Τις βασικές αρχές του νομοσχεδίου με τίτλο «Εισαγωγή στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, Προστασία της Ακαδημαϊκής Ελευθερίας, Αναβάθμιση του Ακαδημαϊκού Περιβάλλοντος και άλλες διατάξεις» ανέλυσε η Υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων, Νίκη Κεραμέως ενώπιον των μελών της διαρκούς Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής, στην επί της αρχής συζήτηση.
Οι 2 κύριοι άξονες της προτεινόμενης μεταρρύθμισης αφορούν:
Α) την εισαγωγή και τη φοίτηση στα ΑΕΙ.
Β) την προστασία της ακαδημαϊκής ελευθερίας και την αναβάθμιση του ακαδημαϊκού περιβάλλοντος.
Αναφορικά με την θεσμοθέτηση της ελάχιστης βάσης εισαγωγής (ΕΒΕ), η κ. Κεραμέως τόνισε την ανάγκη της αναβάθμισης των ακαδημαϊκών προϋποθέσεων εισαγωγής στο Πανεπιστήμιο, επιτυχούς φοίτησης και έγκαιρης ολοκλήρωσης των σπουδών.
«Σήμερα εισάγονται φοιτητές ακόμη και με βαθμό 0,6 στα 20, ενώ σχεδόν το 30% των φοιτητών δεν αποφοιτά ποτέ», σημείωσε η Υπουργός και πρόσθεσε πως με τις προτεινόμενες ρυθμίσεις «δίνουμε μεγαλύτερη ελευθερία και αυτονομία στα Πανεπιστήμια να καθορίζουν όρους εισαγωγής σε αυτά. ΕΒΕ λοιπόν ως ποσοστό, όχι ως απόλυτο αριθμό. ΕΒΕ που τίθεται από κάθε Πανεπιστημιακό Τμήμα ως ποσοστό επί του μέσου όρου των επιδόσεων όλων των υποψηφίων του ίδιου επιστημονικού πεδίου».
Για τη νέα διαδικασία εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση
Σχετικά με την καθιέρωση της νέας διαδικασίας εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση σε δύο φάσεις, η κ. Κεραμέως περιέγραψε τις στρεβλώσεις του υφιστάμενου συστήματος, όπως το ότι «μόνο 1 στους 2 υποψηφίους επιλέγει το τμήμα στο οποίο καταλήγει να φοιτά μέσα στις πρώτες 5 επιλογές του» αλλά και ότι «μπορεί κάποιος να καταλήξει να εγγραφεί στην τυχαία 250η επιλογή του, στην οποία κατά πάσα πιθανότητα δεν θα φοιτήσει, πόσο μάλλον να αποφοιτήσει, καταλαμβάνοντας όμως τη θέση κάποιου που πραγματικά θέλει να φοιτήσει στο συγκεκριμένο τμήμα». «Σκοπός της ρύθμισης» είπε η Υπουργός, είναι «να εισάγονται περισσότεροι υποψήφιοι σε τμήματα στα οποία θέλουν πραγματικά να σπουδάσουν».
Η κ. Κεραμέως έκανε ιδιαίτερη αναφορά και σε μία τρίτη σειρά ρυθμίσεων, οι οποίες έχουν νομοθετηθεί ήδη και αφορούν την ουσιαστική αναβάθμιση των δομών επαγγελματικής εκπαίδευσης, κατάρτισης και δια βίου μάθησης, διότι όπως τόνισε: «δεν είναι ένας ο κοινωνικός ανελκυστήρας της εκπαίδευσης, είναι πολλοί με πολλές εναλλακτικές διαδρομές. Δεν είναι ο μόνος δρόμος το Πανεπιστήμιο. Υπάρχει και ο δρόμος της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης. Έναν δρόμο που τον ακολουθεί η πλειονότητα των νέων σε πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες».
Και όπως ανέφερε η κ. Κεραμέως: «προβλέπουμε για πρώτη φορά τη δυνατότητα να υποβάλει ένας υποψήφιος 2 μηχανογραφικά: ένα για εισαγωγή μέσω πανελλαδικών σε ΑΕΙ και ένα για εισαγωγή σε δημόσιο ΙΕΚ μέσω απολυτηρίου και άλλων κριτηρίων. Υπογραμμίζουμε τις εναλλακτικές για τους νέους μας. Εμείς ως πολιτεία χτίζουμε για τους νέους μας επιλογές, εναλλακτικές διαδρομές. Και εκείνοι κάνουν τις επιλογές τους με βάση τις κλίσεις, τις δεξιότητες και τις προτιμήσεις τους».
