Το ξαφνικό ξέσπασμα συλλήψεων διαφόρων πανίσχυρων προσωπικοτήτων και μελών της βασιλικής οικογένειας στη Σαουδική Αραβία δεν ήταν μια απλή επιχείρηση κατά της διαφθοράς, όπως έγινε από την πρώτη στιγμή αντιληπτό.

Αντιθέτως, ήταν μία κίνηση «ματ», που άλλο σκοπό δεν είχε από την εκκαθάριση του πολιτικού σκηνικού εντός του αραβικού βασιλείου.

Ειδικότερα, έντεκα μέλη της βασιλικής οικογένειας, τέσσερις εν ενεργεία υπουργοί, πολλοί πρώην υπουργοί και υφυπουργοί, στρατιωτικοί και σημαντικοί επιχειρηματίες συνελήφθησαν στο πλαίσιο μιας τεράστιας επιχείρησης κατά της διαφθοράς, την οποία διοργάνωσε ο πρίγκιπας-διάδοχος Mohammed ben Salmane.

Ο ισχυρός άνδρας του Ριάντ -και γιός του βασιλιά- απαλλάσσεται με αυτό τον τρόπο από τους ανταγωνιστές του.

Η κίνησή του έπεσε σαν κεραυνός στον ουρανό της Σαουδικής Αραβίας, η οποία δεν έχει ποτέ καταιγίδες. Η ανακοίνωση έγινε το βράδυ του περασμένου Σαββάτου, μετά την σύλληψη δεκάδων προσωπικοτήτων υψηλού κύρους, πράγμα που δεν έχει ποτέ συμβεί στη χώρα. 11 πρίγκιπες της βασιλικής οικογένειας, 4 εν ενεργεία υπουργοί, πολλοί πρώην υπουργοί και υφυπουργοί, στρατιωτικοί και επιχειρηματίες διεθνούς κύρους μπήκαν στο στόχαστρο εκκαθαρίσεων, η οποία διοργανώθηκε στο όνομα της μάχης κατά της διαφθοράς.

Αυτή η κεραυνοβόλα σάρωση έγινε λίγες ώρες μετά την ανακοίνωση από τον βασιλιά της χώρας Σαλμάν ότι δημιουργείται μια «Επιτροπή κατά της διαφθοράς» η οποία θα διερευνήσει «την κατάχρηση και κατασπατάληση δημοσίου χρήματος». Η Επιτροπή διαθέτει τεράστιες αρμοδιότητες και μπορεί να διερευνήσει για όλους τους υπόπτους αλλά και να εκδώσει εντάλματα σύλληψης, να απογορεύσει ταξίδια στο εξωτερικό και να παγώσει τα περιουσιακά τους στοιχεία.

Πολλές από τις προσωπικότητες που συνελήφθησαν κρατούνται «φυλακισμένοι» στο πολυτελές ξενοδοχείο Ritz-Carlton της πρωτεύουσας Ριάντ, σύμφωνα με το Reuters, ενώ δυνάμεις του στρατού είχαν απαγορεύσει σε ιδιωτικά αεροσκάφη να απογειωθούν ώστε «οι ύποπτοι διαφθοράς» να μην μπορέσουν να εγκαταλείψουν τη χώρα.

Η επίδειξη πυγμής φέρει την υπογραφή του Mohammed ben Salmane. Είναι ο 32χρονος πρίγκιπας-διάδοχος, γνωστός με τα αρχικά MBS, με κατακόρυφη άνοδο προς την εξουσία τα τελευταία δύο χρόνια, και ο οποίος όρισε τον εαυτό του επικεφαλής της «Επιτροπής κατά της διαφθοράς». Αυτή δεν είναι η πρώτη κίνησή του: είχε ήδη βάλει χέρι στα περισσότερα κέντρα εξουσίας στο βασίλειο, δίνοντας στον εαυτό του το αξίωμα του αντιπροέδρου της κυβέρνησης, του υπουργού Αμυνας, του ειδικού συμβούλου του βασιλιά και κυρίως του προέδρου του Συμβουλίου Οικονομικών Υποθέσεων και Ανάπτυξης, το όργανο δηλαδή το οποίο εποπτεύει την Saudi Aramco, την πρώτη εταιρεία παραγωγής πετρελαίου στον κόσμο. Είναι ο άνθρωπος ο οποίος σκοπεύει να φέρει επανάσταση στο βασίλειο της Σαουδικής Αραβίας από πάνω προς τα κάτω, να επιβάλλει τις κοινωνικο-οικονομικές μεταρρυθμίσεις του και κυρίως να εξαλείψει κάθε ανταγωνιστή ή πιθανό αντίπαλό του.

«Αιφνιδίασε όλο το σύστημα της Σαουδικής Αραβίας με την ταχύτητα και την βιαιότητα της δράσης του. Δεν έχει κανέναν δισταγμό. Σε λιγότερο από δύο χρόνια, έσπασε όλες τις φατρίες στο εσωτερικό της βασιλικής οικογένειας και όχι μόνο», δήλωσε ο καθηγητής Stéphane Lacroix στην Le Monde.

Τον Ιούνιο του 2017, και ενώ μαινόταν η κρίση της Σαουδικής Αραβίας με το Κατάρ, ο MBS απομάκρυνε από την εξουσία τον ξάδελφό του, τον πρίγκιπα-διάδοχο Mohammed ben Nayef, και το έκανε με τις ευλογίες του πατέρα του βασιλιά Σαλμάν.

