Ο 73χρονος κύκλος της Εθνικής Λυρικής Σκηνής στο Θέατρο Ολύμπια ολοκληρώνεται με το έργο που τον άνοιξε. Μέσα από μια κίνηση συμβολισμού, η Εθνική Λυρική Σκηνή τιμά την ιστορία της και παρουσιάζει τη σπουδαία όπερα Ρέα, του Κερκυραίου συνθέτη Σπυρίδωνα-Φιλίσκου Σαμάρα, η οποία εγκαινίασε το θέατρο την 1η Απριλίου του 1944.
Η Ρέα θα παρουσιαστεί στις 19 Μαϊου σε ημισκηνοθετημένη μορφή, σε μουσική διεύθυνση του Βύρωνα Φιδετζή, σκηνοθετική επιμέλεια του Νίκου Διαμαντή, με την Ορχήστρα και τη Χορωδία της ΕΛΣ, καθώς και διακεκριμένους Έλληνες μονωδούς.
Πρωτοπαρουσιάστηκε σε θέατρο το 1908
Η Ρέα παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο Θέατρο Βέρντι της Φλωρεντίας στις 11 Απριλίου 1908 με την Όλγκα ντελ Σινιόρε στον κεντρικό ρόλο, τον τενόρο Εντοάρντο Γκαρμπίν ως Λυσία και τον βαρύτονο Ορέστε Μπενεντέττι ως Γουάρχη.
Την ορχήστρα διηύθυνε ο Τζάκομο Αρμάνι. Κριτικές δεν έχουν διασωθεί, ωστόσο τα συγχαρητήρια τηλεγραφήματα των Πιέτρο Μασκάνι και Τζάκομο Πουτσίνι, υπαινίσσονται επιτυχία. Την επόμενη χρονιά η όπερα δόθηκε στο Θέατρο Κοστάντσι της Ρώμης.
Ενας παράνομος έρωτας επί σκηνής
Η όπερα εξιστορεί τον παράνομο έρωτα της Ρέας, συζύγου του Γενουάτη κυβερνήτη Σπίνολα, για τον Έλληνα αθλητική Λυσία, στη Χίο το 1400 μ.Χ.
Στην Ελλάδα αναφέρεται το 1911 παράσταση της όπερας στο θέατρο Κεδιβιάλ των Αθηνών.
Η Λυρική Σκηνή ιδρύθηκε ως τμήμα του Εθνικού Θεάτρου το 1939.
Το 1944 αυτονομήθηκε και με την ονομασία Εθνική Λυρική Σκηνή (ΕΛΣ) ξεκίνησε αυτόνομη πορεία στο πρώτο θέατρο Ολύμπια.
Ο Μανώλης Καλομοίρης, πρώτος της Γενικός Διευθυντής, επέλεξε να εγκαινιάσει τις δραστηριότητες του οργανισμού την 1η Απριλίου 1944 με τη Ρέα.
Την ορχήστρα διηύθυνε ο Αντίοχος Ευαγγελάτος και πρωταγωνιστούσαν η υψίφωνος Μιρέιγ Φλερύ, ο τενόρος Νίκος Γλυνός και ο βαρύτονος Τίτος Ξηρέλλης.
Η Ρέα σήμερα
Στην παρουσίαση της Ρέας στις 19 Μαΐου 2017, στο Θέατρο Ολύμπια, τη μουσική διεύθυνση θα αναλάβει ο διακεκριμένος αρχιμουσικός, Βύρων Φιδετζής, τέως καλλιτεχνικός διευθυντής της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών, ιδρυτής των Ελληνικών Μουσικών Γιορτών, και νυν καλλιτεχνικός διευθυντής της Φιλαρμόνιας Ορχήστρας Αθηνών. Ο Βύρων Φιδετζής έχει εργαστεί συστηματικά για την αναβίωση της δημιουργίας του Σαμάρα και την επανατοποθέτησή του στην ελληνική μουσική ιστορία.
