Το πιο μεγάλο παγόβουνο του κόσμου φαίνεται να έχει σταματήσει κοντά σε απομακρυσμένο νησί στην Ανταρκτική, μετά από μήνες παρασύρσεων στον ανοιχτό ωκεανό, σταματώντας τουλάχιστον προς το παρόν το θρίλερ μιας επικείμενης σύγκρουσης του με το νησί της Νότιας Γεωργίας στον Νότιο Ατλαντικό στο οποίο ζουν πιγκουίνοι και φώκιες.

Το A23a, όπως είναι γνωστό το παγόβουνο, απειλούσε με οικολογική καταστροφή, ωστόσο τώρα ίσως μπορεί να ευεργετήσει την τοπική άγρια ζωή. Τα θρεπτικά συστατικά από το λιώσιμο του παγόβουνου θα μπορούσαν να ενισχύσουν τη διαθεσιμότητα τροφίμων για το περιφερειακό οικοσύστημα, σύμφωνα με δήλωση της Βρετανικής Έρευνας της Ανταρκτικής.

«Αυτό δεν είναι μόνο νερό όπως πίνουμε. Είναι γεμάτο θρεπτικά συστατικά και χημικές ουσίες, καθώς και μικροσκοπικά ζώα όπως το φυτοπλαγκτόν κατεψυγμένα μέσα», δήλωσε η Laura Taylor, ερευνήτρια που μελετά το παγόβουνο με το British Antarctic Survey, στην Georgina Rannard του BBC News τον Ιανουάριο.

Το A23a έχει κάνει ένα ταξίδι δεκαετιών στον τρέχοντα προορισμό του. Γεννήθηκε από την παγοκρηπίδα Filchner-Ronne της Ανταρκτικής το 1986 και, για 34 χρόνια, είχε μια αρκετά ήρεμη ύπαρξη. Παρέμεινε στη θάλασσα Weddell, προσάραξε στα ανοικτά των ακτών της Δυτικής Ανταρκτικής. Αλλά το 2020, το λεγόμενο «megaberg» κινήθηκε ξανά, παρασυρόμενο μαζί με τα ωκεάνια ρεύματα, μέχρι που κόλλησε σε μια περιστρεφόμενη στήλη νερού για μήνες το 2024.

Αφού κατάφερε να ξεφύγει από τη δίνη, οι ειδικοί φοβήθηκαν ότι το γιγαντιαίο παγόβουνο - το οποίο ζυγίζει 1,1 τρισεκατομμύρια τόνους - ήταν σε πορεία σύγκρουσης με ένα έδαφος αναπαραγωγής πιγκουίνων και φώκιας στο νησί της Νότιας Γεωργίας. Αν είχε χτυπήσει το νησί - ή είχε σταματήσει σε ρηχά νερά πιο κοντά στις ακτές του - το παγόβουνο θα μπορούσε να διαταράξει την ικανότητα των ζώων να φροντίζουν τα μικρά τους, αποκλείοντας τις διαδρομές προς τις περιοχές σίτισης και αναγκάζοντάς τα να κολυμπήσουν μακρύτερα.

Προς το παρόν, το A23a είναι καθηλωμένο περίπου 50 μίλια από τις ακτές του νησιού και δεν αναμένεται πλέον να προκαλέσει σοβαρή βλάβη σε κανένα ζώο, εφόσον παραμείνει στην τρέχουσα θέση του. «Τις τελευταίες δεκαετίες, τα πολλά παγόβουνα που καταλήγουν να ακολουθούν αυτή τη διαδρομή μέσω του Νότιου Ωκεανού σύντομα διαλύονται, διασκορπίζονται και λιώνουν», λέει ο Andrew Meijers, ωκεανογράφος στο British Antarctic Survey.

Ωστόσο, το παγόβουνο μεγέθους Ρόουντ Άιλαντ μπορεί να επηρεάσει την αλιευτική βιομηχανία, καθώς άλλα παγόβουνα έχουν διαταράξει την εμπορική αλιεία στο παρελθόν.

Ενώ παγόβουνα όπως το A23a σχηματίζονται ως φυσικό μέρος του κύκλου ζωής των φύλλων πάγου, η κλιματική αλλαγή έχει προκαλέσει την απώλεια 6.000 δισεκατομμυρίων τόνων μάζας από τις παγοκρηπίδες τα τελευταία 25 χρόνια, σύμφωνα με τη δήλωση.

Τώρα, τα παγόβουνα σπάνε από την παγωμένη ήπειρο με ταχύτερο ρυθμό από ό, τι προσθέτει η χιονόπτωση σε αυτό, όπως δήλωσε ο Chad Greene, παγετωνολόγος στο Jet Propulsion Laboratory της NASA, στον James Dinneen του New Scientist το 2023. «Η κλιματική αλλαγή προκαλεί την απώλεια μάζας του στρώματος πάγου της Ανταρκτικής με σημαντικό ρυθμό», είπε. Καθώς οι παγετώνες συνεχίζουν να χάνουν πάγο, η στάθμη της θάλασσας θα αυξηθεί.

"Αυτή η απώλεια μάζας πάγου έχει σημαντικές επιπτώσεις στην κυκλοφορία των ωκεανών λόγω της προσθήκης γλυκού νερού, της επιτάχυνσης της ανόδου της στάθμης της θάλασσας και πιθανών μη αναστρέψιμων "σημείων ανατροπής", ιδιαίτερα στην ευάλωτη Δυτική Ανταρκτική", αναφέρει ο Meijers στη δήλωση.