Η λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου, που ο Στράβων ονόμαζε «Κυνία λίμνη» είναι η μεγαλύτερη της Ελλάδας. «Θάλασσα ρηχή και ήμερη, πλατιά και μεγάλη», όπως έγραφε ο Κωστής Παλαμάς, που έζησε ένα διάστημα στο Μεσολόγγι, μαζί με τον θείο του, όταν έχασε και τους δύο γονείς του.
Πρόκειται ουσιαστικά για παραθαλάσσια λίμνη, δίπλα στο Μεσολόγγι. Από την ανοιχτή θάλασσα του Πατραϊκού Κόλπου χωρίζεται με ένα παράκτιο διάζωμα που δημιουργήθηκε από τις προσχώσεις των ποταμών Ευήνου και Αχελώου. Το μεγαλύτερο βάθος της αγγίζει και τα έξι μέτρα αλλά στο μεγαλύτερο μέρος της είναι πολύ ρηχή. Κοντά στις ακτές το βάθος είναι πολύ μικρό κι έτσι ο τόπος είναι ιδανικός για αλυκές.
Ως περιβαλλοντικό πάρκο και οικοσύστημα, η λιμνοθάλασσα, με το πλήθος των φτερωτών και υδρόβιων κατοίκων της, προστατεύεται από τη συνθήκη RAMSAR. Ταυτόχρονα αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα του μεγαλύτερου υγρότοπου της Ελλάδας, με περιοχές που διακρίνονται για τη μεγάλη βιολογική, οικολογική, αισθητική, επιστημονική, γεωμορφολογική και περιβαλλοντική τους αξία.
Η περιοχή φημίζεται για την πλούσια πτηνοπανίδα και ιχθυοπανίδα της ενώ τα ρηχά νερά της φιλοξενούν φυτά που αποτελούν τροφή για δεκάδες χιλιάδες πάπιες, βουτηχτές, τσικνιάδες, κορμοράνους, και γλάρους. Συχνή είναι και η παρουσία αρπακτικών πτηνών, όπως ο ψαλιδιάρης και βασιλαετός (Aquila heliaca).
Τη λιμνοθάλασσα συμπληρώνουν γαΐτες, διβάρια και πελάδες. Δηλαδή οι βάρκες που είναι ειδικά φτιαγμένες για τα ρηχά νερά της, τα φυσικά ιχθυοτροφεία της και οι ξύλινες καλύβες των ψαράδων, που είναι κατασκευασμένες πάνω στο νερό.
Είναι δύσκολο τα λόγια να περιγράψουν αυτό που νιώθει κανείς ατενίζοντας το παράξενο τοπίο της «ρηχής και ήμερης» θάλασσας του Παλαμά. Θαυμασμός, δέος, ηρεμία, συνδυάζονται με την ιστορία του Μεσολογγίου και η εικόνα της Πύλης της Εξόδου, που παραπέμπει στην ανελέητη πολιορκία και την ηρωική έξοδο του Απριλίου του 1826, συγκινεί ακόμα και σήμερα.
