Λίγο πριν ξημερώσει, στα νότια ανοιχτά της Αγγλίας, η Μάγχη έσφυζε από δραστηριότητα. Η φρεγάτα HMS St Albans του Βασιλικού Ναυτικού έκοβε τα ταραγμένα νερά, με τις οθόνες των ραντάρ της να φωτίζουν καθώς παρακολουθούσε τη ρωσική φρεγάτα κατευθυνόμενων πυραύλων Admiral Golovoko να πλέει ανατολικά.
Κοντά της, το περιπολικό πλοίο HMS Mersey παρακολουθούσε τη ρωσική κορβέτα Soobrazitelny που κατευθυνόταν δυτικά, ενώ το δεξαμενόπλοιο υποστήριξης RFA Tidesurge παρείχε λογιστική υποστήριξη. Πάνω από τα πλοία πετούσε ένα ελικόπτερο Merlin, σαρρώνοντας τα ρωσικά σκάφη με τους αισθητήρες του.
Όπως αναφέρει το bulgarianmilitary.com, αυτή η συντονισμένη επιχείρηση στις 26 Απριλίου 2025 δεν ήταν ένα μεμονωμένο περιστατικό, αλλά μέρος ενός διαρκούς "ναυτικού σκακιού" ανάμεσα στο ΝΑΤΟ και τη Ρωσία, που εκτυλίσσεται σε μία από τις πιο πολυσύχναστες θαλάσσιες αρτηρίες του κόσμου. Η αποστολή ανέδειξε τη διαρκή επιφυλακή του Βασιλικού Ναυτικού, τις τεχνολογικές δυνατότητες των πλοίων του και τη στρατηγική σημασία της Μάγχης ως δοκιμαστήριο ναυτικών δυνατοτήτων.
Η επιχείρηση ξεκίνησε όταν το HMS St Albans, μια φρεγάτα τύπου 23 με βάση το Πλύμουθ, διατάχθηκε να παρακολουθήσει το Admiral Golovoko καθώς διέσχιζε τη Μάγχη από τη Μεσόγειο.
Η ρωσική φρεγάτα, μέλος της προηγμένης κλάσης Admiral Gorshkov, είναι μια εντυπωσιακή πολεμική πλατφόρμα. Με εκτόπισμα 4.500 τόνων και μήκος 135 μέτρα, φέρει 16 κάθετες υποδοχές εκτόξευσης για πυραύλους Oniks ή Kalibr, ενώ υπάρχουν αναφορές —αν και μη επιβεβαιωμένες— ότι μπορεί να μεταφέρει και υπερηχητικούς πυραύλους Zircon.
Το σύστημα κάθετης εκτόξευσης 3S14 της δίνει ευελιξία στο οπλοστάσιό της, ενώ το αμυντικό σύστημα Poliment-Redut με πυραύλους 9M96 παρέχει ισχυρή προστασία έναντι εναέριων απειλών. Με σύγχρονα ραντάρ και ηλεκτρονικά αντίμετρα, η Golovoko αποτελεί έναν ισχυρό αντίπαλο σε κάθε ναυτική σύγκρουση. Διαθέτει επίσης πυροβόλο 130mm, τορπίλες ανθυποβρυχιακής άμυνας και ελικόπτερο Ka-27.
Από την άλλη πλευρά, το HMS St Albans, αν και παλαιότερης σχεδίασης (δεκαετίας 1980), έχει εκσυγχρονιστεί εκτενώς. Έχει εκτόπισμα 4.900 τόνων και δίνει έμφαση στην ευελιξία και στην ανθυποβρυχιακή άμυνα, χάρη στο κορυφαίο συρόμενο σόναρ Type 2087. Οπλικά, διαθέτει 8 αντιπλοϊκούς πυραύλους Harpoon (παλαιότερης γενιάς), σύστημα αντιαεροπορικής άμυνας Sea Ceptor και πυροβόλο 4.5 ιντσών.
Ηλεκτρονικά θωρακισμένες οι Belharra: ECM σύστημα 25 εκατ. ανά πλοίο – Στη σύμβαση της 4ης Φρεγάτας το πακέτο
Το ελικόπτερο Merlin HM2 του St Albans, εξοπλισμένο με σόναρ και τορπίλες Sting Ray, ενίσχυσε περαιτέρω την ανθυποβρυχιακή κάλυψη και κατέγραψε δεδομένα για το ρωσικό σκάφος.
Σε άλλο σημείο της Μάγχης, το HMS Mersey, ένα ελαφρά οπλισμένο περιπολικό σκάφος (μόλις με ένα πυροβόλο των 30mm και πολυβόλα), παρακολουθούσε την κορβέτα Soobrazitelny της κλάσης Steregushchiy, η οποία είναι μικρότερη αλλά πιο ευέλικτη και φέρει 12 αντιπλοϊκούς πυραύλους Uran, σύστημα αεράμυνας Kashtan και σόναρ.
