Γιατί η Τουρκία παραμένει στο ΝΑΤΟ; Ιδεολογικά, η Τουρκία είναι απομονωμένη. Ως ισλαμιστικό κράτος και δικτατορία, ξεχωρίζει σε μια συμμαχία δημοκρατιών. Γεωπολιτικά, έχει περισσότερα κοινά με τη Ρωσία και το Ιράν παρά με την Ευρώπη.

Σε συνάντηση στο Οβάλ Γραφείο με τον Ουκρανό Πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι στις 28 Φεβρουαρίου 2025, ο Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ εξέφρασε αμφιβολίες για τη βιωσιμότητα του ΝΑΤΟ.

Η ηθική ισοδυναμία που υιοθετεί αποτελεί απειλή για την καρδιά της συμμαχίας, αλλά δεν είναι ούτε ο πρώτος ούτε ο μόνος κίνδυνος.

Ο λαϊκιστής Πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, απολαμβάνει εδώ και καιρό τη δυνατότητά του να απειλεί το ΝΑΤΟ από μέσα.

Έχει αποδείξει επανειλημμένα την ικανότητά του να παραλύει τη συμμαχία, εμποδίζοντας τη συναίνεση.

Όταν η Σουηδία και η Φινλανδία ζήτησαν να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ, ο Ερντογάν εκμεταλλεύτηκε το de facto βέτο του για να εκβιάσει τη Στοκχόλμη και το Ελσίνκι, αναγκάζοντάς τες να περιορίσουν τις ελευθερίες τους και να λογοκρίνουν πολιτικούς αντιφρονούντες στο έδαφός τους.

Ενώ οι γενικοί γραμματείς του ΝΑΤΟ επαινούν δημοσίως την Τουρκία και τονίζουν τις υποτιθέμενες συνεισφορές της, ιδιωτικά όλοι οι αξιωματούχοι συμφωνούν: σε περίπτωση πολέμου μεταξύ Ρωσίας και οποιουδήποτε μέλους του ΝΑΤΟ, η Τουρκία θα ξεκινούσε διαπραγματεύσεις για την υποστήριξή της, εκμεταλλευόμενη τη θέση της.

Ο Ερντογάν μπορεί να απεχθάνεται το ΝΑΤΟ, αλλά γνωρίζει ότι η ισχύς του προέρχεται από αυτό.

Σε αντίθεση με τον Γάλλο Πρόεδρο Σαρλ ντε Γκωλ, που αποχώρησε από τη στρατιωτική διοίκηση του ΝΑΤΟ το 1966, ή τον Έλληνα Πρωθυπουργό Κωνσταντίνο Καραμανλή που έκανε το ίδιο οκτώ χρόνια αργότερα, ο Ερντογάν δεν είναι διατεθειμένος να θέσει τις αρχές πάνω από τη δύναμη εκβιασμού που του προσφέρει ο ρόλος του ως «Δούρειος Ίππος» του ΝΑΤΟ.

Υπάρχει κάτι περισσότερο από απληστία και μίσος για τη φιλελεύθερη Ευρώπη;

Ωστόσο, η στάση του Ερντογάν μπορεί να κρύβει κάτι πέρα από απληστία και αντιπάθεια για την Ευρώπη.

Η ικανότητά του να εκβιάζει ίσως έχει φτάσει στα όριά της.

Το ΝΑΤΟ μπορεί να παρακάμψει την καχυποψία του προς την Τουρκία απομονώνοντάς την εντός της συμμαχίας ή σχεδιάζοντας μεταξύ των ομοϊδεατών μελών, όπως έκανε κατά την Κρίση του Βερολίνου στον Ψυχρό Πόλεμο.

Η επιμονή του Ερντογάν να παραμείνει η Τουρκία στο ΝΑΤΟ ίσως κρύβει πιο σκοτεινές προθέσεις.

Η Τουρκία φιλοδοξεί να γίνει μεγάλη δύναμη.

Κατέχει ήδη την Κύπρο, μεγάλα τμήματα της Συρίας και του Ιράκ.

Όπως ο Βλαντίμιρ Πούτιν θεωρεί την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης τη μεγαλύτερη καταστροφή του 20ού αιώνα, έτσι και ο Ερντογάν βλέπει την πτώση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας ως τη μεγαλύτερη τραγωδία του αιώνα.

Ο Ερντογάν ίσως πιστεύει ότι το ΝΑΤΟ του προσφέρει την ασπίδα για να ανακτήσει τη θέση που θεωρεί φυσική για την Τουρκία.

Στο επίκεντρο μπορεί να βρίσκεται η πυρηνική του φιλοδοξία.