Μέσα σε μια 35ετία, ο Φιδετζής έκανε εκτεταμένη έρευνα για την εξεύρεση και αποκατάσταση μουσικού υλικού των έργων του Σαμάρα, με στόχο τη δημόσια εκτέλεση ή την ηχογράφησή τους.
«Κλείνει μετά από 73 γόνιμα χρόνια δημιουργίας»
O διακεκριμένος σκηνοθέτης και καλλιτεχνικός διευθυντής του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά, Νίκος Διαμαντής, ο οποίος υπογράφει τη σκηνοθετική επιμέλεια, σημειώνει:
«Η αυλαία του Θεάτρου Ολύμπια της Εθνικής Λυρικής Σκηνής θα κλείσει για τελευταία φορά μετά από 73 γόνιμα χρόνια δημιουργίας και προσφοράς, αφήνοντας τόπο στη συγκίνηση αλλά και τη γοητεία μιας εποχής που μας έφερε κοντά με μεγάλα ονόματα και διαφορετικές τάσεις της λυρικής τέχνης.
Γιατί επάνω στη σκηνή της γράφτηκαν σελίδες πολιτισμού και γνώσης. Είναι μεγάλη χαρά και ευθύνη για μένα να συμμετέχω με σ’ αυτή τη γιορτή που μπορεί να σηματοδοτεί το τέλος μιας εποχής αλλά ανοίγει το δρόμο σε νέες περιπέτειες της τέχνης.
Είμαι εδώ με ένα έργο συμβολικό. Την σπουδαία όπερα του Σπυρίδωνος Σαμάρα, Ρέα, η οποία εγκαινίασε το Θέατρο Ολύμπια ως έδρα της ΕΛΣ, την 1η Απριλίου του 1944, σε μουσική διεύθυνση Αντίοχου Ευαγγελάτου με την Μιρέϊγ Φλερύ στον κεντρικό ρόλο, το Νίκο Γλυνό ως Λυσία και τον Τίτο Ξηρέλλη ως Γουάρχη. Ο Σπυρίδων Σαμάρας , υπήρξε ένας από τους διαπρεπέστερους Έλληνες συνθέτες και ο κορυφαίος συνθέτης της Επτανησιακής Σχολής.
Η Ρεα είναι μια τρίπρακτη δραματική όπερα όπου ο συνθέτης διαπλάθει μια ιδιαίτερη μουσική γλώσσα με στοιχεία του ιταλικού βερισμού, του γαλλικού λυρικού δράματος και του ελληνικού δημοτικού τραγουδιού.
Η υπόθεση της Ρέας διαδραματίζεται στη Χίο την εποχή που οι Γενοβέζοι είναι οι κυρίαρχοι του νησιού κι έχει θέμα τον έρωτα.
Με τη Ρέα, λοιπόν, στο μεταίχμιο ενός κύκλου που κλείνει, ανοίγοντας νέες προοπτικές αναζητάμε διαρκώς δρόμους για νέες υπερβάσεις, βαθειά ελληνικές κι αενάως εξελισσόμενες».
Πρωταγωνιστούν οι διακεκριμένοι Έλληνες μονωδοί, Τζούλια Σουγλάκου, Μαρία Μητσοπούλου, Γιάννης Χριστόπουλος, Κύρος Πατσαλίδης, Δημήτρης Κασιούμης, Νίκος Στεφάνου.
Η επιμέλεια κοστουμιών είναι του Γιώργου Πάτσα, ενώ τη Χορωδία της ΕΛΣ διευθύνει ο Αγαθάγγελος Γεωργακάτος.
19 Μαΐου, Θέατρο Ολύμπια Ώρα έναρξης: 20.00
Φωτογραφία από τη Ρέα του Σαμάρα στο Θέατρο Ολύμπια τη σεζόν 1943-44
Τιμές εισιτηρίων: 15, 25, 30, 35 ευρώ- Φοιτητικό, παιδικό: 10 ευρώ
Περιορισμένης ορατότητας: 7, 10, 12 ευρώ