Δεδομένη θα πρέπει να θεωρείται η παρουσία της UNFICYP (Ειρηνευτική δύναμη του ΟΗΕ στην Κύπρο) στη Μεγαλόνησο για τουλάχιστον ακόμα έξι μήνες, σύμφωνα με τις παρατηρήσεις της εξαμηνιαίας έκθεσής του ο ΓΓ του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες.
Ο Γενικός Γραμματέας εισηγείται στο Σ.Α. την ανανέωση της εντολής της UNFICYP για ακόμη έξι μήνες, μέχρι τις 31 Ιουλίου 2018, ενώ σημειώνει πως βάσει του αιτήματος του Συμβουλίου Ασφαλείας, η UNFICYP διατήρησε τα μεταβατικά της σχέδια σε σχέση με μια διευθέτηση στο Κυπριακό.
«Ωστόσο, υπογραμμίζει, δεν σημειώθηκε πρόοδος στην περαιτέρω επεξεργασία τέτοιων σχεδίων κατά την περίοδο αναφοράς, λόγω της απουσίας νέων εξελίξεων μεταξύ των πλευρών στο θέμα».
Σε σχέση με την αποστολή των καλών του υπηρεσιών, ο ΓΓ του ΟΗΕ υπενθυμίζει στις παρατηρήσεις του τη σχετική αναφορά της έκθεσης της 28ης Σεπτεμβρίου 2017, όπου τόνιζε ότι οι καλές υπηρεσίες του παραμένουν διαθέσιμες για να βοηθήσουν τις πλευρές εάν αποφασίσουν από κοινού να επαναλάβουν τις διαπραγματεύσεις με την απαραίτητη πολιτική βούληση.
«Επαναλαμβάνω την ενθάρρυνσή μου προς τις πλευρές να διατηρήσουν το έργο που βασίστηκε στις συγκλίσεις και τις συναντιλήψεις που επιτεύχθηκαν κατά τα τελευταία χρόνια των διαπραγματεύσεων και ιδιαίτερα κατά την περίοδο μεταξύ 15 Μαΐου 2015 και 6 Ιουλίου 2017».
Στο κεφάλαιο της έκθεσης για τις σημαντικές πολιτικές εξελίξεις του εξαμήνου, ο ΓΓ αναφέρει ότι μετά την ολοκλήρωση της Διάσκεψης για την Κύπρο στο Κραν Μοντάνα της Ελβετίας, στις 7 Ιουλίου 2017, και την έκθεση για την αποστολή καλών υπηρεσιών που εκδόθηκε στις 28 Σεπτεμβρίου 2017 οι πλευρές παρέμειναν σε περίοδο προβληματισμού για να καθορίσουν εάν και πότε οι συνθήκες θα ωριμάσουν και πάλι για μια ουσιαστική διαδικασία με στόχο την επίτευξη μιας συνολικής διευθέτησης.
«Επίσης, κατά την περίοδο αναφοράς, συνεχίζει, οι προεδρικές εκλογές στην Κυπριακή Δημοκρατία που είχαν προγραμματιστεί για τον Ιανουάριο του 2018 βρίσκονταν όλο και περισσότερο στο επίκεντρο του πολιτικού λόγου, όπως και η προεκλογική εκστρατεία στην τουρκοκυπριακή κοινότητα πριν από τις εκλογές που είχαν προγραμματιστεί να πραγματοποιηθούν στο βόρειο μέρος του νησιού στις 7 Ιανουαρίου. Επιπλέον, το πολιτικό περιβάλλον και το περιβάλλον ασφαλείας στο νησί χαρακτηρίστηκαν από αυξημένη δραστηριότητα γύρω από την εξερεύνηση αποθεμάτων φυσικού αερίου στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κύπρου, αναδεικνύοντας την αμοιβαία καχυποψία μεταξύ των σχετικών εμπλεκομένων πλευρών».
Ειδικά για το ζήτημα της εκμετάλλευσης των αποθεμάτων υδρογονανθράκων στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κύπρου, στις παρατηρήσεις του ο κ. Γκουτέρες σημειώνει ότι παραμένει ζήτημα που θα μπορούσε να οδηγήσει σε εντάσεις μεταξύ των εμπλεκομένων.
