Οι New York Times φέρνουν στο φως την στενή συνεργασία ανάμεσα στις στρατιωτικές δυνάμεις των ΗΠΑ και της Ουκρανίας, που εκτείνεται από την εκπαίδευση μέχρι το πεδίο της μάχης, αλλά και την ανταλλαγή κρίσιμων πληροφοριών.

Ένα πρωινό της άνοιξης, δύο μήνες μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, ανώτατοι Ουκρανοί στρατηγοί βρέθηκαν στο Clay Kaserne, το αρχηγείο του αμερικανικού στρατού για την Ευρώπη και την Αφρική, στο Βισμπάντεν της Γερμανίας, σύμφωνα με την αμερικανική εφημερίδα. Σκοπός τους ήταν να θέσουν τις βάσεις για κάτι που θα εξελισσόταν σε ένα από τα πιο καλά κρυμμένα μυστικά του πολέμου στην Ουκρανία, όπως αποκαλύπτουν οι .

Ανάμεσά τους ήταν ο υποστράτηγος Mykhaylo Zabrodskyi, που συνάντησε τον Αμερικανό υποστράτηγο Christopher T. Donahue, διοικητή του 18ου Αερομεταφερόμενου Σώματος. Ο Donahue πρότεινε μια συνεργασία που περιλάμβανε ανταλλαγή στρατηγικών πληροφοριών, σχεδιασμού και τεχνολογίας – μια πρωτοβουλία της κυβέρνησης Μπάιντεν με στόχο να στηρίξει την Ουκρανία και να διαφυλάξει την παγκόσμια τάξη που οικοδομήθηκε μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και τώρα απειλείται.

Δεν άντεξε η Σουηδία! Ετοιμάζει "κανόνες συμπεριφοράς" για τους μετανάστες - Αν δεν τους τηρούν ... απέλαση

Η έρευνα των New York Times αποκαλύπτει ότι η Αμερική είχε εμπλακεί στον πόλεμο πολύ πιο στενά και ευρύτερα από ό,τι είχε προηγουμένως καταγραφεί. Σε κρίσιμες στιγμές, η συνεργασία ήταν η ραχοκοκαλιά των ουκρανικών στρατιωτικών επιχειρήσεων που, σύμφωνα με αμερικανικές καταμετρήσεις, έχουν σκοτώσει ή τραυματίσει περισσότερους από 700.000 Ρώσους στρατιώτες (η Ουκρανία έχει ανεβάσει τον αριθμό των θυμάτων της σε 435.000.)

Δίπλα δίπλα στο κέντρο διοίκησης της αποστολής του Βισμπάντεν, Αμερικανοί και Ουκρανοί αξιωματικοί σχεδίασαν τις αντεπιθέσεις του Κιέβου. Μια τεράστια αμερικανική προσπάθεια συλλογής πληροφοριών καθοδήγησε τις κινήσεις και διοχέτευσε ακριβείς πληροφορίες στόχευσης στους Ουκρανούς στρατιώτες στο πεδίο.

Ένας επικεφαλής των υπηρεσιών πληροφοριών της Ευρώπης θυμήθηκε ότι αιφνιδιάστηκε όταν έμαθε πόσο βαθιά είχαν εμπλακεί οι ομόλογοί του στο ΝΑΤΟ στις επιχειρήσεις της Ουκρανίας. 

Η κατευθυντήρια ιδέα ήταν ότι αυτή η στενή συνεργασία θα μπορούσε να επιτρέψει στους Ουκρανούς να επιτύχουν το πιο απίθανο κατόρθωμα -να δώσουν στους εισβολείς Ρώσους ένα συντριπτικό πλήγμα.

Μια πρώιμη απόδειξη της προσπάθειας ήταν μια εκστρατεία εναντίον μιας από τις πιο επίφοβες ομάδες μάχης της Ρωσίας, της 58ης Στρατιάς Συνδυασμένων Όπλων. Στα μέσα του 2022, χρησιμοποιώντας αμερικανικές πληροφορίες και δεδομένα στόχευσης, οι Ουκρανοί εξαπέλυσαν ένα μπαράζ ρουκετών στο αρχηγείο της 58ης στην περιοχή Χερσώνα, σκοτώνοντας στρατηγούς και αξιωματικούς του επιτελείου. Ξανά και ξανά, η ρωσική ομάδα κινήθηκε σε άλλη τοποθεσία. Κάθε φορά την έβρισκαν οι Αμερικανοί και οι Ουκρανοί τη χτυπούσαν.