Αναφορικά με τις ρυθμίσεις για τη θέσπιση ορίου φοίτησης στα ΑΕΙ, η κα Κεραμέως ανέφερε ότι θεσπίζεται ανώτατη χρονική διάρκεια φοίτησης: στα 4ετή προπτυχιακά προγράμματα σπουδών, συν 2 έτη και στα προγράμματα σπουδών στα οποία ο ελάχιστος χρόνος υπερβαίνει τα 4 έτη, συν 3 έτη. «Στόχος μας είναι η βελτίωση του ρυθμού αποφοίτησης και η γρηγορότερη ενσωμάτωση ανθρώπινου δυναμικού στην αγορά εργασίας» είπε η υπουργός και πρόσθεσε «στη χώρα μας επικρατεί το εξής παράδοξο: βρισκόμαστε στο ζενίθ ως προς τον αριθμό φοιτητών, στο ναδίρ ως προς το ποσοστό/ρυθμό αποφοίτησης. Είμαστε δεύτεροι με 7,14% του πληθυσμού να φοιτά σε κάποιο Πανεπιστημιακό ίδρυμα (όταν ο μέσος όρος είναι 3,9%), ενώ τελευταίοι στην Ευρωπαϊκή Ένωση σε ποσοστό αυτών που καταφέρνουν να αποφοιτήσουν, με μόλις 9,17% ετήσιο ρυθμό αποφοίτησης (όταν ο μέσος όρος ΕΕ είναι 24%)».
Και όπως υπογράμμισε εμφατικά η κ. Κεραμέως: «Για να πούμε τα σύκα-σύκα και τη σκάφη-σκάφη: έχει δημιουργηθεί ένα σύστημα εμπαιγμού υποψηφίων, οικογενειών, ακαδημαϊκών. Οι οικογένειες χρηματοδοτούν επί σειρά ετών σπουδές που δεν οδηγούν πουθενά, οι φοιτητές καθυστερούν να ενταχθούν στην αγορά εργασίας και, εφόσον κάποια στιγμή το καταφέρνουν, είναι σε θέσεις χαμηλότερης εξειδίκευσης και απολαβών».
«Συστημικές εστίες παραβατικότητας σε Πανεπιστήμια»
Σχετικά με τη δεύτερη δέσμη ρυθμίσεων, που αφορά την προστασία της ακαδημαϊκής ελευθερίας και την αναβάθμιση του ακαδημαϊκού περιβάλλοντος, η κ. Κεραμέως εστίασε στις ρυθμίσεις που αφορούν την ελεγχόμενη είσοδο στα ΑΕΙ και στη θεσμοθέτηση Ομάδων Προστασίας Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων που θα υπάγεται στην Ελληνική Αστυνομία.
Όπως ανέφερε η υπουργός: «Υπάρχουν δυο δρόμοι: 1) Να κάνουμε πως όλα βαίνουν καλώς στο Ελληνικό Πανεπιστήμιο. Ότι δεν υπάρχει κάποιο πρόβλημα. Αλλά προφανώς δεν είναι αυτή η πραγματικότητα. Γιατί αν ήταν αυτή η πραγματικότητα, τότε γιατί κορυφαία ΑΕΙ της χώρας μας επιλέγουν να κάνουν σημαντικές εκδηλώσεις τους ΕΚΤΟΣ πανεπιστημιακού χώρου, όπως ο εορτασμός 100 χρόνων, η αναγόρευση σημαντικών προσωπικοτήτων ως επίτιμων διδακτόρων. 2) Και υπάρχει και ο άλλος δρόμος: Να αναγνωρίσουμε ότι υπάρχει πρόβλημα – ΟΧΙ σε όλα τα Πανεπιστήμια της χώρας, αλλά ότι υπάρχουν συστημικές εστίες παραβατικότητας σε Πανεπιστήμια της χώρας που αμαυρώνουν την εικόνα του Ελληνικού Πανεπιστημίου, που προσβάλλουν το εξαιρετικό ανθρώπινο δυναμικό του, που εμποδίζουν την ανάπτυξη του Πανεπιστημίου. Και να ξαναζητήσουμε από κοινού τις λύσεις.
Δύο είναι οι βασικές εναλλακτικές: α) να αφήσουμε το θέμα αποκλειστικά στα Πανεπιστήμια. Μια λύση που εφαρμόζεται δεκαετίες ολόκληρες, μια λύση που προτείνει και το ΚΙΝΑΛ, μια λύση που έχει αποτύχει. Ανοίγω εδώ μία παρένθεση: υπάρχει θεωρητικά και μια άλλη λύση, αυτή που έχει προτείνει πρώην Υπουργός Παιδείας του ΣΥΡΙΖΑ, να αφήσουμε δηλαδή το θέμα στο ρωμαλέο φοιτητικό κίνημα.. δεν θα το σχολιάσω περαιτέρω.»
Περιγράφοντας την προτεινόμενη μεταρρύθμιση, η κα Κεραμέως τόνισε: «β) Για θέματα αξιόποινων πράξεων, προφανώς και δεν μπορεί να έχει κανείς άλλος αρμοδιότητα εκτός από την ΕΛΑΣ. Δεν μπορεί ο Πρύτανης να κυνηγάει αυτόν που κάνει εμπόριο ναρκωτικών, αυτόν που πετάει καδρόνια, αυτόν που κατασκευάζει μολότοφ. Και να σας πω και κάτι; Ακόμα και αν είχε αυτή την αρμοδιότητα. Ο Πρύτανης εκλέγεται για να κάνει τον αρχηγό της αστυνομίας ή για να διοικήσει, να δώσει ώθηση στη διδασκαλία, στην έρευνα, να δώσει ώθηση στην εξωστρέφεια των Πανεπιστημίων;».