«Όπως τόνισα επανειλημμένα, είναι σημαντικό να διασφαλίσουμε ότι όλοι οι φυσικοί πόροι που βρίσκονται γύρω από την Κύπρο θα ωφελήσουν και τις δύο κοινότητες. Διατηρώ την άποψη ότι η ύπαρξη κοινών φυσικών πόρων αποτελεί ισχυρό κίνητρο για όλα τα μέρη να βρουν μια βιώσιμη λύση στο κυπριακό πρόβλημα και πρέπει να δημιουργήσουν βαθύτερη συνεργασία προς όφελος όλων των Κυπρίων και των ενδιαφερομένων στην περιοχή. Θυμάμαι ότι οι Τουρκοκύπριοι και Ελληνοκύπριοι ηγέτες συμφώνησαν προηγουμένως ότι οι φυσικοί πόροι σε μια ενοποιημένη Κύπρο θα ανήκουν στην αρμοδιότητα της μελλοντικής ομοσπονδιακής κυβέρνησης. Παραμένει απαραίτητο όλα τα μέρη να καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για να αποπυροδοτήσουν τις εντάσεις».
Ο ΓΓ του ΟΗΕ εξακολουθεί να προτρέπει για μεγαλύτερες προσπάθειες για τη δημιουργία ευνοϊκού κλίματος για την επίτευξη μεγαλύτερης οικονομικής και κοινωνικής ισοτιμίας μεταξύ των δύο πλευρών και για τη διεύρυνση και εμβάθυνση των οικονομικών, κοινωνικών, πολιτιστικών, αθλητικών και παρόμοιων δεσμών και επαφών, μεταξύ άλλων με σκοπό την ενθάρρυνση του εμπορίου.
«Τέτοιες επαφές προάγουν την εμπιστοσύνη μεταξύ των κοινοτήτων και βοηθούν στην αντιμετώπιση των ανησυχιών των Τουρκοκυπρίων σχετικά με την απομόνωση. Προτρέπω και τις δύο πλευρές να επιμείνουν στην αντιμετώπιση αυτών των θεμάτων», γράφει.
Ο κ. Γκουτέρες χαρακτηρίζει ευπρόσδεκτη τη δέσμευση και των δύο πλευρών για τη συνέχιση των εργασιών των τεχνικών επιτροπών, καλώντας τις να εξασφαλίσουν ότι οι επιτροπές μπορούν να συνεχίσουν τις δραστηριότητές τους με πρακτικό και προσανατολισμένο προς τα αποτελέσματα τρόπο, χωρίς εμπόδια από γραφειοκρατικούς περιορισμούς.
«Με αυτόν τον τρόπο», αναφέρει, «οι επιτροπές μπορούν να προωθήσουν τη συνεργασία και να συμβάλουν στη βελτίωση της καθημερινής ζωής των Κυπρίων, όπως είχαν προβλέψει οι ηγέτες, όταν αρχικά ιδρύθηκαν οι επιτροπές, ενθαρρύνοντας ταυτόχρονα την διακοινοτική ανταλλαγή και συνεργασία και δημιουργώντας ένα κλίμα ευνοϊκό για την επανάληψη των πολιτικών διαπραγματεύσεων στο νησί».
Σημειώνει ότι η UNFICYP εξακολουθεί να διαδραματίζει σημαντικό προληπτικό και αποτρεπτικό ρόλο μεταξύ των αντιτιθέμενων δυνάμεων και παρά τη συνεχιζόμενη παρουσία ένοπλου προσωπικού κατά μήκος των γραμμών κατάπαυσης του πυρός και την έλλειψη άμεσης επαφής μεταξύ των δύο πλευρών, η κατάσταση στην ουδέτερη ζώνη παραμένει ήρεμη, κυρίως επειδή η αποστολή συμβάλλει στην επίλυση των παρανοήσεων μέσω προσεκτικής παρατήρησης σε συνδυασμό με αμερόληπτη και αποτελεσματική διασύνδεση και εμπλοκή των κοινοτήτων.
Ιδιαίτερη μνεία κάνει στα προβλήματα που υπάρχουν από τις δραστηριότητες πολιτών στην ουδέτερη ζώνη και επαναλαμβάνει την έκκληση προς και τις δύο πλευρές να αποφεύγονται οι οικοδομικές εργασίες πολιτών εντός και εξ επαφής προς την ουδέτερη ζώνη κι όπου ένα οικοδόμημα μπορεί να δώσει στρατιωτικό πλεονέκτημα.