Δεν είναι μυστικό ότι η Τουρκία επιδιώκει πυρηνική ενέργεια. Φέτος θα ξεκινήσει τη λειτουργία του πυρηνικού σταθμού Ακκουγιού, που κατασκευάστηκε από τη Ρωσία.

Οι κίνδυνοι του Ακκουγιού

Το Ακκουγιού ενέχει κινδύνους για πολλούς λόγους.

Πρώτον, η Τουρκία βρίσκεται σε σεισμογενή ζώνη.

Τουρκία ή Ισραήλ θα επιλέξει ο Τραμπ στην μεταξύ τους διαμάχη στη Συρία; Το συμφέρον της Ελλάδας

Λόγω της διαδεδομένης διαφθοράς, δεν υπάρχουν σεισμοανθεκτικά κτίρια· τα πιστοποιητικά ασφαλείας είναι περισσότερο αποδείξεις δωροδοκίας παρά εγγυήσεις μηχανικής ποιότητας.

Ένας σεισμός θα πλήξει όχι μόνο τα θέρετρα της Μεσογείου και του Αιγαίου, αλλά και την Ελλάδα, την Κύπρο, τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία.

Δεύτερον, ο κίνδυνος δεν έγκειται στο ότι το Ακκουγιού θα παράσχει εμπλουτισμένο ουράνιο για πυρηνικά όπλα, αλλά στο ότι μπορεί να λειτουργήσει όπως ο αντιδραστήρας Μπουσέρ του Ιράν: ως πρόσχημα για παράνομες εισαγωγές και δραστηριότητες.

Οι μηχανικοί μπορούν να υπογράψουν παραγγελίες που οι κυβερνήσεις της Τουρκίας και του Ιράν θα διοχετεύσουν σε μυστικά προγράμματα αλλού.

Το 1981, το Ιράκ του Σαντάμ Χουσεΐν επιχείρησε να χτίσει αντιδραστήρα στο Οσιράκ για πυρηνικά όπλα, αλλά ισραηλινή αεροπορική επιδρομή τον κατέστρεψε.

Το 2007, άλλη ισραηλινή επιδρομή κατέστρεψε μυστικό εργοστάσιο επεξεργασίας πλουτωνίου στη Συρία.

Μπορεί το Ισραήλ να χτυπήσει το Ακκουγιού;

Θεωρητικά, μια ισραηλινή αεροπορική επιδρομή στην Τουρκία θα ήταν εύκολη: τα F-35 του Ισραήλ δεν χρειάζεται να υπερπετάξουν άλλα εδάφη πέρα από της Τουρκίας, λόγω της εγγύτητας του Ακκουγιού στη Μεσόγειο.

Ωστόσο, αυτό που αποτρέπει το Ισραήλ δεν είναι η τεχνική δυσκολία, αλλά η συμμετοχή της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ.

Αν η Τουρκία αποδείξει ότι το Ισραήλ κρύβεται πίσω από μια επίθεση –και το εβραϊκό κράτος έχει αρκετούς εχθρούς στο Κογκρέσο και τις υπηρεσίες πληροφοριών των ΗΠΑ που θα διέρρεαν αποδεικτικά στοιχεία– τότε, θεωρητικά, το ΝΑΤΟ θα έπρεπε να συνδράμει την Τουρκία εναντίον του Ισραήλ.

Με άλλα λόγια, ο Ερντογάν μπορεί να κρύβεται πίσω από το ΝΑΤΟ καθώς επιδιώκει την πυρηνική βόμβα.

Είτε την αποκτήσει και αποχωρήσει από το ΝΑΤΟ ως περιφερειακή υπερδύναμη, εκβιάζοντας την Ελλάδα, την Κύπρο ή ακόμα και τη Βουλγαρία για εδαφικές παραχωρήσεις, είτε στρέψει τις ευρωπαϊκές χώρες κατά του Ισραήλ για να καταστρέψει το εβραϊκό κράτος.

Όταν οι αναθεωρητικές δυνάμεις κερδίζουν, ο κόσμος χάνει

Όταν αναθεωρητικά κράτη πιστεύουν ότι ακολουθούν μια στρατηγική που μόνο κέρδη φέρνει, ο κόσμος χάνει.

Το ερώτημα για το ΝΑΤΟ είναι πώς θα ανακόψει τις φιλοδοξίες της Τουρκίας.

Ίσως ένας ευρωπαϊκός στρατός χωρίς την Τουρκία δεν θα ήταν κακή λύση, καθώς θα απελευθέρωνε το Ισραήλ να καταστρέψει το Ακκουγιού, απαλλάσσοντας τα υπόλοιπα μέλη του ΝΑΤΟ από την υποχρέωση να εμποδίσουν ένα αποτέλεσμα που θα ωφελούσε όλους στην περιοχή, εκτός από την Τουρκία.