Σε κατάσταση συναγερμού βρίσκεται ο φορο-ελεγκτικός μηχανισμός ο οποίος «τρέχει» ελέγχους και διασταυρώσεις για να εντοπίσει φορολογούμενους με αδήλωτα εισοδήματα αλλά και όσους δεν έχουν υποβάλει φορολογική δήλωση.

Στο στόχαστρο της εφορίας βρίσκονται οι φορολογούμενοι με ανοικτές υποθέσεις από το 2018, οι οποίες παραγράφονται στο τέλος του έτους. Οι ελεγκτές των ΔΟΥ και των Ελεγκτικών Κέντρων έχουν λάβει εντολή να αποστείλουν εφέτος τουλάχιστον 20.000 ειδοποιητήρια με εκτιμώμενα ποσά φόρου, βασισμένα στα διαθέσιμα στοιχεία της φορολογικής Αρχής.

Ο έλεγχος επικεντρώνεται σε συνταξιούχους και μισθωτούς με αδήλωτα αναδρομικά ποσά, φορολογουμένους με αποδοχές από το εξωτερικό, ιδιοκτήτες ακινήτων με αδήλωτα εισοδήματα και ελεύθερους επαγγελματίες.

Οι οδηγίες της ΑΑΔΕ περιλαμβάνουν ελέγχους και διασταυρώσεις στα ακόλουθα:

• Βεβαιώσεις αποδοχών ή συντάξεων, αμοιβές από επιχειρηματική δραστηριότητα, εισοδήματα από μερίσματα, τόκους και δικαιώματα.
• Εισοδήματα και αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης ή απόκτησης περιουσιακών στοιχείων, όπως καταγράφονται στις δηλώσεις φόρου εισοδήματος και στο Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα Περιουσιολογίου.
• Πληροφορίες για την άσκηση επαγγελματικής ή επιχειρηματικής δραστηριότητας, καθώς και στοιχεία από την ανταλλαγή πληροφοριών στο πλαίσιο της διεθνούς διοικητικής συνεργασίας.
• Πληροφορίες από τρίτους.

Από εφέτος, η ΑΑΔΕ εφαρμόζει επίσης τον «ενδιάμεσο προσδιορισμό φόρου» για επιχειρήσεις με ενδείξεις ή υποψίες φοροδιαφυγής. Ο φόρος προσδιορίζεται με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία και βεβαιώνεται για είσπραξη πριν από τη λήξη της προθεσμίας υποβολής της σχετικής δήλωσης, όπως για παράδειγμα της δήλωσης ΦΠΑ.

Το μέτρο στοχεύει κυρίως σε εποχικές επιχειρήσεις που λειτουργούν για σύντομο χρονικό διάστημα και στη συνέχεια εξαφανίζονται χωρίς να καταβάλουν τους οφειλόμενους φόρους.

Ενδιάμεσος προσδιορισμός φόρου - Το νέο «όπλο» της ΑΑΔΕ

Ο ενδιάμεσος προσδιορισμός φόρου θα ενεργοποιείται στις περιπτώσεις που ο από τον συνδυασμό των υπαρχόντων κριτηρίων προκύπτει άμεσος ή επικείμενος κίνδυνος φοροδιαφυγής – αφορά κυρίως εποχικές ή νεοσυσταθείσες επιχειρήσεις- ή ακόμη και κίνδυνος εγκατάλειψης της χώρας από τον φορολογούμενο.

Πλέον η ΑΑΔΕ θα μπορεί να «συλλάβει» φορολογητέα ύλη πριν κλίσει ενώ η περίοδος λειτουργίας της επιχείρησης είναι εν εξελίξει.
 
Για παράδειγμα ας πούμε ότι μια επιχείρηση συστήνεται το Μάιο σε ένα νησί. Είναι απλογραφική το οποίο σημαίνει ότι πρέπει να υποβάλει πρώτη δήλωση ΦΠΑ τον Ιούνιο για το β΄ τρίμηνο του έτους. Υποβάλει τη δήλωση, όμως δεν πληρώνει ούτε ευρώ, ούτε όμως κάνει και ρύθμιση γεγονός που συνηθίζεται σύμφωνα με τον επικεφαλής της ΑΑΔΕ Γιώργο Πιτσιλή.

Με βάση το νέο καθεστώς , όταν θα γίνει έλεγχος -λ.χ. στα τέλη Αυγούστου - , οι ελεγκτές δεν θα ασχοληθούν μόνο με την περίοδο ως και τον Ιούνιο που είναι το τέλος της περιόδου για τον ΦΠΑ του β΄ τριμήνου, αλλά θα ελέγξουν και την περίοδο Ιουλίου και Αυγούστου. Και με βάση ό,τι βλέπουν στα στοιχεία τους θα υπολογίσουν το φόρο ο οποίος είναι και άμεσα απαιτητός. Με το παρόν σύστημα , θα έπρεπε να περάσει και ο Σεπτέμβριος για να ελέγξουν το Ιούλιο και Αύγουστο.

Σε κάθε περίπτωση η φορολογική διοίκηση διευκρινίζει ότι δεν πρόκειται για γενική στάση της ΑΑΔΕ αλλά ένα εργαλείο για την αντιμετώπιση ειδικών περιστάσεων που αφορούν επιχειρήσεις με συγκεκριμένο φορολογικό προφίλ και συγκεκριμένη συμπεριφορά.
 
Στο κομμάτι αυτό, μέχρι τώρα, η ΑΑΔΕ ήταν σχεδόν άοπλη. Στο παρόν νομοθετικό πλαίσιο υπάρχει δυνατότητα μόνο για προληπτικό προσδιορισμό φόρου και μόνο στην περιπτώσεις ενδείξεων φυγής από τη χώρα.

Μετά τη βεβαίωση του φόρου από τον προληπτικό έλεγχο, ο φορολογούμενος είτε καταβάλλει εφάπαξ την οφειλή είτε εξασφαλίζει την καταβολή αυτής, παρέχοντας εγγύηση ή αποδεχόμενος την εγγραφή βάρους επί της περιουσίας του υπέρ της Φορολογικής Διοίκησης για το συνολικό ποσό της φορολογικής οφειλής. Η εγγύηση και η εγγραφή βάρους διατηρούνται μέχρι την πλήρη εξόφληση της φορολογικής οφειλής.

Ακολουθεί μέσα στο διάστημα 1 χρόνου από την ημερομηνία έκδοσης της πράξης προληπτικού προσδιορισμού φόρου, διορθωτικός προσδιορισμός του φόρου.