Μια νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό ανοικτής πρόσβασης PLOS One διαπίστωσε ότι οι προϊστορικοί άνθρωποι χρησιμοποιούσαν τη φωτιά για να χαράξουν έργα τέχνης στην πέτρα.
Οι ερευνητές των πανεπιστημίων του York και του Durham εντόπισαν μοτίβα ροζ θερμικής φθοράς γύρω από τις άκρες αρκετών χαραγμένων λίθων - γνωστών ως πλακέτες - που είχαν σκαλιστεί με καλλιτεχνικά σχέδια πριν από περίπου 15.000 χρόνια. Οι ερευνητές δήλωσαν ότι τα γλυπτά είναι πιθανό να έχουν κατασκευαστεί με τη χρήση λίθινων εργαλείων από τους ανθρώπους του Μαγδαληνού, έναν πρώιμο πολιτισμό κυνηγών-τροφοσυλλεκτών που χρονολογείται μεταξύ 23.000 και 14.000 ετών πριν.
Μετά την ανακάλυψή τους, οι ερευνητές στόχευσαν να αναπαραστήσουν τις ίδιες τις πέτρες και τις συνθήκες όπως θα τις έβλεπαν οι προϊστορικοί καλλιτέχνες πριν από χιλιάδες χρόνια: υπό συνθήκες φωτισμού φωτιάς και με τις φρέσκες λευκές γραμμές που θα έκαναν οι χαράκτες καθώς έκοβαν για πρώτη φορά στο βράχο. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν τρισδιάστατα μοντέλα και λογισμικό εικονικής πραγματικότητας για να αναπαραστήσουν τις πλάκες και τις ρυθμίσεις.
"Στη σύγχρονη εποχή, μπορεί να σκεφτόμαστε ότι η τέχνη δημιουργείται σε έναν κενό καμβά στο φως της ημέρας ή με μια σταθερή πηγή φωτός- αλλά τώρα ξέρουμε ότι οι άνθρωποι πριν από 15.000 χρόνια δημιουργούσαν τέχνη γύρω από μια φωτιά τη νύχτα, με τρεμοπαίχνοντας σχήματα και σκιές", δήλωσε ο συγγραφέας της μελέτης δρ Άντι Νίνταμ από το Τμήμα Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου του Γιορκ.
"Προηγουμένως είχε θεωρηθεί ότι η θερμική ζημιά που ήταν ορατή σε ορισμένες πλακέτες ήταν πιθανό να προκλήθηκε από ατύχημα", πρόσθεσε ο Needham.
Παρίσι: Μολύβδινη σαρκοφάγος του 14ου αιώνα ανακαλύφθηκε στον καθεδρικό ναό της Notre-Dame
Οι ερευνητές πιστεύουν ότι αυτές οι συνθήκες θα είχαν δραματική επίδραση στον τρόπο με τον οποίο οι προϊστορικοί άνθρωποι βίωναν τη δημιουργία της τέχνης, καθώς πολλά από τα εργαλεία που χρησιμοποιούνται σήμερα για τη δημιουργία τέχνης δεν ήταν καν κοντά στην εφεύρεση.
"Η δημιουργία τέχνης υπό το φως της φωτιάς θα ήταν μια πολύ ενστικτώδης εμπειρία, ενεργοποιώντας διαφορετικά μέρη του ανθρώπινου εγκεφάλου. Γνωρίζουμε ότι οι τρεμοπαίγνουσες σκιές και το φως ενισχύουν την εξελικτική μας ικανότητα να βλέπουμε μορφές και πρόσωπα σε άψυχα αντικείμενα και αυτό μπορεί να εξηγεί γιατί είναι σύνηθες να βλέπουμε σχέδια πλακών που έχουν χρησιμοποιήσει ή ενσωματώσει φυσικά χαρακτηριστικά του βράχου για να σχεδιάσουν ζώα ή καλλιτεχνικές μορφές", εξήγησε ο Νίνταμ.
Η εποχή του Μαγδαληνού ήταν γνωστή για την ανάπτυξη της πρώιμης τέχνης - από την τέχνη των σπηλαίων και τη διακόσμηση εργαλείων και όπλων μέχρι τη χάραξη λίθων και οστών.
"Κατά τη διάρκεια της περιόδου του Μαγδαληνού οι συνθήκες ήταν πολύ ψυχρές και το τοπίο ήταν πιο εκτεθειμένο. Ενώ οι άνθρωποι ήταν καλά προσαρμοσμένοι στο κρύο... η φωτιά εξακολουθούσε να είναι πολύ σημαντική για να διατηρούνται ζεστοί. Τα ευρήματά μας ενισχύουν τη θεωρία ότι η ζεστή λάμψη της φωτιάς θα την καθιστούσε το κέντρο της κοινότητας για τις κοινωνικές συγκεντρώσεις, την αφήγηση ιστοριών και τη δημιουργία τέχνης", δήλωσε η διδακτορική φοιτήτρια Izzy Wisher από το Τμήμα Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου του Durham και συν-συγγραφέας της μελέτης.
"Σε μια εποχή που τεράστια ποσά χρόνου και προσπάθειας θα έπρεπε να αφιερωθούν στην εξεύρεση τροφής, νερού και καταφυγίου, είναι συναρπαστικό να σκεφτεί κανείς ότι οι άνθρωποι εξακολουθούσαν να βρίσκουν το χρόνο και την ικανότητα να δημιουργούν τέχνη. Δείχνει πώς αυτές οι δραστηριότητες αποτελούν μέρος αυτού που μας κάνει ανθρώπους εδώ και χιλιάδες χρόνια και καταδεικνύει τη γνωστική πολυπλοκότητα των προϊστορικών ανθρώπων", καταλήγει η Wisher.
