Με μια φράση που στάζει «δηλητήριο» και απόδιδεται στον πρώην υπουργό Οικονομικών της Γερμανίας Βόλφγκανγκ Σόιμπλε κατάφερε να περιγράψει έναν από τους πιο ισχυρούς, επίφοβους και αινιγματικούς τεχνοκράτες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
«Ποια είναι η διαφορά ανάμεσα στον Θεό και τον Μάρτιν Σελμάγερ; Ο Θεός γνωρίζει ότι δεν είναι ο Μάρτιν Σελμάγερ».
Ο Μάρτιν Σελμάγερ είναι ο τέως επικεφαλής του γραφείου του Προέδρου Ζαν – Κλοντ Γιούνκερ και από την 21η Φεβρουαρίου νέου Γενικού Γραμματέα του εκτελεστικού οργάνου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Μια προαγωγή που προκάλεσε σάλο στις Βρυξέλλες, καθώς ο συνηθισμένος μακιαβελικός τρόπος που λειτουργούσε ο πανίσχυρος άνθρωπος πίσω από τον Ζαν – Κλοντ Γιούνκερ, είχε αντίθετο αποτέλεσμα και ο Μάρτιν Σελμάγερ ελέγχεται ήδη για τον πιθανώς σκανδαλώδη τρόπο με τον οποίον κατάφερε να βρεθεί στην θέση του Γενικού Γραμματέα της Κομισιόν των 33.000 υπαλλήλων.
Από επικεφαλής του γραφείου του Ζαν – Κλοντ Γιούνκερ, αναπληρωτής γενικός γραμματέας για μερικά μόλις λεπτά της ώρας και στην συνέχεια, ως μοναδικός υποψήφιος για την θέση, γενικός γραμματέας της Κομισιόν. Με μερίδα του ευρωπαϊκού Τύπου να κάνει ήδη λόγο για ανταλλάγματα προς τους Επιτρόπους, ώστε να μην φέρουν αντίρρηση στην προαγωγή Σελμάγερ και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αποφεύγει τις δυσάρεστες εξηγήσεις προκαλώντας νέες εικασίες, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζήτησε και επισήμως έρευνα για τον διορισμό του 47χρονου Γερμανού.
“Το τέρας”, όπως τον έχει αποκαλέσει ο ίδιος ο Ζαν – Κλοντ Γιούνκερ, ή ο “Μακιαβέλι” του Μπερλεμόντ (της έδρας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής), όπως τον χαρακτηρίζει μερίδα του ευρωπαϊκού Τύπου, αποτελούσε, από το 2014, τον ισχυρότερο επικεφαλής γραφείου του Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ξεπερνώντας ακόμα και τον Πασκάλ Λαμί, τον θρυλικό «χωροφύλακα» της Επιτροπής του Ζακ Ντελόρ.
Άνθρωπος αποφασιστικός και πιεστικός, εργασιομανής και επίμονος, ο Μάρτιν Σελμάγερ θεωρείται ένας παθιασμένος ευρωπαϊστής και αποτελεί μια περίπλοκη και αινιγματική φιγούρα του Μπερλεμόντ, που προκαλεί είτε φόβο, είτε μίσος, είτε θαυμασμό και χαρακτηρίζεται δικαίως ή αδίκως ως ο «ισχυρότερος άντρας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής».
Ο Μάρτιν Σελμάγερ έχει καταφέρει να εξοργίσει όχι απλώς Επιτρόπους με ισχυρά χαρτοφυλάκια, παρεμβαίνοντας καθοριστικά στο έργο τους, αλλά ακόμα και τον ίδιο τον πρώην υπουργό Οικονομικών της Γερμανίας Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και μάλιστα με αφορμή την Ελλάδα.
Ο άνθρωπος που κινεί τα νήματα από το παρασκήνιο
Γεννημένος το 1970, στην τότε Δυτική Γερμανία ο κ. Σελμάγερ σπόυδασε στα πανεπιστήμια του Μονάχου, της Γενεύης, του Πάσαου, του Λονδίνου και της Καλιφόρνια και ακολούθησε ακαδημαϊκή καριέρα διδάσκοντας Νομική και Ευρωπαϊκό Οικονομικό Δίκαιο στο Πανεπιστήμιο του Σααρμπρούκεν και του Πάσαου, πριν βρεθεί στην νομική υπηρεσία της ΕΚΤ και έπειτα στου Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.
Τον Νοέμβριο του 2004 εμφανίζεται για πρώτη φορά στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην ομάδα της Επιτρόπου Βίβιαν Ρέντινγκ από το Λουξεμβούργο.