«Μετά τις πρόσφατες συλλήψεις, ο ισχυρός άνδρας της Ριάντ χτύπησε όλες τις σημαντικές προσωπικότητες του βασιλείου. Τελειώνει με όλους τους ανταγωνιστές του στην βασιλική οικογένεια, ειδικά στην φατρία του πρώην βασιλιά Αμπντάλα», προσθέτει ο  Stéphane Lacroix.

Ο υπουργός Εθνικής Φρουράς Metab ben Abdallah, καθώς και ο υπουργός Οικονομίας  Adel Fakeih, ειδικότερα, βρίσκονται ανάμεσα στους συλληφθέντες υπουργούς. «Ο πρίγκιπας-διάδοχος τελειώνει και με τους δύο άλλους πυλώνες στους οποίους στηριζόταν το προηγούμενο σύστημα της Σαουδικής Αραβίας: τους επιχειρηματίες και πολλούς πρώην υπουργούς», συμπληρώνει ο Stéphane Lacroix.

Ο δισεκατομμυριούχος πρίγκιπας Al-Walid ben Talal, αφεντικό της ισχυρής Kingdom Holding Company, διεθνούς εταιρείας επενδύσεων και μέτοχος ειδικότερα του Twitter και της αλυσίδας πολυτελών ξενοδοχείων Four Seasons, βρίσκεται ανάμεσα στους συλληφθέντες. Το ίδιο ισχύει και για δύο άλλους μεγάλους επενδυτές της Σαουδικής Αραβίας, με επιρροή στα μίντια: το αφεντικό των καναλιών MBC και Orbit, με μεγάλη τηλεθέαση στον αραβικό κόσμο.

«Ο φόβος των πρώην πόλων κυριαρχίας αλλά και των νέων εξηγεί αυτό που φαίνεται καθαρά ως εκκαθάριση κάθε πηγής ανταγωνισμού ή αντιπολίτευσης στις τεράστιες εξουσίες του πρίγκιπα-διαδόχου», γράφει σε άρθρο της η εφημερίδα  Al-Araby Al-Jadid, η οποία χρηματοδοτείται από το Κατάρ και εκδίδεται στο Λονδίνο. Το άρθρο είχε τίτλο «Δεύτερο πραξικόπημα στον δρόμο για τον θρόνο».

Ο πρίγκιπας-διάδοχος MBS είχε προχωρήσει τον περασμένο Σεπτέμβριο στην σύλληψη των συντηρητικών ηγετών της εκκλησίας, ιεροκηρύκων με μεγάλη επιρροή, λίγο πριν ανακοινώσει ότι δίνει δικαίωμα στις γυναίκες να παίρνουν δίπλωμα οδήγησης. Κι αυτό γιατί ο πρίγκιπας-διάδοχος προχωράει ένα πρόγραμμα απελευθέρωσης της κοινωνίας της Σαουδικής Αραβίας, το οποίο στηρίζει η νεολαία της χώρας, η οποία εκπροσωπεί πάνω από το μισό πληθυσμό.

«Παίζει τρομερά με τον πόλεμο των γενεών, τοποθετώντας σε θέσεις-κλειδιά νέους από το πουθενά, οι οποίοι του είναι αφοσιωμένοι. Είναι στην πραγματικότητα πολύ λαϊκιστής γιατί παίζει με το αίσθημα του λαού του εναντίον των διεφθαρμένων ελίτ», λέει ο Stéphane Lacroix.

Ο νεαρός πρίγκιπας-διάδοχος είναι κυρίως ένας ακούραστος πολιτικός, σε ένα βασίλειο το οποίο έχει παραδοσιακά παραδοθεί στον λήθαργο. Εργάζεται 16 ώρες την ημέρα, σύμφωνα με το περιβάλλον του, και έχει ανατραφεί πολύ αυστηρά από την μητέρα του.

«Οι Σαουδάραβες, ελάχιστα συνηθισμένοι στις απότομες αλλαγές, βρίσκονται σε κατάσταση σοκ. Σε αυτό το βασίλειο του μεγάλου ύπνου, όπου δεν συνέβαινε ποτέ τίποτα πολιτικά, εκτός από τον θάνατο ενός γέρου βασιλιά και την άνοδο του ηλικιωμένου διαδόχου του. Η χώρα περίμενε επί εβδομάδες ή μήνες την έκδοση οποιασδήποτε απόφασης που αφορούσε την κοινωνική ή οικονομική ζωή», αναφέρει στην Le Monde, ανώνυμα, ένας επιχειρηματίας της περιοχής.

Εδώ με τον πατέρα του, βασιλιά της χώρας:

Τώρα, με τον Mohammed ben Salmane, ο ρυθμός των ανακατατάξεων είναι ιλιγγιώδης. Δεν περνάει εβδομάδα χωρίς μια μείζων αλλαγή να αναστατώσει την οικονομία ή την κοινωνία. «Οι περισσότεροι άνθρωποι εδώ είναι έκπληκτοι ή και φοβισμένοι με αυτές τις σεισμικές δονήσεις. Ακόμη και εκείνοι που στηρίζουν για λόγους αρχής τις μεταρρυθμίσεις και το άνοιγμα της κοινωνίας, τα οποία επικαλείται ο MBS, εκτιμούν ωστόσο ότι οι αλλαγές είναι πολύ γρήγορες και σε πολλές κατευθύνσεις ταυτόχρονα», αναφέρει η ίδια πηγή.