Όπως αναφέρει ο Γιώργος Ευγενίδης για το , Χθες το απόγευμα στην Άγκυρα, τα χαμόγελα μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων αξιωματούχων περίσσευαν. Δεν είναι ότι οι δυσκολίες και τα εμπόδια αυτής της σύνθετης διμερούς σχέσης είχαν αίφνης και ως δια μαγείας εξαφανιστεί, φαίνεται όμως ότι οι δύο χώρες συνειδητά έχουν επιλέξει εδώ και περισσότερο από έναν χρόνο την οδό της αποκλιμάκωσης και της συνεργασίας, όπου αυτό είναι εφικτό.
Το καλό κλίμα συνεχίστηκε και στο δείπνο, με το οποίο ολοκληρώθηκε το τέταρτο κατά σειρά ραντεβού Μητσοτάκη-Ερντογάν σε λιγότερο από έναν χρόνο. Εκεί, μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες του protothema.gr, ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχε το…στήσιμο των τραπεζιών. Σε αντίθεση με το γεύμα εργασίας της Αθήνας, όπου οι αντιπροσωπείες έκατσαν στο ενιαίο τραπέζι του Μεγάρου Μαξίμου, στην Άγκυρα η τουρκική προεδρία τοποθέτησε τους καλεσμένους σε ροτόντες. Ο καθένας πήγε με το… ζευγάρι του και έτσι ο κ. Μητσοτάκης και ο κ. Ερντογάν κάθισαν μόνοι τους σε μια ροτόντα, μαζί με τους δύο μεταφραστές τους, τον Μίλτο Νικολαϊδη από ελληνικής μεριάς και τον Τούρκο συνεργάτη του κ. Ερντογάν.
Το τι είπαν οι δύο ηγέτες όταν έμειναν απολύτως κατ’ ιδίαν, το γνωρίζουν σε αυτή τη φάση μόνο οι ίδιοι. Όπως μαρτυρούν, όμως, αυτόπτες μάρτυρες με βάση τη γλώσσα του σώματος, το κλίμα ήταν εξαιρετικά καλό. Σε αυτό ίσως να βοήθησαν τα αρνίσια παϊδάκια, τα κεμπάπ και τα ντολμαδάκια που σέρβιραν οι Τούρκοι, ενώ μια ορχήστρα με παραδοσιακά όργανα έπαιξε ορχηστρικά τουρκικά και ελληνικά τραγούδια, μεταξύ των οποίων και την «Φραγκοσυριανή».
Δείπνο Μητσοτάκη-Ερντογάν: Ανακοινώθηκε το μενού - Από αρνίσια παϊδάκια μέχρι... ντολμαδάκια
Η ελεγχόμενη ένταση για τη Γάζα
Το καλό κλίμα στο γεύμα ήταν το επιστέγασμα μιας επίσης καλής επίσκεψης που είχε προηγηθεί. Ο κ. Μητσοτάκης έμεινε στο γραφείο του Τούρκου προέδρου 1,5 ώρα, περίπου μισή ώρα παραπάνω από όσο είχε επισήμως προβλεφθεί. Και εξίσου καλές ήταν οι συνομιλίες που έγιναν με τις διευρυμένες αντιπροσωπείες, αν και λόγω της παράτασης του τετ-α-τετ, αυτές κράτησαν λιγότερο.
Το ενδιαφέρον στη συνέντευξη Τύπου ήταν ότι ο κ. Ερντογάν δεν έκανε καμία αναφορά σε θέμα που να αφορά ελληνική κυριαρχία, όπως τα θαλάσσια πάρκα, ενώ έκανε ακροθιγείς αναφορές στη μειονότητα της Θράκης και στο Κυπριακό. Όσο για τη μετατροπή της Μονής της Χώρας σε τζαμί, εμφανίστηκε καταγραφικός, ενώ θέλησε να «διασκεδάσει» τις εντυπώσεις με την πρόσκληση στο δείπνο του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου.
