχή κρίση που πλήττει το εισόδημα των κτηνοτρόφων και προκαλεί συνθήκες συρρίκνωσης στον κλάδο.

Σύμφωνα με τον ίδιο, «η σφαγή όλων των ζώων σε σημαντικές κτηνοτροφικές μονάδες φέρνει αποδιοργάνωση στην παραγωγική διαδικασία, οδηγώντας αρκετούς κτηνοτρόφους στο να μην μπορούν να επανέλθουν εύκολα στο επάγγελμα ή και καθόλου. Την ίδια στιγμή, γενικότερα υπάρχουν πιέσεις από τη βιομηχανία σχετικά με τις τιμές στο γάλα, καθώς και αυξημένα κόστη λόγω του εγκλεισμού των ζώων, στα οποία θα πρέπει να αντεπεξέλθουν».

Υπογραμμίζει ότι η πολιτεία έχει ευθύνη για τη λήψη άμεσων μέτρων, τόσο για τον περιορισμό της εξάπλωσης της ευλογιάς όσο και για τη στήριξη των κτηνοτρόφων, ενώ πρέπει να αποδοθούν ευθύνες σε όσους διακίνησαν τα ζώα προκαλώντας την εξάπλωση των ασθενειών.

Το ζήτημα είναι ιδιαίτερα σημαντικό, αν αναλογιστεί κανείς ότι σήμερα στην Ελλάδα ο τομέας της αιγοπροβατοτροφίας προσφέρει επάρκεια κρέατος κατά 90%, ενώ το παραγόμενο γάλα αποτελεί πρώτη ύλη για την παραγωγή της φέτας, του πρώτου εξαγώγιμου ελληνικού τυριού, που έχει κατοχυρωθεί ως ΠΟΠ. Επιπλέον, στηρίζει μια σειρά άλλων ΠΟΠ ελληνικών τυριών (π.χ. ανεβατό, γραβιέρα Αγράφων, καλαθάκι Λήμνου, μανούρι, μπάτζος, ξυνομυζήθρα Κρήτης, γραβιέρα Νάξου κ.ά.). Μάλιστα, η φέτα αποτελεί το βασικό εξαγωγικό τυροκομικό προϊόν (65% της παραγωγής εξάγεται).

Οι εξαγωγές

«Αν εξετάσει κανείς τα επίσημα στοιχεία, θα δει τη συρρίκνωση της ελληνικής κτηνοτροφίας, με ό,τι αυτό σημαίνει για την παραγωγή ΠΟΠ τυροκομικών, όπως η φέτα», αναφέρει στα «ΝΕΑ» ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικής Κτηνοτροφίας (ΣΕΚ) Παναγιώτης Πεβερέτος.

Προσθέτει επίσης ότι «η μείωση του ζωικού κεφαλαίου έχει αρνητικές συνέπειες και στις εξαγωγικές δυνατότητες της χώρας μας». Το μεγάλο ζήτημα, σύμφωνα με τους εκπροσώπους κτηνοτροφικών συνεταιρισμών από όλη την Ελλάδα, είναι ότι πρέπει αμέσως να δοθούν αποζημιώσεις για την αντικατάσταση του ζωικού κεφαλαίου. Διαφορετικά, η ελληνική κτηνοτροφία θα χαθεί.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις των εκπροσώπων των κτηνοτρόφων, από τον Daniel και μετά, το ζωικό κεφάλαιο της χώρας μειώθηκε κατά 200.000 παραγωγικά ζώα. Την ίδια ώρα, τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής δείχνουν ότι το διάστημα 2021 – 2022 σημειώθηκε μείωση κατά 0,4% στον πληθυσμό των προβάτων, από 9.052.105 το 2021 σε 9.017.390 το 2022. Αντίστοιχα, στις αίγες (κατσίκια) η μείωση ήταν 1,7% το 2022 σε σχέση με το 2021, από 3.751.549 σε 3.686.589. Αναφορικά με την παραγωγή γάλακτος, σημειώθηκε αύξηση 1,1% στο πρόβειο γάλα αλλά μείωση 1,9% στο κατσικίσιο. Οσον αφορά την παραγωγή τυριών, το ίδιο διάστημα σημειώθηκε μείωση 7,6% στα μαλακά τυριά, 4,7% στα σκληρά και 0,5% στη μυζήθρα.

Η παραγωγή

Για το πρώτο οκτάμηνο του 2024, βάσει των στοιχείων του ΕΛΓΟ Δήμητρα, η παραγωγή στο πρόβειο γάλα ήταν μειωμένη κατά 1%. Ωστόσο, σήμερα κανείς δεν μπορεί να κάνει προβλέψεις, αφού δεν υπάρχει σαφής εικόνα για τον πληθυσμό των ζώων που έχει προσβληθεί από ευλογιά.

Η περαιτέρω συρρίκνωση του κλάδου της κτηνοτροφίας φέρνει σε δύσκολη θέση την τυροκομία της χώρας, που θα δυσκολευτεί να βρει εγχώρια πρώτη ύλη, ιδίως για κατοχυρωμένα προϊόντα που παράγονται από αιγοπρόβειο γάλα και αποτελούν σημαντικό κομμάτι των εξαγωγών.

Αυτό συμβαίνει ενώ οι πιέσεις για την τιμή του γάλακτος παραμένουν έντονες, με τις βιομηχανίες να εξηγούν ότι η μείωση της κατανάλωσης φέτας, λόγω της αδυναμίας των καταναλωτών, και η στροφή σε πιο φθηνά είδη, όπως το λευκό τυρί, δεν αφήνουν περιθώρια για υψηλότερες τιμές στους παραγωγούς.