Μία καθοριστική ημέρα είναι η σημερινή για τις αγορές, αλλά και την Ελλάδα. Ο Μάριο Ντράγκι ανοίγει τα χαρτιά του, γύρω από τα εργαλεία που θα χρησιμοποιήσει την ανάσχεση της διαφαινόμενης ύφεσης στην Ευρωζώνη και ειδικά στην Γερμανία. Το οξύμωρο της υπόθεσης είναι ότι η οικονομία που αντιδρά περισσότερο από κάθε άλλη σε ένα γενναίο πακέτο στήριξης της οικονομίας, είναι η Γερμανία.
Οι αναλυτές θεωρούσαν ότι το πακέτο που θα ανακοινώσει σήμερα ο Μάριο Ντράγκι θα είναι εντυπωσιακό και θα περιλαμβάνει μέτρα χαλάρωσης της νομισματικής πολιτικής και ενίσχυσης της ρευστότητας. Ωστόσο οι αντιδράσεις της Γερμανίας έχουν χαμηλώσει τις προσδοκίες ή στην καλύτερη περίπτωση έχουν φέρει έντονο προβληματισμό.
Από εκεί που οι αγορές εκτιμούσαν ότι δεδομένη την ανακοίνωση ενός νέου QE στην τελευταία του «παράσταση» του Ιταλού, έφτασαν στο σημείο τα τελευταία εικοσιτετράωρα να θεωρούν την συνέντευξη τύπου «non event». Να θεωρούν δηλαδή ότι ο Ντράγκι θα απογοητεύσει τις αγορές και κυρίως όσους διακαώς περίμεναν μία συναρπαστική όσο και σημαντική για το μέλλον του ευρώ αποχώρηση.
Η Ελλάδα θέλει να ακούσει κάτι
Πάντως η Ελλάδα θα ήθελε τολμηρές αποφάσεις από τον Μάριο Ντράγκι, δεδομένου μάλιστα ότι την περίοδο που γινόταν πάρτι στην Ευρώπη με την ποσοτική χαλάρωσης, η χώρα μας μάλλον κρατούσε … ομπρέλα. Η ποσοτική χαλάρωση θα ήταν ιδιαίτερα χρήσιμη για την χώρα, δεδομένου ότι τώρα που ετοιμάζεται για μία ισχυρή ανάπτυξη, έχει απέναντί της μία Ευρωζώνη που βυθίζεται στην ύφεση. Κατά συνέπεια χρειάζεται στήριξη για να υπερβεί τα όποια έξωθεν εμπόδια.
Είναι τέτοιες οι προσδοκίες που έχουν καλλιεργηθεί που 9 στους 10 αναλυτές αναμένουν ότι θα ανακοινωθεί η αναβίωση του QE, με τις αγορές ομολόγων να ξεκινούν από τον Οκτώβριο και να φτάνουν τα 30 δισ. ευρώ μηνιαίως. Για τον ίδιο λόγο οι αποδόσεις των ομολόγων σημείωσαν… εκκωφαντική πτώση και πάνω από τα μισά κρατικά ομόλογα βρέθηκαν με αρνητικά επιτόκια.
Αναλυτές εκτιμούν πως οτιδήποτε λιγότερο από ένα γύρο ποσοτικής χαλάρωσης ύψους 600 δισ. ευρώ θα απογοητεύσει τις αγορές και θα δούμε επιθετικές κινήσεις στα παγκόσμια χρηματιστήρια.
Επιπλέον, οι αγορές περιμένουν από τον Ντράγκι μεγαλύτερη ορατότητα αναφορικά με τα «συστατικά» του QE. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει το πακέτο των μέτρων να συνοδεύεται από «προσαρμογές» στους κανόνες έτσι ώστε να αντιμετωπιστεί το μείζον ζήτημα των… υπό εξαφάνιση ομολόγων λόγω του ορίου του 33%, που είναι το μέγιστο που μπορεί να έχει στην κατοχή της η ΕΚΤ από το συνολικό χρέος μιας χώρας.
