Στο τέλος της Θείας Λειτουργίας, ενώπιον της Μάνας του Πόντου, της Προστάτιδας των προσφύγων και των ξεριζωμένων, της Παναγίας της Σουμελιώτισσας, τελέστηκε το μνημόσυνο για τα θύματα της Γενοκτονίας του Ποντιακού Ελληνισμού παρουσία τοπικών πολιτικών και στρατιωτικών αρχών, εκπροσώπων Ποντιακών Σωματείων και Πολιτιστικών Συλλόγων και πλήθους ευσεβών προσκυνητών.

Τον πανηγυρικό της ημέρας εκφώνησε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Παντελεήμων, ενώ οι εκδηλώσεις ολοκληρώθηκαν με τρισάγιο και καταθέσεις στεφάνων στο μνημείο του Αλεξάνδρου Υψηλάντη, πλησίον του Iερού Ναού.

Ο Σεβασμιώτατος στην ομιλία του κατά την Θεία Λειτουργία ανέφερε μεταξύ άλλων: «Ἄλλοι κεκοπιάκασιν καί ὑμεῖς εἰς τόν κόπον αὐτῶν εἰσεληλύθα­τε».

Στό φρέαρ τοῦ Ἰακώβ μᾶς μετέ­φε­ρε τό σημερινό εὐαγγελικό ἀνά­γνω­σμα γιά νά συναντήσουμε τόν Χριστό. Ὄχι στήν Ἰουδαία ἤ στή Γαλιλαία, ὅπου συνήθως ἐκήρυττε, ἀλλά στή Σαμάρεια, οἱ κάτοικοι τῆς ὁποίας βρισκόταν σέ ἀντιδικία μέ τούς Ἰουδαίους σχετικά μέ τή λατρεία τοῦ Θεοῦ. Καί ὅμως ὁ Χρι­στός ἐπέλεξε αὐτόν τόν τόπο γιά νά ἀποκαλύψει τόσο στή Σαμαρεί­τι­δα γυναίκα, τήν ὁποία συναντᾶ στό φρέαρ καί τῆς ζητᾶ νά τοῦ δώ­σει λίγο νερό γιά νά ξεδιψάσει, ὅσο καί στούς μαθητές του, κάποιες ἀπό τίς μεγαλύτερες ἀλήθειες γιά τόν Θεό καί τή χάρη πού προσφέρει στούς ἀνθρώπους, ἀλλά καί τή σημασία τῆς ἐφαρμογῆς τῶν ἐντο­λῶν τοῦ Θεοῦ.

Τίς ἴδιες ἀλήθειες ἐπαναλαμβάνει καί σέ μᾶς, πού ἤρθαμε σήμερα ἐδῶ, στό νοητό φρέαρ τοῦ Ἰακώβ, στόν ἱερό ναό τῆς Παναγίας τῆς Σουμελᾶ, ὅπου φυλάσσεται ἡ ἱερά καί ἱστορική εἰκόνα της, τό ἱερό αὐτό κειμήλιο καί θησαύρισμα τῆς πίστεως καί τῶν πατέρων μας, γιά νά ἀντλήσουμε ὄχι φυσικό νερό, ἀλλά τό ὕδωρ τό ζῶν τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ, τό ὕδωρ τό ζῶν πού με­τα­δίδεται διά τῶν ἱερῶν μυστη­ρίων τῆς Ἐκκλησίας μας καί ἰδιαι­τέρως διά τοῦ μυστηρίου τῆς θείας Εὐχαριστίας· γιά νά ἀντλήσουμε ὅμως καί τό ὕδωρ τό ζῶν τῆς πίστεως καί τῆς εὐσεβείας, τό ὁποῖο μεταδίδει σέ ὅλους μας ἡ ἀνάμνηση τῶν πατέρων μας, τή θυσία τῶν ὁποίων μνημονεύουμε σήμερα, δεόμενοι γιά τήν ἀνά­παυ­ση τῶν ψυχῶν τῶν πολλῶν καί τρα­γικῶν θυμάτων τῆς Γενοκτο­νίας τοῦ Ποντιακοῦ Ἑλληνισμοῦ ἀλλά καί ὅλης τῆς Μικρᾶς Ἀσίας.

Τίς ἴδιες ἀλήθειες ἐπαναλαμβάνει ὁ Χριστός καί σέ μᾶς, πού ζώντας μέσα τήν ἔρημο τοῦ συγχρόνου κό­σμου καί ὑφιστάμενοι τίς δοκιμα­σίες πού προκάλεσαν τά τελευταῖα χρόνια ἡ πανδημία ἀλλά καί ἡ τάση ἀνθρώπων καί ἡγετῶν νά διεκδικοῦν καί νά σφετερίζονται ὅσα δέν τούς ἀνήκουν, ἀδιαφο­ρώ­ντας γιά τούς κινδύνους πού προ­καλοῦν καί τίς συνέπειες πού ἀκο­λουθοῦν, διψοῦμε γιά τό ὕδωρ πού ὄχι μόνο θά μᾶς ξεδιψάσει προσω­ρινά, ἀλλά θά μᾶς ξεδιψᾶ διαρκῶς.

Διψοῦμε γιά τό νερό πού δέν θά ἀφήσει τίς ψυχές μας νά ξεραθοῦν καί νά γίνουν σάν τήν ἔρημο πού κυριαρχεῖ γύρω μας, ἀλλά θά δια­τηρήσουν τήν ἰκμάδα τους καί θά συνεχίσουν νά καρποφοροῦν. 

Ὁ λόγος ὅμως τοῦ Χριστοῦ πρός τή Σαμαρείτιδα εἶναι ἀλληλέν­δε­τος μέ τόν λόγο του πρός τούς μαθητές του. Γιατί τό ὕδωρ, γιά τό ὁποῖο ὁμιλεῖ ὁ Χριστός καί τό ὁποῖο τῆς προσφέρει, συνδέεται μέ τήν τρο­φή στήν ὁποία ἀναφέρεται μιλώ­ντας πρός τούς μαθητές του. Ὅταν ἐκεῖνοι τοῦ δίδουν νά φάγει ἀπό τά τρόφιμα πού μόλις πρίν λίγο εἶχαν ἀγοράσει, ὁ Χριστός τούς διδάσκει ὅτι δέν ἔχει ἀνάγκη ἀπό τήν ὑλική τροφή, γιατί γι᾽αὐτόν τροφή εἶναι νά κάνει τό θέλημα τοῦ Θεοῦ-Πατέρα του καί νά τελει­ώ­σει τό ἔργο, γιά τό ὁποῖο τόν εἶχε στείλει Ἐκεῖνος στή γῆ.

Μέ τόν τρόπο αὐτό ὁ Χριστός δίδει νέο νόημα καί περιεχόμενο τόσο στό ὕδωρ ὅσο καί στήν τροφή, δύο βασικά καί ἀπαραίτητα στοι­χεῖα γιά τή ζωή τοῦ κάθε ἀνθρώ­που, ὄχι μόνο τήν παροῦσα ἀλλά καί τή μέλλουσα, καί συγχρόνως ὑπογραμμίζει τήν ἀνάγκη νά συνει­δη­τοποιήσει ὁ ἄνθρωπος ὅτι δέν εἶναι μόνος στόν κόσμο καί ὅτι ἡ ζωή του καί ἡ συνεισφορά του σ᾽ αὐτήν ἀποτελεῖ τή συνέχεια τοῦ ἔρ­γου καί τῆς συνεισφορᾶς τῶν προη­γουμένων.

