Το πρωί της Πέμπτης ο Τζούλιαν Ασάνζ συνελήφθη από την βρετανική αστυνομία και τον μετέφερε από την πρεσβεία του Ισημερινού όπου βρισκόταν στο κεντρικό Λονδίνο. Ποιος όμως είναι ο Τζούλιαν Ασάνζ;
Από την αποκάλυψη χιλιάδων απόρρητων διπλωματικών εγγράφων μέχρι και τις κατηγορίες για βιασμό, τα παρακάτω 5 πράγματα είναι τα πιο βασικά που γνωρίζουμε για τον Ασάνζ και για τον ιστότοπο WikiLeaks.
Αποκαλύψεις απόρρητων εγγράφων
Το 2009, ο ιστότοπος WikiLeaks έγινε γνωστός στο κοινό με την δημοσιοποίηση των εκατοντάδων χιλιάδων μηνυμάτων που εστάλησαν στις ΗΠΑ στις 11 Σεπτεμβρίου του 2001. Είχε ιδρυθεί τρία χρόνια νωρίτερα, από τον Τζούλιαν Ασάνζ, με τον ιστότοπο να επιτρέπει να δημοσιοποιηθούν σε αυτόν ενοχοποιητικά έγγραφα χωρίς να αποκαλυφθεί η ταυτότητα εκείνου που τα δημοσιοποιεί.
Ακολούθησε ένα βίντεο από ένα σφάλμα του αμερικανικού στρατού στο Ιράκ και χιλιάδες στρατιωτικά έγγραφα από το Αφγανιστάν. Τον Νοέμβριο του 2010, με την βοήθεια πέντε μεγάλων εφημερίδων (The New York Times, The Guardian, Der Spiegel, Le Monde, El Pais), ο WikiLeaks έδωσε στην δημοσιότητα 250.000 απόρρητα έγγραφα, που αποκάλυψαν όλα τα απόκρυφα της αμερικανικής διπλωματίας. Το σκάνδαλο ονομάστηκε «Cablegate» και ο Ασάνζ, έγινε ο μεγαλύτερος εχθρός των ΗΠΑ.
Οι κατηγορίες
Ο WikiLeaks είχε αρχικά στόχο καταπιεστικά καθεστώτα στην Ασία, το πρώην σοβιετικό μπλόκ, την Αφρική και την Μέση Ανατολή. Αλλά κατηγορήθηκε πως με τις αποκαλύψεις εις βάρος των ΗΠΑ ευνοεί εμφανώς την Ρωσία.
Οι αρχές έχουν την υποψία ότι αποτελεί την πηγή της διαρροής των εσωτερικών μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (emails) του Δημοκρατικού Κόμματος στις ΗΠΑ, τα οποία και έδωσε στην δημοσιότητα το 2016. Ο WikiLeaks κατηγορείται πως στο όνομά της διαφάνειας, έβαλε σε κίνδυνο ανθρώπους δημοσιοποιώντας την ταυτότητά τους. Μετά από κάποια χρόνια, πολλά μέσα ενημέρωσης κράτησαν αποστάσεις από τον ιστότοπο, με τον Ασάνζ να υποστηρίζει από την άλλη πως συνεργάζεται με «περισσότερους από 100 οργανισμούς μέσων ενημέρωσης».
Το ένταλμα
Ο Τζούλιαν Ασανζ είναι για κάποιους μια ιδιοφυία που διώκεται άδικα και για άλλους, ένας άνθρωπος παρανοϊκός που χειραγωγεί το κοινό. Το 2010 εκδόθηκε ένταλμα σύλληψής του στην Σουηδία για βιασμό, με τον Ασάνζ να καταφεύγει από το 2012 στην πρεσβεία του Ισημερινού στην πρωτεύουσα της Αγγλίας. Το 2017 η μήνυση εναντίον του μπήξε στο αρχείο, αλλά ο Ασάνζ παρέμεινε στην πρεσβεία του Ισημερινού, υπό τον φόβο έκδοσής του στις ΗΠΑ.
Η παραμονή του στην πρεσβεία έληξε στις 11 Απριλίου του 2019. Ο Ασανζ κατηγόρησε την χώρα του Ισημερινού πως τερμάτισε παράνομα το άσυλό του.
Σνόουντεν και Μάνινγκ
Το «Cablegate» δεν θα είχε συμβεί ποτέ αν δεν υπήρχε η διεμφυλική Αμερικανίδα στρατιωτικός Τσέλσι Μάνινγκ, που έδωσε στον WikiLeaks περισσότερα από 700.000 απόρρητα έγγραφα. Η Μάνιννγκ καταδικάστηκε σε κάθειρξη 35 ετών από το στρατοδικείο το 2013.
Μετά την έξοδό της από την φυλακή, αφού η ποινή της μειώθηκε από τον Μπαράκ Ομπάμα, ξαναπέρασε το κατώφλι της τον Μάρτιο του 2019, επειδή αρνήθηκε να καταθέσει στην έρευνα για τον WikiLeaks.
O Έντουαρντ Σνόουντεν από την άλλη, πρώην εργαζόμενος της NSA και η κύρια πηγή αποκαλύψεων για τα μαζικά προγράμματα παρακολούθησης, επωφελήθηκε της υποστήριξης που έλαβε από τον WikiLeaks, αν και οι αποκαλύψεις του δεν δημοσιεύτηκαν εκεί. Ο Σνοόυντεν κατέφυγε στην Μόσχα ύστερα από προτροπή του Ασάνζ.
Ταινίες
Ο κινηματογράφος και το Hollywood δεν θα μπορούσαν να μείνουν αδιάφοροι σε όλη αυτή την ιστορία. Δυο ταινίες την είχαν σαν κεντρικό θέμα, η «Πέμπτη Εξουσία» του Μπιλ Κόντον το 2013 και το ντοκιμαντέρ «Risk» της Λόρα Πουατράς που παρουσιάστηκε στις Κάννες το 2016.
Ο Ασάνζ έχει υποδυθεί τον εαυτό του σε επεισόδιο των Simpsons και αποτέλεσε έμπνευση για έναν χαρακτήρα σε τεύχος του Αστερίξ «Ο Πάπυρος του Καίσαρα».