Η μεγάλη έκπληξη που θα άφηνε άφωνες τις αγορές θα ήταν κάποιο έστω υπονοούμενο από τον Ιταλό ότι στο μέλλον οι αγορές τίτλων θα επεκταθούν και σε τραπεζικά ομόλογα ή μετοχές. Σε μία τέτοια περίπτωση, αυτό που θα δούμε στις παγκόσμιες αγορές ίσως να μην έχει προηγούμενο, σε επίπεδο έντασης και ορμής. Αν κρίνει κανείς από την ταχύτητα με την οποία κατέρρευσαν οι αποδόσεις των ομολόγων, τότε τα χρηματιστήρια θα… στήσουν τρελό πάρτι.
Ένα από τα σημαντικότερα ερωτήματα σχετίζεται με την αποτελεσματικότητα των μέτρων που θα ανακοινωθούν. Ακόμη και μετά από 2,6 τρις. ευρώ που διοχετεύθηκαν στο σύστημα, ο πληθωρισμός παραμένει πολύ χαμηλότερα από το 2% που είναι ο στόχος της ΕΚΤ και δεν προβλέπεται να επιτευχθεί τα επόμενα χρόνια. Επομένως, τίθεται εν αμφιβόλω η ικανότητα της ΕΚΤ να επηρεάζει τον πληθωρισμό.
Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο δεν αποκλείεται να αλλάξει το «κοντά αλλά χαμηλότερα από το 2%» που εδώ και 16 χρόνια στοχεύει η ΕΚΤ. Η ευελιξία για την οποία έχει μιλήσει ο Ντράγκι σημαίνει ότι η ΕΚΤ θα μπορούσε να αφήσει τον πληθωρισμό να ξεπεράσει το 2% απορροφώντας την πίεση, όμως κατά πάσα πιθανότητα αυτή θα είναι μία απόφαση που θα λάβει η Κριστίν Λαγκάρντ.
Εν κατακλείδι, ο Ντράγκι δεν δείχνει να τα παίζει όλα για όλα και αυτό που τον ενδιαφέρει περισσότερο είναι να μη χάσει τη «μάχη της Φρανκφούρτης» και όχι να κερδίσει με κάθε τίμημα. Έτσι το πιθανότερο σενάριο είναι ότι αύριο θα περιγράψει τον οδικό χάρτη για την αύξηση των επιτοκίων που θα καθησυχάζει στην ουσία τις αγορές ότι δεν πρόκειται να αυξηθούν και να θέτει τις βάσεις για ευελιξία στον στόχο του πληθωρισμού. Εκτός και αν προτιμήσει την οδό της… εντυπωσιακής εξόδου.
Αμερικανικές αντιδράσεις
Αν επιβεβαιωθούν οι πληροφορίες που θέλουν τον Ντράγκι να «κλειδώνει» τη διατήρηση των επιτοκίων στο μηδέν για μεγάλο χρονικό διάστημα και να αφήνει ανοιχτό πεδίο για νέες ενέσεις ρευστότητας στο σύστημα, τότε θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο ότι θα… τα ακούσει από τον Ντόναλντ Τραμπ και ότι ο Αμερικανός πρόεδρος θα πιέσει τη Fed να «απαντήσει» την επόμενη εβδομάδα. Έτσι θα συνεχιστεί ο πόλεμος των συναλλαγματικών ισοτιμιών που έρχεται να προστεθεί στον εμπορικό και να περιπλέξει ακόμη περισσότερο τα πράγματα στην παγκόσμια οικονομία.
Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει επανειλημμένα ζητήσει – ευθέως μάλιστα – από τον διοικητή της Fed, Τζερόμ Πάουελ, να μειώσει τα επιτόκια ενώ έδωσε συγχαρητήρια στη Γερμανία τον περασμένο μήνα για την πρώτη δημοπρασία ομολόγων με αρνητικά επιτόκια, λέγοντας ότι η αμερικανική οικονομία είναι πολύ πιο δυνατή και πρέπει να δανείζεται και αυτή με χαμηλά επιτόκια.
