Η Ιαπωνία παραμένει μια αξιοσημείωτη εξαίρεση ως προς την εφαρμογή της Σύμβαση της Βιέννης για την οδική σήμανση.
Πράσινο = περνάω, κόκκινο = σταματώ. Αυτός είναι ένας παγκόσμιος κώδικας για τα φανάρια και κατανοείται σχεδόν ενστικτωδώς, ανεξάρτητα από τη γλώσσα ή τον πολιτισμό. Ή μάλλον σχεδόν παντού εκτός από την Ιαπωνία. Μια χώρα γνωστή για τις ιδιαίτερες παραδόσεις και τις πολιτιστικές ιδιορρυθμίες της, η Ιαπωνία έχει μια δύσκολη σχέση με το πράσινο χρώμα και έτσι εκεί υπάρχουν και μπλε φανάρια.
Πολλά φανάρια στην Ιαπωνία, σύμφωνα με το IFL Science, ακολουθούν τον παγκοσμίως αποδεκτό κανόνα: Κόκκινο για στάση, κίτρινο για προσοχή και πράσινο για εκκίνηση. Αυτό το παγκόσμιο πρότυπο αποτέλεσε σημαντικό μέρος μιας συνθήκης των Ηνωμένων Εθνών που υπογράφηκε το 1968, γνωστής ως Σύμβαση της Βιέννης για την οδική σήμανση και σηματοδότηση. Ενώ δεκάδες χώρες έχουν επικυρώσει τη συμφωνία, η Ιαπωνία παραμένει μια αξιοσημείωτη εξαίρεση.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Ιαπωνία έχει διαφορετικές οδικές πινακίδες σε σχέση με τον υπόλοιπο κόσμο, προς μεγάλη ενόχληση και σύγχυση των τουριστών. Η απόκλιση από τα διεθνή πρότυπα τονίζεται καλύτερα στα φανάρια με μπλε χρώμα που κοσμούν περιστασιακά, αλλά όχι πάντα, τους ιαπωνικούς δρόμους.
Γιατί υπάρχουν μπλε φανάρια στην Ιαπωνία
Ο λόγος πίσω από το ασυνήθιστο χρώμα των φαναριών στην Ιαπωνία συνδέεται στενά με τη γλώσσα. Στα κλασικά Ιαπωνικά, η λέξη που δηλώνει το «μπλε», δηλαδή η λέξη «ao», είναι εναλλάξιμη με τον όρο που δηλώνει το «πράσινο» και το «κυανό».
Έτσι, ουσιαστικά θεωρήθηκε ότι δεν υπήρχε μεγάλη ανάγκη διάκρισης μεταξύ των χρωμάτων και ομαδοποιήθηκαν μαζί ως παραλλαγές της ίδιας απόχρωσης. Αναλογικά, στα Αγγλικά για παράδειγμα χρησιμοποιούμε τη λέξη «pink» για να περιγράψουμε μια ολόκληρη σειρά αποχρώσεων – από το απαλό ροζ μέχρι το ματζέντα, παρ’ όλο που διαφέρουν σημαντικά. Οι διακρίσεις σαφέστατα και υπάρχουν, αλλά συχνά καλύπτονται κάτω από έναν ενιαίο χαρακτηρισμό.
Πάντως, τα σύχρονα Ιαπωνικά έχουν μια ξεχωριστή λέξη για να δηλώνεται αυστηρά το «πράσινο» και αυτή είναι η λέξη «midori». Η διάκριση μεταξύ πράσινου και μπλε δεν είναι πολύ έντονη στην ευρύτερη κουλτούρα. Ακόμα και σήμερα, οι Ιάπωνες αναφέρονται τακτικά στα πράσινα φανάρια ως «ao», δηλαδή και ως «μπλε».
Η θολή διάκριση μεταξύ μπλε και πράσινου έγινε σημείο πολιτιστικής υπερηφάνειας στην Ιαπωνία. Όταν η κυβέρνηση καθόρισε επίσημα πρότυπα για τα φανάρια το 1973, επέλεξε την πράσινη απόχρωση που πλησιάζει περισσότερο στο μπλε. Σε ορισμένα μέρη της χώρας, ιδίως σε εκείνα με παλαιότερα συστήματα φαναριών, το πράσινο σήμα ξεπερνάει ακόμη περισσότερο το όριο και εμφανίζεται σε μια κάπως πιο τιρκουάζ απόχρωση – τουλάχιστον στα μάτια των τουριστών.
Αυτό το θολό όριο μεταξύ πράσινου και μπλε δεν είναι τόσο ξένο όσο μπορεί να φαίνεται. Υπάρχει ένα διαδικτυακό κουίζ, που ονομάζεται ismy.blue, το οποίο παρουσιάζει στους χρήστες ένα φάσμα χρωμάτων και τους ζητά να αποφασίσουν αν πιστεύουν ότι είναι πράσινο ή μπλε. Τα αποτελέσματα αποκαλύπτουν πόσο διαφορετικά αντιλαμβάνονται οι άνθρωποι πού τελειώνει το πράσινο και πού αρχίζει το μπλε. Ως εκ τούτου, αποδεικνύεται ότι όλοι μας έχουμε μια ελαφρώς διαφορετική αίσθηση του τιρκουάζ, του γαλαζοπράσινου, του κυανού και όλων των ενδιάμεσων αποχρώσεων, ακόμη και αν μοιραζόμαστε την ίδια μητρική γλώσσα.