Πιο νότια, οι εταίροι έστρεψαν το βλέμμα τους στο λιμάνι της Σεβαστούπολης της Κριμαίας, όπου ο ρωσικός στόλος της Μαύρης Θάλασσας φόρτωνε πυραύλους. Στο αποκορύφωμα της αντεπίθεσης της Ουκρανίας το 2022, ένα σμήνος θαλάσσιων μη επανδρωμένων αεροσκαφών, με την υποστήριξη της Κεντρικής Υπηρεσίας Πληροφοριών, επιτέθηκε στο λιμάνι, καταστρέφοντας πολλά πολεμικά πλοία και αναγκάζοντας τους Ρώσους να αρχίσουν να τα αποσύρουν.

Τα… συννεφάκια στην σχέση Ουκρανών – Αμερικανών και οι γκρίνιες

Αλλά τελικά η εταιρική σχέση αντιμετώπισε σύννεφα και η ροή του πολέμου άλλαξε εν μέσω αντιπαλοτήτων, δυσαρέσκειας και διαφορετικής ατζέντας μεταξύ των δύο. 

Οι Ουκρανοί έβλεπαν μερικές φορές τους Αμερικανούς ως αυταρχικούς. Οι Αμερικανοί μερικές φορές δεν μπορούσαν να καταλάβουν γιατί οι Ουκρανοί δεν δέχονταν απλώς να ακολουθήσουν καλές συμβουλές.

Εκεί που οι Αμερικανοί εστίασαν σε μετρημένους, εφικτούς στόχους, έβλεπαν τους Ουκρανούς να διεκδικούν συνεχώς τη μεγάλη νίκη, το λαμπερό έπαθλο. Οι Ουκρανοί, από την πλευρά τους, θεωρούσαν συχνά ότι οι Αμερικανοί τούς κρατούν πίσω. Οι Ουκρανοί είχαν στόχο να κερδίσουν τον πόλεμο. Παρόλο που μοιράζονταν αυτή την ελπίδα, οι Αμερικανοί ήθελαν να βεβαιωθούν ότι οι Ουκρανοί δεν θα τον χάσουν, γράφουν οι NYT.

Καθώς οι Ουκρανοί κέρδισαν μεγαλύτερη αυτονομία στη συνεργασία, κρατούσαν όλο και περισσότερο μυστικές τις προθέσεις τους. Ήταν διαρκώς θυμωμένοι που οι Αμερικανοί δεν μπορούσαν, ή δεν ήθελαν, να τους δώσουν όλα τα όπλα που ήθελαν. Οι Αμερικανοί, με τη σειρά τους, εξοργίστηκαν από τις παράλογες απαιτήσεις των Ουκρανών και από την απροθυμία τους να λάβουν πολιτικά ριψοκίνδυνα μέτρα για να ενισχύσουν τις υποδεέστερες δυνάμεις τους.

Σε τακτικό επίπεδο, η συνεργασία αρχικά απέφερε θριάμβους. Ωστόσο, στην αναμφισβήτητα κομβική στιγμή του πολέμου, στα μέσα του 2023, καθώς οι Ουκρανοί άρχισαν μια αντεπίθεση που σχεδιάστηκε στο Βισμπάντεν, αυτή έπεσε θύμα της εσωτερικής πολιτικής της Ουκρανίας: Ο πρόεδρος Βολόντιμιρ Ζελένσκι, απέναντι στον διοικητή των ενόπλων δυνάμεων (και πιθανού πολιτικού του αντιπάλου). Όταν ο κ. Ζελένσκι στάθηκε στο πλευρό του υφισταμένου του, οι Ουκρανοί έριξαν τεράστιες δυνάμεις σε μια τελικά μάταιη προσπάθεια για την ανακατάληψη της κατεστραμμένης πόλης Μπαχμούτ. Μέσα σε μήνες, ολόκληρη η αντεπίθεση κατέληξε σε αποτυχία.