Η υποστήριξη δινόταν από το RFA Tidesurge, ένα τεράστιο δεξαμενόπλοιο ανεφοδιασμού 39.000 τόνων, το οποίο επιτρέπει στις ναυτικές ομάδες να επιχειρούν επί μακρόν χωρίς να επιστρέφουν σε λιμάνι. Η παρουσία του ρωσικού δεξαμενόπλοιου Kola δίπλα στη Soobrazitelny υποδηλώνει ότι και οι Ρώσοι είχαν αντίστοιχη υποστήριξη.
Η Μάγχη, ένας διάδρομος 350 μιλίων μεταξύ Αγγλίας και Γαλλίας, αποτελεί στρατηγικό σημείο διέλευσης, κρίσιμο τόσο για το παγκόσμιο εμπόριο όσο και για τις ναυτικές μετακινήσεις. Για τους Ρώσους, είναι η κύρια οδός από τη Μεσόγειο προς τις βάσεις στον Βαλτικό και τον Αρκτικό Ωκεανό.
Το περιστατικό εντάσσεται σε ένα μοτίβο αυξημένης ρωσικής δραστηριότητας, πιθανώς λόγω της απόσυρσης ρωσικών δυνάμεων από τη Συρία μετά την πτώση του καθεστώτος Άσαντ στα τέλη του 2024. Δύο εβδομάδες πριν, το HMS St Albans είχε παρακολουθήσει άλλη μια ρωσική κορβέτα της ίδιας κλάσης.
Παρόμοιες παρακολουθήσεις έχουν γίνει και στο παρελθόν. Τον Ιανουάριο 2025, το HMS Somerset παρακολούθησε τη Soobrazitelny και δύο υποστηρικτικά πλοία, ενώ το Μάρτιο 2025, το Somerset και το ναρκαλιευτικό Cattistock συντόνισαν τη σκιά παρακολούθησης ρωσικού στολίσκου που επέστρεφε από τη Συρία.
Από την εποχή του Ψυχρού Πολέμου, η Μάγχη ήταν σημείο επιδείξεων ισχύος. Οι σημερινές επιχειρήσεις μπορεί να είναι λιγότερο επιθετικές, αλλά είναι εξίσου σημαντικές: η διαρκής παρακολούθηση ρωσικών πλοίων αντανακλά τις νέες προκλήσεις, από επιθέσεις σε υποθαλάσσια δίκτυα επικοινωνιών έως αποστολές ηλεκτρονικού πολέμου.
Το περιστατικό έδειξε τη σημασία της συλλογής πληροφοριών: δεν μετράει μόνο η ισχύς πυρός, αλλά και η ικανότητα έγκαιρης ανίχνευσης και παρακολούθησης του αντιπάλου. Ο συνδυασμός πλοίων, ελικοπτέρων και δεξαμενόπλοιων από το Βασιλικό Ναυτικό μοιάζει με το αμερικανικό δόγμα “distributed maritime operations” — ένα δίκτυο από διασυνδεδεμένες ναυτικές πλατφόρμες.
Η συνεχιζόμενη παρουσία ρωσικών πλοίων στη Μάγχη λειτουργεί τόσο ως ανάγκη μετακίνησης όσο και ως δοκιμή των δυνατοτήτων και αντανακλαστικών του ΝΑΤΟ.
Ο διοικητής του St Albans, Matt Teare, επεσήμανε: «Η HMS St Albans βρίσκεται σε πολύ υψηλό επίπεδο ετοιμότητας και είμαστε έτοιμοι να επιχειρήσουμε όποτε και όπου χρειαστεί για την προστασία της πατρίδας μας και των υδάτων της».
Η επιχείρηση απαιτούσε τεράστια προσπάθεια από τα πληρώματα, που βρίσκονταν σε διαρκή επιφυλακή, ακόμα και σε δύσκολες περιόδους όπως οι γιορτές. Τόσο τα βρετανικά όσο και τα ρωσικά πληρώματα απαιτείται να επιδεικνύουν υψηλό επίπεδο τεχνικής επάρκειας και πειθαρχίας.
Η σύγκριση με αμερικανικά αντιτορπιλικά (όπως η κλάση Arleigh Burke) δείχνει ότι το HMS St Albans και η Golovoko είναι μικρότερα σκάφη, αλλά εξειδικευμένα για ευέλικτη περιφερειακή αποτροπή, σε αντίθεση με την παγκόσμια ισχύ προβολής των ΗΠΑ.
Καθώς ο κόσμος αλλάζει, οι συγκρούσεις στη θάλασσα δεν θα αφορούν μόνο όπλα και πυραύλους, αλλά κυρίως τον έλεγχο της πληροφορίας και των επικοινωνιών.
Το μήνυμα από τη συγκεκριμένη επιχείρηση είναι σαφές: η Δύση παρακολουθεί. Όμως τα ερωτήματα παραμένουν: θα γίνει πιο τολμηρή η ρωσική παρουσία; Και μπορεί το ΝΑΤΟ να διατηρήσει την επιφυλακή του σε μια εποχή αυξανόμενων προκλήσεων;
Μόνο ο χρόνος —και το επόμενο πέρασμα ρωσικών πλοίων— θα δώσει την απάντηση.
