Ο Υπουργός Άμυνας της Κύπρου, Βασίλης Πάλμας, σε συνέντευξή του στο «Πρώτο Θέμα», επισημαίνει ότι η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία ανέτρεψε την αίσθηση ασφάλειας στην Ευρώπη, οδηγώντας την Ευρωπαϊκή Ένωση να θέσει την άμυνα ως κορυφαία προτεραιότητα. Όπως σημειώνει, «οι Ευρωπαίοι αντιλήφθηκαν ότι δεν είναι άτρωτοι και υπό ορισμένες συνθήκες μπορεί να είναι ευάλωτοι». Για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες, η ΕΕ εξετάζει ανοιχτά το ενδεχόμενο πολέμου εντός της ηπείρου.
Το πρόγραμμα SAFE και η κυπριακή συμμετοχή
Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΕ ενεργοποίησε το πρόγραμμα SAFE, έναν μηχανισμό χαμηλότοκης δανειοδότησης μέσω της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, με στόχο την ενίσχυση της αμυντικής ικανότητας των κρατών-μελών και την τόνωση της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας. Η Κύπρος έχει ήδη εξασφαλίσει χρηματοδότηση ύψους €1,2 δισεκατομμυρίων, με προθεσμία έως τις 30 Νοεμβρίου για την υποβολή της λίστας των αμυντικών αναγκών. Η χρηματοδότηση καλύπτει πενταετή περίοδο, με στόχο την ενίσχυση τόσο της άμυνας όσο και της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας και οικονομίας.
Ελλάδα και Κύπρος: Έθνος ενωμένο σε δύο κράτη
Ο Βασίλης Πάλμας τονίζει τη στενή σχέση Ελλάδας και Κύπρου, δηλώνοντας ότι «είμαστε δύο κράτη και ένα έθνος». Αντί για συνθήματα, δίνει έμφαση στην πρακτική αλληλοστήριξη. Η παρουσία των ελληνικών F-16 στην παρέλαση της 1ης Οκτωβρίου για την Κυπριακή Ανεξαρτησία είχε, όπως λέει, ισχυρό συμβολισμό, υποδηλώνοντας ότι «η Ελλάδα κείται κοντά». Με τη σύγχρονη τεχνολογία, η αλληλοστήριξη είναι εφικτή «αν και εφόσον χρειαστεί».
Ηλεκτρική διασύνδεση και γεωπολιτικές προκλήσεις
Αναφερόμενος στην ηλεκτρική διασύνδεση Κύπρου–Κρήτης, ο Υπουργός ζητά από την ΕΕ όχι μόνο χρηματοδότηση αλλά και πολιτική εγγύηση για την υλοποίηση του έργου, ακόμη και σε περίπτωση εξωτερικών παρεμβάσεων. Με αιχμή προς την Τουρκία, δηλώνει ότι «η ΕΕ γνωρίζει ποιο είναι το ‘κακό παιδί’ στην περιοχή». Αναγνωρίζει ότι η δημόσια συζήτηση μεταξύ Αθήνας και Λευκωσίας δημιούργησε λανθασμένες εντυπώσεις, καλώντας να δοθεί βάση στις επίσημες τοποθετήσεις των ηγετών Χριστοδουλίδη και Μητσοτάκη για αποφυγή περαιτέρω έντασης.
Διαφορετική μεταχείριση Ρωσίας και Τουρκίας από την ΕΕ
Ο Πάλμας ασκεί κριτική στην ανισορροπία της ΕΕ, η οποία τιμωρεί τη Ρωσία για την εισβολή στην Ουκρανία, αλλά αγνοεί την τουρκική κατοχή στην Κύπρο. «Δεν κρατούν ούτε τα προσχήματα», δηλώνει, καταγγέλλοντας ότι ορισμένα κράτη όχι μόνο δεν περιορίζουν την Άγκυρα, αλλά επιδιώκουν να τη συμπεριλάβουν στο πρόγραμμα SAFE, κάτι που χαρακτηρίζει ανεπίτρεπτο.