Με όλα αυτά τα διμερή ανοιχτά, ο κ. Ερντογάν επέλεξε να ανταπαντήσεις στις δηλώσεις Μητσοτάκη με έναν τρόπο «ελεγχόμενο», σηκώνοντας δηλαδή το θέμα της Γάζας και τον χαρακτηρισμό της Χαμάς ως τρομοκρατικής οργάνωσης. Ένα θέμα που τον αφορά ιδιαίτερα για το εσωτερικό του, ενώ στην Ελλάδα δεν έχει ιδιαίτερο «αποτύπωμα». Και αφού ολοκλήρωσε τη μακρά τοποθέτησή του για το ζήτημα, εστράφη προς τον κ. Μητσοτάκη, περίμενε να ακούσει πλήρως τη μετάφραση από το ακουστικό του και τον άφησε να απαντήσει ξανά. Και στο τέλος, συμφώνησαν ότι διαφωνούν, χωρίς αυτό να είναι εμπόδιο για την εξέλιξη της συνάντησης. Σημειωτέον, ο κ. Ερντογάν δεν είχε ανταπαντήσει στην Αθήνα, όταν ο κ. Μητσοτάκης είχε πάρει τον λόγο μετά την αναφορά του σε «τουρκική μειονότητα» στη Θράκη.
Σε κάθε περίπτωση, το μήνυμα που εξέπεμψε η συνάντηση είναι ότι, παρά τις εντάσεις και τις διαφωνίες που υπάρχουν, δεν θα πρέπει να διασαλεύεται η τάξη του ελληνοτουρκικού διαλόγου. Με άλλα λόγια, μπορούμε να συζητάμε, ακόμα και αν διαφωνούμε.
Οι επόμενες συναντήσεις
Ένα πρακτικό παραγόμενο του ραντεβού ήταν η εντολή των κ. Μητσοτάκη και Ερντογάν στους κ. Γεραπετρίτη και Φιντάν να προσδιορίσουν το πλαίσιο των επόμενων επαφών. Οι δύο ηγέτες θα βρεθούν στον ίδιο χώρο στην Ουάσιγκτον, στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ τον Ιούλιο, ενώ η επόμενη τους συνάντηση θα γίνει στη Νέα Υόρκη, στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ τον Σεπτέμβριο. Ως το τέλος του έτους, ενδεχομένως Νοέμβριο ή Δεκέμβριο, θα λάβει χώρα στην Άγκυρα και το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας που έγινε πέρυσι στην Αθήνα με διευρυμένη υπουργική συμμετοχή και τείνει να καθιερωθεί σε ετήσια βάση.
Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Γιώργος Γεραπετρίτης και ο Χακάν Φιντάν θα τα πουν μέσα στο καλοκαίρι, ενδεχομένως στο περιθώριο της Συνόδου του ΝΑΤΟ. Ως προς τη θετική ατζέντα και τον πολιτικό διάλογο, πάντως, εκκρεμεί ο από μέρους της Τουρκίας ορισμός του νέου υφυπουργού Εξωτερικών που θα χειρίζεται το σχήμα με την Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου και τον Κώστα Φραγκογιάννη, καθώς ο νυν υφυπουργός Μπουράκ Ακτσαπάρ αναχωρεί μέσα στο καλοκαίρι για τον ΟΗΕ. Παράλληλα, εκκρεμεί για τις επόμενες μέρες ο πλήρης καθορισμός της οκταμελούς σύνθεσης του Ελληνοτουρκικού Επιχειρηματικού Συμβουλίου υπό τους Γιώργο Προκοπίου και Αντνάν Πολάτ
Σε κάθε περίπτωση, ο «πυρήνας» της ελληνοτουρκικής διαφοράς, ως προς τη υφαλοκρηπίδα και την ΑΟΖ, φαντάζει ακόμα μακρινός στόχος, μιας και οι συζητήσεις δεν είναι ακόμα σε αυτή τη φάση.
