Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν κάλεσε τους Ευρωπαίους ηγέτες να εξετάσουν το ενδεχόμενο χρήσης του πιο ισχυρού εμπορικού εργαλείου της ΕΕ (και το οποίο δεν έχει χρησιμοποιηθεί ποτέ ξανά στο παρελθόν) κατά της Κίνας, εάν δεν μπορέσουν να βρουν λύση σε ό,τι αφορά τους ελέγχους εξαγωγών του Πεκίνου σε κρίσιμες πρώτες ύλες.
Συγκεκριμένα, ο Μακρόν, στη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ στις Βρυξέλλες, τόνισε ότι πρέπει να σταθμίσουν όλες τις διαθέσιμες επιλογές κατά της Κίνας, συμπεριλαμβανομένου του κανονισμού της ΕΕ για μέσα κατά του οικονομικού εξαναγκασμού (Anti-Coercion Instrument - ACI), όπως μεταδίδει το Bloomberg, επικαλούμενο πηγές.
"Πρόκειται για οικονομικό καταναγκασμό" δήλωσε ο Μακρόν, μιλώντας στους δημοσιογράφους μετά τη Σύνοδο Κορυφής, αναφερόμενος στην κινεζική ανακοίνωση για τις σπάνιες γαίες. "Μπορούμε να δούμε τον αντίκτυπο που έχει σε εμάς και πρέπει να είμαστε σε θέση να απαντήσουμε" σημείωσε χαρακτηριστικά.
Σημειώνεται ότι η Κίνα ανακοίνωσε σχέδια για σημαντική ενίσχυση των ελέγχων στις εξαγωγές σπάνιων γαιών και άλλων κρίσιμων υλικών νωρίτερα αυτόν τον μήνα. Σύμφωνα με τα μέτρα, οι εξαγωγείς προϊόντων στο εξωτερικό, τα οποία χρησιμοποιούν ακόμη και ίχνη ορισμένων σπάνιων γαιών που προέρχονται από την Κίνα, θα χρειάζονται άδεια εξαγωγής.
Οι περιορισμοί στις εξαγωγές θα αποτελούσαν σημαντική απειλή για τη βιομηχανία και την ασφάλεια της Ευρώπης, καθώς οι εισροές είναι κρίσιμες σε όλους τους τομείς και χρησιμοποιούνται ευρέως, από τις μπαταρίες ηλεκτρικών οχημάτων έως την αμυντική βιομηχανία.
Μετά τη Σύνοδο Κορυφής, ο Γερμανός Καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς επιβεβαίωσε ότι το εργαλείο κατά του οικονομικού καταναγκασμού ετέθη στο τραπέζι, αλλά δεν έχει ληφθεί απόφαση για τη χρήση του. Όπως είπε, εναπόκειται στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία χειρίζεται εμπορικά θέματα για την ΕΕ, να αποφασίσει εάν θα αναπτύξει το ACI.
Μακρόν: Θέλει Ουκρανούς και Ευρωπαίους στο τραπέζι ειρήνης στη συνάντηση Πούτιν - Τραμπ
Το ACI, το οποίο δεν έχει χρησιμοποιηθεί ποτέ, σχεδιάστηκε κυρίως ως αποτρεπτικό μέσο, προκειμένου να αντιμετωπίσει σκόπιμες καταναγκαστικές ενέργειες από τρίτες χώρες που χρησιμοποιούν εμπορικά μέτρα ως μέσο πίεσης στις πολιτικές επιλογές της ΕΕ ή των μελών της.
Το μέσο δημιουργήθηκε στο πλαίσιο της προσπάθειας της ΕΕ να ενισχύσει την εμπορική της άμυνα μετά την επιβολή δασμών από τις ΗΠΑ κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του Ντόναλντ Τραμπ.
Όπως προβλέπεται, το εργαλείο αυτό έχει πρωτίστως σχεδιαστεί για να λειτουργεί αποτρεπτικά κατά του οικονομικού εξαναγκασμού. Όταν παρόλα αυτά σημειώνεται εξαναγκασμός, το εργαλείο παρέχει μια βάση για καλά σταθμισμένη αντίδραση, ώστε να σταματήσει ο εξαναγκασμός. Όταν μια χώρα αρνείται να άρει τον εξαναγκασμό, το εργαλείο παρέχει στην ΕΕ ένα ευρύ φάσμα πιθανών αντιμέτρων. Σε αυτά περιλαμβάνονται η επιβολή δασμών, οι περιορισμοί στο εμπόριο υπηρεσιών και στις σχετικές με το εμπόριο πτυχές των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας, καθώς και περιορισμοί στην πρόσβαση σε άμεσες ξένες επενδύσεις και δημόσιες συμβάσεις.
Ο κανονισμός παρέχει ένα νομικό πλαίσιο για την αντιμετώπιση του εξαναγκασμού και καθορίζει τα μέσα για τη διερεύνηση και τη λήψη αποφάσεων από την ΕΕ. Περιλαμβάνει χρονοδιαγράμματα και διαδικασίες ώστε τα ενδιαφερόμενα μέρη που επηρεάζονται από τον εξαναγκασμό να επικοινωνούν με την Επιτροπή και να συμμετέχουν σε σχετική διαβούλευση πριν από τη λήψη αντιμέτρων. Επίσης, ο κανονισμός περιλαμβάνει ένα πλαίσιο ώστε η ΕΕ να μπορεί να ζητά από τρίτες χώρες να αποκαταστήσουν τη ζημία που προκάλεσαν με τον οικονομικό εξαναγκασμό τους.
Η χρήση του εργαλείου θεωρείται, πάντως, απίθανη σε αυτό το στάδιο, καθώς θα κλιμακώσει σημαντικά τις εντάσεις με την Κίνα. Η Γαλλία έχει ζητήσει τη χρήση του μέσου στο παρελθόν, όπως συνέβη και στην περίπτωση των εμπορικών συνομιλιών με τις ΗΠΑ.
Η Κομισιόν επεξεργάζεται επί του παρόντος επιλογές που θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει εάν δεν βρεθεί διπλωματική λύση με την Κίνα.
Σύμφωνα με το Bloomberg, οι Βρυξέλλες θα καταρτίσουν μια λίστα εμπορικών μέτρων μέχρι το τέλος του μήνα, τα οποία θα μπορούσαν να εφαρμοστούν αργότερα κατά της Κίνας για να ενισχύσουν την διαπραγματευτική ισχύ της ΕΕ. Η Κομισιόν αναπτύσσει επίσης ένα σχέδιο για την προστασία κρίσιμων προμηθειών βραχυπρόθεσμα και την εξασφάλιση άλλων πηγών.