Πιέσεις από το ΝΑΤΟ και η στάση της Λευκωσίας
Ο Υπουργός προειδοποιεί ότι οι πιέσεις για συμμετοχή της Τουρκίας στο SAFE είναι προς το παρόν χλιαρές, αλλά ενδέχεται να ενταθούν, αποδίδοντας τις κινήσεις αυτές στο ΝΑΤΟ, το οποίο «πιέζει αφόρητα για ενίσχυση της Τουρκίας». Παρ’ όλα αυτά, υπογραμμίζει τη σημασία της δήλωσης του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα, ότι κανένα τρίτο κράτος εκτός ΕΕ δεν θα επωφεληθεί εις βάρος κράτους-μέλους.
Η Λευκωσία, σε κάθε ευκαιρία, υπενθυμίζει στους εταίρους της ότι θα ήταν εξαιρετικά προβληματικό να ενισχυθεί μια χώρα που κατέχει ευρωπαϊκό έδαφος και απειλεί τουλάχιστον δύο κράτη-μέλη, αμφισβητώντας τα κυριαρχικά τους δικαιώματα.
Η κυπριακή αμυντική βιομηχανία και η τεχνολογική αυτοδυναμία
Ο Υπουργός Άμυνας της Κύπρου, Βασίλης Πάλμας, αναδεικνύει τη σημασία της κυπριακής αμυντικής βιομηχανίας, η οποία, παρά το μικρό μέγεθος της χώρας, αναπτύσσει καινοτόμα προϊόντα με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση. Όπως διευκρινίζει, δεν πρόκειται για βαριά οπλικά συστήματα όπως F-35 ή άρματα μάχης, αλλά για τεχνολογίες υψηλής αξίας που αναγνωρίζονται από την ΕΕ.
Ο κατάλογος των εξοπλισμών που προωθεί το Υπουργείο έχει σχεδιαστεί ώστε να δημιουργεί συνέργειες με την εγχώρια βιομηχανία, ενισχύοντας τόσο την τοπική οικονομία όσο και την αμυντική ετοιμότητα της χώρας.
Εμβληματικά έργα υποδομής και στρατηγικές συνεργασίες
Στον κατάλογο που έχει υποβληθεί στις Βρυξέλλες περιλαμβάνονται δύο μεγάλα έργα: η Ναυτική Βάση «Ευάγγελος Φλωράκης» στο Μαρί και η Αεροπορική Βάση «Ανδρέας Παπανδρέου» στην Πάφο. Ο Πάλμας τις χαρακτηρίζει «εμβληματικά έργα διπλής χρήσης», με δυνατότητα αξιοποίησης σε ανθρωπιστικές και στρατιωτικές επιχειρήσεις.
Η Αεροπορική Βάση της Πάφου χρηματοδοτείται και από αμερικανικές πηγές, με τις ΗΠΑ να έχουν ήδη διαθέσει περίπου €500.000 για τον σχεδιασμό του έργου, ο οποίος έχει ξεκινήσει με δικά τους έξοδα. Αντίστοιχα, για τη Ναυτική Βάση στο Μαρί, η Κύπρος επιδιώκει ευρωπαϊκή χρηματοδότηση, με την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να έχει εκδηλώσει προσωπικό ενδιαφέρον.
Ο Υπουργός ξεκαθαρίζει ότι οι βάσεις είναι κυπριακής ιδιοκτησίας, θα διοικούνται από την Κυπριακή Δημοκρατία και θα εξυπηρετούν συμμαχικές και φιλικές χώρες.
Αμερικανική παρουσία και στρατηγική ασφάλεια
Η Κύπρος έχει τερματίσει τη φιλοξενία ρωσικών πολεμικών πλοίων, προκειμένου να αρθεί το εμπάργκο πώλησης όπλων από τις ΗΠΑ. Η συμφωνία άρσης του εμπάργκο ανανεώθηκε για έναν ακόμη χρόνο, με στόχο να επεκταθεί η περίοδος επανεξέτασης σε τριετή ή πενταετή κύκλο.
