Εναν χρόνο μετά το δημοψήφισμα για την Ευρωπαϊκή Ενωση, οι διαπραγματεύσεις για το Brexit ξεκινούν στις Βρυξέλλες και μία δύσκολη συγκυρία για τη Τερέζα Μέι.
Ο υπουργός της βρετανικής κυβέρνησης αρμόδιος για το Brexit Ντέιβιντ Ντέιβις θα συναντηθεί με τον επικεφαλής διαπραγματευτή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Μισέλ Μπαρνιέ στις Βρυξέλλες για την εκκίνηση των συνομιλιών με στόχο το ξήλωμα ενός 44ετούς γάμου.
Οι Βρετανοί ψήφισαν στις 23 Ιουνίου 2016 υπέρ την εξόδου της χώρας τους από την Ευρωπαϊκή Ενωση (52%), προκαλώντας την έκπληξη των εταίρων τους και έναν πολιτικό σεισμό στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι μετασεισμικές δονήσεις του οποίου δεν έχουν έκτοτε σταματήσει. Η πρωθυπουργός Τερέζα Μέι η ίδια είναι η μεγάλη πρωταγωνίστρια. Ή το θύμα.
Η πρώην υπουργός Εσωτερικών ορίσθηκε τον Ιούλιο 2016 για να διαδεχθεί τον Ντέιβιντ Κάμερον και βρέθηκε στο τιμόνι μίας βαθιά διχασμένης χώρας, η οποία βρίσκεται αντιμέτωπη με επιλογές το εύρος και η πολυπλοκότητα των οποία προκαλούν ίλιγγο.
Πρωθυπουργός με αναστολή
Η δημοτικότητα της Τερέζα Μέι ήταν ακόμη υψηλή τον Απρίλιο. Ομως μέσα σε λίγες εβδομάδες κατόρθωσε να χάσει σχεδόν το σύνολο του πολιτικού της κεφαλαίου. Σε σημείο που το πολιτικό της στρατόπεδο αναρωτιέται αν είναι σε θέση να φέρει εις πέρας τις διαπραγματεύσεις του διαζυγίου με την ΕΕ, ενώ οι συντάκτες των κύριων άρθρων του βρετανικού Τύπου δεν αναρωτιούνται πλέον εάν θα αποχωρήσει, αλλά πότε θα αποχωρήσει.
Πρώτα από όλα, οι βουλευτικές εκλογές της 8ης Ιουνίου, ένα στοίχημα που έβαλε και έχασε η Τερέζα Μέι μαζί με την απόλυτη πλειοψηφία του Συντηρητικού Κόμματος στην Βουλή των Κοινοτήτων, έπειτα από μία προεκλογική εκστρατεία για την οποία η Daily Mirror αναρωτιέται μήπως ήταν η χειρότερη στην Ιστορία.
Στην συνέχει, η αντίδρασή της στην πυρκαγιά στο Grenfell Tower. Καθώς η χώρα βρίσκεται υπό το κράτος του σοκ, η πρωθυπουργός επιλέγει να επισκεφθεί τον τόπο της τραγωδίας, αλλά να μην συναντήσει τους κατοίκους. Θα το κάνει την επομένη, αλλά θα είναι πολύ αργά: κατηγορείται ότι δεν βρέθηκε, για μία ακόμη φορά, στο ύψος των περιστάσεων. Για τους Times, είναι η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι. «Οσο πιο γρήγορα φύγει η Τερέζα, τόσο το καλύτερο».
Κατά συνέπεια, το Ηνωμένο Βασίλειο ξεκινά τις κρισιμότερες διαπραγματεύσεις της πρόσφατης ιστορίας του με μία αποδυναμωμένη κυβέρνηση, που δεν έχει καν την βεβαιότητα ότι θα λάβει ψήφο εμπιστοσύνης με την έναρξη της κοινοβουλευτικής περιόδου την Τετάρτη.
Και σε αυτό προστίθενται οι αυξανόμενες ανησυχίες σε οικονομικό επίπεδο, με την μείωση της κατανάλωσης των νοικοκυριών, που συνήθως είναι η ατμομηχανή της βρετανικής οικονομίας εξαιτίας του πληθωρισμού που συνδέεται με την πτώση της λίρας.
Τι είδους Brexit;
Ολοι αυτοί οι παράγοντες ώθησαν ορισμένα στελέχη των Τόρις , αλλά και του Εργατικού Κόμματος να καλέσουν την Τερέζα Μέι να εγκαταλείψει το σχέδιο για σκληρό Brexit, που αντιστοιχεί στην έξοδο της χώρας από την ενιαία αγορά και την ανάκτηση του ελέγχου των βρετανικών συνόρων. Οπαδός μίας «ρεαλιστικής προσέγγισης», ο υπουργός Οικονομικών Φίλιπ Χάμοντ τάχθηκε σήμερα υπέρ μίας εξόδου χωρίς συγκρούσεις, η οποία θα μπορεί, μέσω μεταβατικών δομών, να προστατεύσει την απασχόληση και την ανάπτυξη.
Αλλά τόνισε επίσης ότι η εφαρμογή του Brexit σημαίνει έξοδο από την ενιαία αγορά και από την τελωνειακή ένωση.
Προς το παρόν, «τίποτε δεν έχει αλλάξει», επέμεινε από την πλευρά του ο υπουργός του Brexit Ντέιβιντ Ντέιβις. Από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Ενωσης, ο Μισέλ Μπαρνιέ διαθέτει ένα ακριβές χρονοδιάγραμμα για την εξέλιξη των διαπραγματεύσεων, το οποίο έγινε γνωστό από τον Μάιο με εσωτερικό έγγραφο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Το πρώτο στάδιο των συνομιλιών θα είναι αφιερωμένο στην επιδίωξη συμφωνίας για τα τρία θέματα που αποτελούν προτεραιότητα για τους 27: το καθεστώς των ευρωπαίων πολιτών που ζουν στο Ηνωμένο Βασίλειο και των Βρετανών που ζουν στην Ευρωπαϊκή Ενωση, το θέμα των ιρλανδικών συνόρων και ο λογαριασμός, δηλαδή η αποπληρωμή από το Λονδίνο όλων των δεσμεύσεων που έχει αναλάβει στο πλαίσιο της ΕΕ. Το Ηνωμένο Βασίλειο θα αποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Ενωση στο τέλος του Μαρτίου 2019, δύο χρόνια μετά την ενεργοποίηση του άρθρου 50 της ευρωπαϊκής συνθήκης.
Αλλά πριν κλείσει την πόρτα της ΕΕ, το 53% των Βρετανών θα ήθελαν να εξετάσουν την δυνατότητα να ψηφίσουν εγκρίνοντας ή μη την έκβαση της διαπραγμάτευσης, σύμφωνα με δημοσκόπηση Survation/Mail on Sunday.