Ο αστεροειδής 2024 YR4, ο οποίος αρχικά θεωρήθηκε ότι είχε πιθανότητα 3,1% να συγκρουστεί με τη Γη, είναι πλέον πιο πιθανό να χτυπήσει τη Σελήνη το 2032, σύμφωνα με νεότερες εκτιμήσεις της NASA.
Επιστήμονες αξιολογούν εάν ένα πυρηνικό πλήγμα θα μπορούσε να αποτελέσει την ύστατη γραμμή άμυνας απέναντι στον αστεροειδή που ενδέχεται να συγκρουστεί με τη Σελήνη σε λιγότερο από επτά χρόνια.
Ο αστεροειδής 2024 YR4 ανακαλύφθηκε τον Δεκέμβριο του 2024 και προκάλεσε αμέσως το ενδιαφέρον των ειδικών, λόγω της πιθανότητας πρόσκρουσης. Αρχικές παρατηρήσεις έδειχναν ότι, με διάμετρο περίπου 55 μέτρα, είχε πιθανότητα 3,1% να χτυπήσει τη Γη το 2032, ένα ποσοστό αρκετά υψηλό για να προκαλέσει ανησυχία, καθώς ένας τέτοιος αστεροειδής θα μπορούσε να καταστρέψει μια ολόκληρη πόλη.
Ωστόσο, μεταγενέστερες μετρήσεις μείωσαν σημαντικά αυτόν τον κίνδυνο. Μέχρι τον Φεβρουάριο του 2025, η πιθανότητα πρόσκρουσης στη Γη είχε περιοριστεί στο 0,28%, δηλαδή λιγότερο από 1 στις 360. Η κύρια ανησυχία πλέον αφορά μια πιθανή σύγκρουση με τη Σελήνη.
Αν ο 2024 YR4 χτυπήσει τη σεληνιακή επιφάνεια, θα προκαλέσει έναν τεράστιο εκτοξευθέντα όγκο σεληνιακού ρεγολίθου (σκόνης και μικρών πετρωμάτων). Σύμφωνα με τους ερευνητές, το παραγόμενο υλικό θα μπορούσε να αυξήσει τη ροή μικρομετεωριτών στην ευρύτερη περιοχή γύρω από τη Γη έως και 1.000 φορές πάνω από τα φυσιολογικά επίπεδα. Αυτό θα αύξανε τον κίνδυνο για δορυφόρους, διαστημικούς σταθμούς και αστροναύτες σε τροχιά.
Μεγαλύτερος ο κίνδυνος από μια αποτυχημένη εκτροπή
Οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι οποιαδήποτε προσπάθεια εκτροπής του αστεροειδούς ενέχει κινδύνους. Δεδομένου ότι η μάζα του 2024 YR4 δεν είναι ακόμη πλήρως γνωστή, μια κακώς υπολογισμένη παρέμβαση μπορεί να έχει το αντίθετο αποτέλεσμα — να φέρει δηλαδή τον αστεροειδή πιο κοντά στη Γη αντί να τον απομακρύνει.
Όπως σημειώνεται στη μελέτη, το εκτινασσόμενο υλικό από μια πιθανή πρόσκρουση αποτελεί ήδη σημαντική απειλή, και οποιαδήποτε εσφαλμένη παρέμβαση μπορεί να επιδεινώσει την κατάσταση.
Η NASA έχει ήδη εμπειρία σε επιχειρήσεις εκτροπής αστεροειδών. Το 2022, η αποστολή DART (Double Asteroid Redirection Test) κατάφερε να αλλάξει την τροχιά του μικρού φεγγαριού Dimorphos, χτυπώντας το με διαστημική συσκευή.
Ωστόσο, η περίπτωση του 2024 YR4 παρουσιάζει πολύ μεγαλύτερες προκλήσεις: περιορισμένος χρόνος παρατήρησης έως το 2032 και μεγάλη αβεβαιότητα σχετικά με τη φυσική σύστασή του.
Πυρηνική λύση ως έσχατο μέσο
Λαμβάνοντας υπόψη τους περιορισμούς αυτούς, οι ερευνητές προτείνουν μια διαφορετική προσέγγιση: αντί να εκτραπεί ο αστεροειδής, να διασπαστεί. Μία επιλογή είναι μια αποστολή τύπου DART, όχι για να αλλάξει την τροχιά, αλλά για να θρυμματίσει το σώμα του αστεροειδούς.
Αν αυτή η λύση αποτύχει, εξετάζεται ακόμη και η πυρηνική επιλογή: η έκρηξη πυρηνικής κεφαλής κοντά ή επάνω στον αστεροειδή, με στόχο να καταστραφεί προτού φτάσει στη Σελήνη. Αν και μια τέτοια ενέργεια δεν έχει δοκιμαστεί ποτέ στο διάστημα, παραμένει θεωρητικά εφικτή.
Το χρονοδιάγραμμα είναι ασφυκτικό. Για να προλάβει το ενδεχόμενο διέλευσης του αστεροειδούς το 2032, μια τέτοια αποστολή θα πρέπει να εκτοξευθεί μεταξύ τέλους 2029 και τέλους 2031. Οι ερευνητές σημειώνουν ότι αυτή η περίπτωση υπογραμμίζει την ανάγκη για έγκαιρο σχεδιασμό και προετοιμασία, προτού εμφανιστεί ένα πραγματικά επικίνδυνο ουράνιο σώμα.
Παρότι οι πιθανότητες να περάσει ο 2024 YR4 ανώδυνα κοντά στη Σελήνη παραμένουν στο 96%, οι επιστήμονες τονίζουν πως πρόκειται για μια πολύτιμη μελέτη περίπτωσης (case study) στην ενίσχυση των ικανοτήτων πλανητικής άμυνας.
Καλούν, επίσης, σε ευρύτερη συμμετοχή της επιστημονικής κοινότητας για την εκτίμηση χρόνων κατασκευής διαστημικών σκαφών και τον σχεδιασμό εναλλακτικών σεναρίων αντιμετώπισης.
