Σε αντίθεση με ό,τι συνέβαινε μέχρι πριν από λίγο περισσότερο από είκοσι χρόνια, η θερινή περίοδος όπως την ξέραμε - ζεστή αλλά εύκρατη, διανθισμένη με δροσερές φάσεις και αναγεννώμενες καταιγίδες - φαίνεται τώρα να ανήκει σε μια άλλη εποχή.

Σήμερα, ειδικά στις πιο εκτεθειμένες περιοχές της κεντρικής λεκάνης, τα καλοκαίρια αποκτούν χαρακτηριστικά που μοιάζουν όλο και περισσότερο με αυτά ενός ερημικού κλίματος , με μεγάλες περιόδους ξηρασίας, θερμοκρασίες βρασμού και ανησυχητική ατμοσφαιρική στασιμότητα.

Σε αυτό το πλαίσιο, το να μιλάμε ακόμα για «εποχιακούς μέσους όρους» κινδυνεύει να γίνει αναχρονιστικό. Το κλίμα δεν καθορίζεται πλέον αποκλειστικά από παραδοσιακούς τηλεσυνδετικούς δείκτες, όπως ο NAO ή ο ENSO, αλλά από έναν δομικό μετασχηματισμό ολόκληρου του ατμοσφαιρικού συστήματος.

Στην πραγματικότητα, παρατηρείται μια αποδυνάμωση της ζωνικής κυκλοφορίας και συχνές καταρρεύσεις του πολικού πίδακα, οι οποίες ευνοούν τον σχηματισμό στάσιμων και επίμονων μπλοκ υψηλής πίεσης.

Ανεβαίνει ο αέρας από την Αφρική χωρίς εμπόδια

Αυτές οι διαμορφώσεις, που κάποτε ήταν σπάνιες, έχουν γίνει ο κανόνας: ο ζεστός αέρας από την Αφρική είναι σε θέση να ανέβει προς τα βόρεια χωρίς εμπόδια , χάρη και στη μείωση της θερμικής κλίσης μεταξύ του πόλου και του ισημερινού, που προκαλείται από την επιταχυνόμενη τήξη των πάγων της Αρκτικής.

Το Hadley Cell επεκτείνεται

Βασικό ρόλο παίζει επίσης το κύτταρο Hadley , το οποίο, σύμφωνα με τις τελευταίες κλιματολογικές παρατηρήσεις, επεκτείνεται προς ολοένα και πιο βόρεια γεωγραφικά πλάτη. Ως αποτέλεσμα, τα κελιά Ferrel και το πολικό κύτταρο μικραίνουν, μειώνοντας την αποτελεσματικότητα των εύκρατων ρευμάτων αέρα και καθιστώντας το κλίμα μας πιο παρόμοιο με το τροπικό. Αυτή η διαδικασία συμβάλλει στο να γίνονται τα κύματα καύσωνα ολοένα και πιο μεγάλα, πιο έντονα και πιο δύσκολο να διακοπούν.

Κίνδυνος ομαλοποίησης της ανωμαλίας

Πολλοί εξακολουθούν να τείνουν να υποτιμούν το φαινόμενο. Άλλωστε, είναι λογικό να κάνει ζέστη το καλοκαίρι. Αλλά αυτό που συμβαίνει ξεπερνά κατά πολύ μια απλή υποκειμενική αντίληψη. Οι κλιματικές αναλύσεις το αποδεικνύουν: κάθε χρόνο ο πήχης ανεβαίνει , κάθε καλοκαίρι καταρρίπτονται νέα ρεκόρ και τα φυσιολογικά όρια της ανθρώπινης και περιβαλλοντικής προσαρμογής ξεπερνιούνται συστηματικά. Αυτά δεν είναι πλέον εξαιρετικά γεγονότα, αλλά η νέα φυσιογνωμία του μεσογειακού κλίματος.