Πολλοί νομίζουμε ὅτι ὅ,τι ἐπιτυγ­χάνουμε εἶναι ἀνώτερο ἀπό κάθε προηγούμενο. Νομίζουμε ὅτι εἴμε­θα ἡ ἀρχή καί τό τέλος τοῦ κόσμου, καί ὅτι ἡ προσφορά μας εἶναι μο­ναδική καί ἀνεπανάληπτη. Ὁ Χρι­στός ὅμως δέν ἀφήνει περιθώρια παρεξηγήσεων, μιλώντας πρός τούς μαθητές του: «ἄλλοι κεκοπιά­κασιν», τούς λέγει, «καί ὑμεῖς εἰς τόν κόπον αὐτῶν εἰσεληλύθατε». Ἄλλοι κοπίασαν πρίν ἀπό ἐσᾶς καί σεῖς συνεχίζετε τόν δικό τους κόπο καί τό δικό τους ἔργο.

Καί τήν ἀλήθεια τῶν λόγων τοῦ Χριστοῦ μᾶς ὑπενθυμίζει καί ἡ ση­με­ρινή ἐπέτειος τῆς Γενοκτονίας τοῦ Ποντιακοῦ Ἑλληνισμοῦ. Διότι καί στήν περίπτωση αὐτή «ἄλλοι κεκοπιάκασιν». Οἱ πατέρες μας ἐπί αἰῶνες κοπίασαν γιά νά δημιουρ­γή­σουν τόν πολιτισμό, γιά νά δημι­ουρ­γήσουν τά μνημεῖα, τούς θη­σαυ­ρούς, τήν ἱστορία καί τίς παρα­δόσεις, ὅλα αὐτά γιά τά ὁποῖα ὁ Ποντιακός Ἑλληνισμός καυχᾶται σήμερα. 

Καί ἀκόμη, δέν ἐφείσθησαν θυσι­ῶν γιά νά διατηρήσουν τή γλώσσα, τήν πίστη καί τήν ἐθνική αὐτοσυ­νει­δησία, ὥστε νά μήν σβύσουν καί νά μήν ἀφομοιωθοῦν οἱ ἴδιοι μέ τούς κατα­κτη­τές. 

Καί ὅταν βρέθηκαν ξεριζωμένοι καί ἐξόριστοι ἀπό τίς ἑστίες τους στήν Ἑλλάδα, καί ἐδῶ δέν ἔπαυσαν νά κοπιάζουν γιά νά ξαναστήσουν τή νέα πατρίδα τους, γιά νά ξανα­κτίσουν τό Μοναστήρι τῆς Σουμε­λιώ­τισσας Παναγίας καί γιά νά γίνει τό μοναστήρι καί τό προσκύ­νη­μα αὐτό τό κέντρο τοῦ Ποντια­κοῦ Ἑλληνισμοῦ. 

«Ἄλλοι κεκοπιάκασιν, καί ὑμεῖς εἰς τόν κόπον αὐτόν εἰσεληλύ­θα­τε», μᾶς λέγει ὁ Χριστός. Ἄλλοι κοπίασαν καί ἐμεῖς καλούμεθα νά συνεχίσουμε τό ἔργο τους, νά τό διατηρήσουμε, νά τό αὐξήσουμε καί νά τό ἀναδείξουμε ἀκόμη πε­ρισ­σότερο.

Ἔχουμε χρέος καί καθῆκον νά τό κάνουμε, ἄν θέλουμε πράγματι νά τιμοῦμε τούς πατέρες μας, ἄν θέλουμε πράγματι νά διατηρή­σου­με τή μνήμη τους καί νά ἀναγνω­ρισθεῖ ἡ θυσία τους καί τά δίκαια τοῦ Ποντιακοῦ Ἑλληνισμοῦ μέ τήν ἀναγνώριση τῆς Γενοκτονίας τῶν πατέρων μας. Καί αὐτό θά γίνει, ἐάν ὅλοι ἑνωμένοι ὑπό τή σκέπη τῆς Παναγίας μας ἐργαζόμεθα γιά τό κοινό καλό καί τό κοινό συμφέ­ρον καί ἔχοντας συνείδηση ὅτι δέν εἴμαστε ἰδιοκτῆτες τοῦ ἔργου ἀλλά συνεχιστές τοῦ κόπου τῶν πατέ­ρων μας.

Ἄς συνεχίσουμε, λοιπόν, τό ἔργο τους! Δέν εἶναι δικό μας, εἶναι κόποι ἄλλων.