Δεκατέσσερα χρόνια μετά, ένας ακόμα πολιτικός από το Μεγάλο Δουκάτο, ο Ζαν – Κλοντ Γιούνκερ, φέρεται να του παρέδωσε τα “κλειδιά” της Κομισιόν. Ο ιδιαίτερος ρόλος του φάνηκε πριν καν η Επιτροπή Γιούνκερ αναλάβει επισήμως καθήκοντα.
Το Σεπτέμβριο του 2014 η Επίτροπος Σεσίλια Μάλμστρομ επρόκειτο να καταθέσει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μια γραπτή απάντηση για τις διαπραγματεύσεις σχετικά με τη Διατλαντική Συμφωνία Εμπορίου και Επενδύσεων.
Μια από τις βασικές λεπτομέρειες αφορούσε στον μηχανισμό επίλυσης διαφορών μεταξύ επενδυτή και κράτους (ISDS), από διεθνή διαιτησία και όχι από εθνικά δικαστήρια. Η Επιτροπή Μπαρόζο στην οποία ήταν ακόμα τυπικά Επίτροπος η Σεσίλια Μάλμστρομ είχε ταχθεί υπέρ αυτής της διαδικασίας.
Στο τελικό κείμενο όμως που κατετέθη στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είχε διαγραφεί κάθε αναφορά, προκαλώντας την οργή της Επιτρόπου.
Ο άνθρωπος που ανέλαβε να «διορθώσει» το κείμενο της κυρίας Μάλμστρομ εν αγνοία της, δεν ήταν άλλος από τον κ. Σελμάγερ. Στο επόμενο επεισόδιο στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο Μάρτιν Σελμάγερ βρέθηκε απέναντι στον Επίτροπο Οικονομικών υποθέσεων Πιερ Μοσκοβισί.
Εκμεταλλευόμενος μια σύντομη απουσία του Προέδρου Ζαν – Κλοντ Γιούνκερ, για λόγους υγείας, ο κ. Σελμάγερ κατόρθωσε να αποτρέψει την δημοσίευση της έκθεσης της Κομσιόν για την ισπανική Οικονομία, προσπαθώντας να “ευχαριστήσει” τον Ισπανό πρωθυπουργό Μαριάνο Ραχόι.
Η αντίδραση του Πιερ Μοσκοβισί ήταν άμεση και δημοσιεύοντας ένα οργισμένο μήνυμα στο προσωπικό του ιστολόγιο ανάγκασε τον Ζαν – Κλοντ Γιούνκερ να αναλάβει ρόλο πυροσβέστη εντός της Κομσιόν.
Ωστόσο οι βυζαντινισμοί στον μικρόκοσμο του Μπερλεμόντ δεν έχουν την ίδια κατάληξη όταν εμπλέκουν τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και την ελληνική κρίση. Ο πανίσχυρος πρωην υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας δεν έχει συνηθίσει να αμφισβητείται ούτε καν από τον Μάρτιν Σελμάγερ, παρόλο που και οι δύο ανήκουν στο κόμμα των Γερμανών Χριστιανοδημοκρατών.
Με τις συνεχείς παρεμβάσεις του κατά την διάρκεια των διαπραγματεύσεων με την ελληνική πλευρά το 2015, ο κ. Σελμάγερ κατάφερε να βγάλει τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε εκτός εαυτού.
Ο πρώην υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας ζήτησε από τον Ζαν – Κλοντ Γιούνκερ να περιορίσει τον εξ απορρήτων του και σερ απλά ελληνικά... να “μην φυτρώνει εκεί που δεν τον σπέρνουν”.
Μια προτροπή την οποία ο Μάρτιν Σελμάγερ φαίνεται να αγνόησε. Στο δραματικό παρασκήνιο που προηγήθηκε της συμφωνίας για τρίτο Μνημόνιο με την Ελλάδα. Τα ξημερώματα της 11ης Ιουλίου η πρόταση για έξοδο της Ελλάδας από την Ευρωζώνη για πέντε χρόνια έφθασε με non paper από το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών στις Βρυξέλλες.
Εκείνη τη στιγμή ελάχιστοι μπορούσαν να πουν με σιγουριά αν ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, σοβαρολογούσε και ακόμα λιγότεροι γνώριζαν αν η θέση του υπουργού Οικονομικών της Γερμανίας ήταν και η θέση της Καγκελαρίου.
Το πρωί της ίδιας μέρας το έγγραφο από το γερμανικό υπουργείο διέρρευσε στον Τύπο και δημοσιεύθηκε στη γερμανική εφημερίδα FAZ προκαλώντας πολιτική θύελλα.
Σύμφωνα με δημοσιογράφους των Βρυξελλών υπεύθυνος για τη διαρροή αυτού του εγγράφου δεν ήταν άλλος από τον επικεφαλής του γραφείου του Γιούνκερ, Μάρτιν Σελμάγερ, ο οποίος θεώρησε πως η δημοσιοποίησή του θα αποδυνάμωνε τη γερμανική θέση.