Στόχος η αναβάθμιση της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης
Η υπουργός αναφέρθηκε στη γενικότερη φιλοσοφία των προτεινόμενων διατάξεων για την ουσιαστική αναβάθμιση της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης:
«Το νομοσχέδιο το οποίο εισάγουμε προς ψήφιση είναι νομοσχέδιο κοινής λογικής.
• Γιατί είναι κοινή λογική ότι πρέπει να υπάρχουν ακαδημαϊκές προϋποθέσεις εισαγωγής στο Πανεπιστήμιο. Ότι με το να εισάγεται κάποιος με 1 και με 2 στα 20, κοροϊδεύουμε πρώτα τον ίδιο τον υποψήφιο, γιατί οι πιθανότητες να αποφοιτήσει είναι μηδαμινές, τον παραπλανούμε, τον ωθούμε σε έναν δρόμο ο οποίος δεν έχει προοπτική για αυτόν, και κοροϊδεύουμε και τους συμφοιτητές του που πέτυχαν πολύ υψηλότερες επιδόσεις, και κοροϊδεύουμε και τον Έλληνα φορολογούμενο, γιατί πληρώνει για φοιτητές που έχουν εισαχθεί με 1 και 2, αντί να δίνονται περισσότερα χρήματα για αυτούς που έχουν μπει με το σπαθί τους.
• Γιατί είναι κοινή λογική ότι δεν ωφελεί κανέναν το να εισάγεται κάποιος στην 250η επιλογή του μηχανογραφικού του, μία τυχαία δηλαδή επιλογή, στην οποία δεν θα φοιτήσει και δεν θα αποφοιτήσει, αλλά θα πάρει την θέση από κάποιον άλλο που θέλει συγκεκριμένα να φοιτήσει στο τμήμα αυτό.
• Γιατί είναι κοινή λογική ότι δεν είναι φυσιολογικό να είναι κανείς φοιτητής 20 και 30 χρόνια. Γιατί είναι κοινή λογική, ότι πρέπει να υπάρχει αρχή μέση και τέλος σε κάθε εκπαιδευτική διαδικασία, σε κάθε εκπαιδευτικό πλαίσιο.
• Γιατί είναι κοινή λογική ότι στο Πανεπιστήμιο δεν πρέπει να λαμβάνουν χώρα φαινόμενα βίας και ανομίας. Γιατί είναι κοινή λογική ότι είναι αδιανόητο να χτίζουν καθηγητές στα γραφεία τους, να κρεμάνε ταμπέλες από τον λαιμό πρυτάνεων, να υπάρχει παρεμπόριο, κατασκευή μολότοφ, διακίνηση ναρκωτικών μέσα στα Πανεπιστήμια. Είναι ο κανόνας; Όχι. Είναι όμως πολλές οι εξαιρέσεις, και είναι εδώ και δεκαετίες.
• Γιατί είναι κοινή λογική ότι στο Πανεπιστήμιο πρέπει να βρίσκεται μόνο όποιος έχει πραγματικά λόγο να είναι εκεί, το να υπάρχει ελεγχόμενη είσοδος στα Πανεπιστήμια όπως σε τόσα Ιδρύματα διεθνώς.
Και επειδή ακριβώς όλα αυτά είναι κοινή λογική, θετικά στο νομοσχέδιο αυτό στέκεται η μεγάλη πλειοψηφία της κοινωνίας, ανεξαρτήτως κομματικών θέσεων.
ΥΠΕΡ της ελεγχόμενης εισόδου στα Πανεπιστήμια,
ΥΠΕΡ της ελάχιστης βάσης εισαγωγής,
ΥΠΕΡ των Ομάδων Προστασίας Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων,
είναι η πλειοψηφία της κοινωνίας, αλλά και η πλειοψηφία των ψηφοφόρων σας, του ΣΥΡΙΖΑ και του ΚΙΝΑΛ όπως δείχνει σειρά τελευταίων ερευνών.
Ας κάνουμε επί τέλους το βήμα μπροστά. Και ας ασχοληθούμε με τις σύγχρονες προκλήσεις των πανεπιστήμιων, και όχι με προβλήματα που άλλες χώρες έχουν ξεπεράσει δεκαετίες τώρα. Το οφείλουμε στα παιδιά μας που διεκδικούν με κόπο και μεγάλη προσπάθεια ένα καλύτερο Πανεπιστήμιο, το οφείλουμε στους εξαιρετικούς ακαδημαϊκούς μας που επιθυμούν να επικεντρωθούν στο διδακτικό και ερευνητικό τους έργο, το οφείλουμε στα εξαιρετικά μας ιδρύματα τα οποία διεκδικούν τη θέση που αξιωματικά τους ανήκει στον διεθνή ακαδημαϊκό χάρτη. Το οφείλουμε στη χώρα μας».