Η εταιρική σχέση λειτούργησε υπό τη σκιά του βαθύτερου γεωπολιτικού φόβου ότι ο κ. Πούτιν μπορεί να το δει ως παραβίαση μιας «κόκκινης γραμμής». Η ιστορία της συνεργασίας δείχνει πόσο κοντά οι Αμερικανοί και οι σύμμαχοί τους έφτασαν μερικές φορές σε αυτή την κόκκινη γραμμή, πόσο ολοένα και πιο τρομακτικά γεγονότα τούς ανάγκασαν -κάποιοι είπαν πολύ αργά- να την προωθήσουν σε πιο επικίνδυνο έδαφος και πώς επινόησαν προσεκτικά πρωτόκολλα για να παραμείνουν ασφαλείς.

Επανειλημμένα, η κυβέρνηση Μπάιντεν ενέκρινε μυστικές επιχειρήσεις που είχε απαγορεύσει στο παρελθόν. Αμερικανοί στρατιωτικοί σύμβουλοι στάλθηκαν στο Κίεβο και αργότερα τους επετράπη να ταξιδέψουν πιο κοντά στις μάχες. Στρατιωτικοί και αξιωματικοί της CIA στο Βισμπάντεν βοήθησαν στον σχεδιασμό και στην υποστήριξη μιας εκστρατείας ουκρανικών επιδρομών στην προσαρτημένη από τη Ρωσία Κριμαία. Τελικά, ο στρατός και στη συνέχεια η CIA έλαβαν το πράσινο φως για να επιτρέψουν ακριβή χτυπήματα βαθιά μέσα στη Ρωσία.

Η βύθιση του Moskva

Στα μέσα Απριλίου 2022, γράφουν οι NYT, περίπου δύο εβδομάδες πριν από τη συνάντηση του Βισμπάντεν, Αμερικανοί και Ουκρανοί αξιωματικοί του ναυτικού ήταν σε μια συνηθισμένη τηλεδιάσκεψη ανταλλαγής πληροφοριών, όταν κάτι απροσδόκητο εμφανίστηκε στις οθόνες των ραντάρ τους. Σύμφωνα με έναν πρώην ανώτερο αξιωματικό του αμερικανικού στρατού, «οι Αμερικανοί είπαν: “Α, αυτό είναι το Moskva!” Οι Ουκρανοί είπαν: “Θεέ μου. Ευχαριστούμε πολύ. Για σας”».

Το Moskva ήταν η ναυαρχίδα του ρωσικού στόλου της Μαύρης Θάλασσας. Οι Ουκρανοί το βύθισαν.

Όταν ξεκίνησε η συνεργασία, οι Ουκρανοί, σχεδόν 20 συνολικά -αξιωματικοί πληροφοριών, ειδικοί επικοινωνιών κ.λπ.- άρχισαν να φτάνουν στο Βισμπάντεν. Κάθε πρωί, Ουκρανοί και Αμερικανοί συγκεντρώνονταν για να εξετάσουν τα ρωσικά οπλικά συστήματα και τις επίγειες δυνάμεις και να καθορίσουν τους πιο ώριμους, υψηλότερης αξίας στόχους. Οι λίστες προτεραιότητας δίνονταν στη συνέχεια στο κέντρο πληροφοριών, όπου οι αξιωματικοί ανέλυαν ροές δεδομένων για να εντοπίσουν τις τοποθεσίες των στόχων.

Μέσα στην Ευρωπαϊκή Διοίκηση των ΗΠΑ, αυτή η διαδικασία οδήγησε σε μια ωραία αλλά γεμάτη νόημα συζήτηση: Δεδομένης της μυστικότητας της αποστολής, ήταν αδικαιολόγητα προκλητικό να αποκαλούνται οι στόχοι… «στόχοι»;

Μερικοί αξιωματικοί θεώρησαν ότι η λέξη «στόχοι» ήταν κατάλληλη. Άλλοι διαφωνούσαν. Η συζήτηση διευθετήθηκε από τον υποστράτηγο Timothy D. Brown, αρχηγό πληροφοριών της Ευρωπαϊκής Διοίκησης: Οι τοποθεσίες των ρωσικών δυνάμεων θα ήταν «σημεία ενδιαφέροντος». Οι πληροφορίες για τις αεροπορικές απειλές θα ήταν «ίχνη ενδιαφέροντος».

«Αν σου κάνουν ποτέ την ερώτηση, «Πέρασες στόχο στους Ουκρανούς;» μπορείς εύλογα να μη λες ψέματα όταν λες «Όχι, δεν το έκανα», εξήγησε ένας Αμερικανός αξιωματούχος.