Η μυστηριώδης προαγωγή του στην γενική γραμματεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και τα ανταλλάγματα στους Επιτρόπους
Η ταχύτατη ανέλιξη του Μάρτιν Σελμάγερ προκάλεσε πολλά ερωτηματικά στους δημοσιογράφους των Βρυξελλών. Ο ανταποκριτής της γαλλικής εφημερίδας, “Liberation” Ζαν Κατρεμέρ, ξεκίνησε να ερευνά την διαδικασία που ακολούθησε η Κομισιόν και τα αποτέλεσμα αυτής της έρευνας οδήγησαν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να ζητήσει επίσημη συζήτηση στην Ολομέλεια του Σώματος για την “υπόθεση Σελμάγερ”. Την 21η Φεβρουαρίου το Κολέγιο των Επιτρόπων συνεκλήθη για να συζητήσει εσωτερικά ζητήματα της Κομισιόν.
Σύμφωνα με την Liberation, στις 09.30 ο Πρόεδρος Γιούνκερ ανακοινώνει ότι ο Μάρτιν Σελμάγερ, ο οποίος μέχρι εκείνη την ώρα δεν είχε αναλάβει ποτέ του θέση σε καμία γενική γραμματεία της Επιτροπής, διορίζεται αναπληρωτής γ.γ. Λίγα λεπτά αργότερα, ο Πρόεδρος Γιούνκερ ανακοινώνει ότι ο Ολλανδός Αλεξάντερ Ιταλιάνερ, γ.γ της Κομισιόν από το 2015, παραιτείται και ο μοναδικός υποψήφιος Μάρτιν Σελμάγερ, διορίζεται στην θέση του.
Σύμφωνα μάλιστα με την γαλλική εφημερίδα, υπήρξαν συγκεκριμένα ανταλλάγματα προς τους Επιτρόπους, ώστε να μην υπάρξει καμία αντίρρηση στην προαγωγή Σελμάγερ.
Ανάμεσα σε αυτά προβλέπεται οι Επίτροποι, μετά την ολοκλήρωση της θητείας τους, να έχουν δικό τους γραφείο στο κτήριο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (κάτι που ισχύει ως τώρα μόνο για τους πρώην Προέδρους της Κομισιόν), αυτοκίνητο με οδηγό και δύο βοηθούς, πληρωμένους από τον προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Επίσης προβλέπεται και η επιμήκυνση της αποζημίωσης των Επιτρόπων, μετά την αποχώρηση τους, λαμβάνοντας το 40% - 60% του μισθού τους για τρία χρόνια.
Και ενώ το τελευταίο απαιτεί την σύμφωνη γνώμη του Συμβουλίου της Ε.Ε (όπου συμμετέχουν υπουργοί από τα κράτη – μέλη), οι παροχές σε είδος μπορούν να καλυφθούν από τον προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής;
Η σπουδή του Προέδρου Γιούνκερ να προωθήσει σε αυτό το υψηλό αξίωμα τον Μάρτιν Σελμάγερ, προκάλεσε επίσης προβληματισμό, καθώς γίνεται ο τρίτος Γερμανός που αναλαμβάνει μια από τις πανίσχυρες γενικές γραμματείες.
Οι άλλοι δύο είναι ο κ. Κλάους Βέλλε γενικός γραμματέας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και η κυρία Χέλγκα Σμιτ, της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης.
Η ανησυχία αναφορικά με τον ισχυρότατο τεχνοκράτη δεν έγκειται μόνο στον τρόπο της προαγωγής του, αλλά και στις φιλοδοξίες του 47χρονου πολιτικού. Σύμφωνα πάντα με την γαλλική εφημερίδα “Liberation”, ο Μάρτιν Σελμάγερ σκοπεύει να καταστήσει την ανεξάρτητη μέχρι σήμερα νομική υπηρεσία της Κομισιόν υπό την άμεση κηδεμονία του και να μετατραπεί de facto στο άλφα και το ωμέγα της Κομισιόν, ακόμα και μετά τις επόμενες Ευρωπαϊκές Εκλογές του 2019.
Όργανο του Βερολίνου που σκοπεύει να ασκεί την πραγματική εξουσία στην Κομισιόν ακόμα και μετά τη σύνθεση της επόμενης Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ή ένας αληθινός ευρωπαϊστής που επιθυμεί να ενισχύσει την ισχύ του εκτελεστικού οργάνου της ΕΕ; Δύσκολη απάντηση για έναν τόσο περίπλοκο άνθρωπο. Το μόνο βέβαιο είναι ότι ο κ. Σελμάγερ γνωρίζει το παρασκήνιο τόσο καλά, όσο γνωρίζει και τους τρόπους να δημιουργεί πολλούς και ισχυρούς εχθρούς.