Μπροστά από τη Ναυτική Βάση στο Μαρί, οι Αμερικανοί έχουν ξεκινήσει κατασκευή ελικοδρομίου για 12-15 ελικόπτερα, με δικά τους έξοδα και υπό αμερικανική διοίκηση. Σύμφωνα με στρατιωτικούς αναλυτές, η παρουσία των ΗΠΑ λειτουργεί αποτρεπτικά απέναντι σε επιθετικές κινήσεις της Τουρκίας.
Η Γάζα, η ανθρωπιστική ευαισθησία και η στρατηγική ισορροπία
Ο Πάλμας διαχωρίζει την ανθρωπιστική ευαισθησία από τη ρεαλιστική εξωτερική πολιτική, τονίζοντας ότι η Κύπρος έχει αποδείξει την ανθρωπιστική της στάση, όπως με το σχέδιο «Αμάλθεια», αλλά προτεραιότητα παραμένει η ασφάλεια και η σταθερότητα της χώρας.
Απαντώντας στις επικρίσεις για τη συνεργασία με το Ισραήλ, δηλώνει ότι η Κύπρος δεν εμπλέκεται στη μεταφορά οπλισμού προς το Ισραήλ. Αντιθέτως, διατηρεί άριστες σχέσεις με το Ισραήλ και εξαιρετικές σχέσεις με όλα τα κράτη της περιοχής, πλην της Τουρκίας.
Νέα συστήματα και η εποχή των drones
Ο Υπουργός επιβεβαιώνει ότι το αντιπυραυλικό και αντιαεροπορικό σύστημα BARAK-MX από το Ισραήλ έχει παραληφθεί και εγκατασταθεί, ενώ τα ρωσικά συστήματα TOR και BUK συνεχίζουν να λειτουργούν, με διαφορετικό ρόλο και δυνατότητες.
Η νέα εποχή έχει αλλάξει τη φύση των πολέμων: «Το άρμα μάχης μπορεί πλέον να καταστραφεί από ένα φτηνό drone», σημειώνει. Η Κύπρος, ως μικρό κράτος, πρέπει να είναι επιλεκτική στους εξοπλισμούς, επενδύοντας στην τεχνολογία. Υπάρχουν ήδη κυπριακές εταιρείες που εξάγουν drones, ενώ η Εθνική Φρουρά χρησιμοποιεί UAVs για παρακολούθηση και αναγνώριση, όχι για επιθετικές επιχειρήσεις.
Προκλήσεις στον θεσμό των επαγγελματιών οπλιτών
Ο Πάλμας μιλά με ειλικρίνεια για τις δυσκολίες του θεσμού των Συμβασιούχων Οπλιτών (ΣΥΟΠ), αναγνωρίζοντας ότι το πρόβλημα είναι οικονομικό και επαγγελματικό. Παρά τις αυξήσεις και επιδόματα, οι παραιτήσεις συνεχίζονται και η ανταπόκριση σε νέες προκηρύξεις είναι χαμηλή, λόγω της ανάπτυξης της κυπριακής οικονομίας και των καλύτερων ευκαιριών στον ιδιωτικό τομέα.
«Προκηρύξαμε θέσεις και η ανταπόκριση ήταν περίπου στο ένα τρίτο των προσφερόμενων», αναφέρει, προσθέτοντας ότι το Υπουργείο ετοιμάζει νέα πακέτα κινήτρων για τη διατήρηση του θεσμού, ο οποίος καλύπτει τα κενά από τη μείωση της στρατιωτικής θητείας. Τέλος, εκφράζει την απογοήτευσή του για το πρόγραμμα εθελοντικής στράτευσης γυναικών, καθώς μόνο μία γυναίκα υπέβαλε αίτηση, λίγες μέρες πριν τη λήξη της προθεσμίας.
Πηγή:
