Ως οσφυαλγία χαρακτηρίζεται κάθε πόνος στην οσφύ (μέση), ανεξάρτητα από την αιτία που τον προκαλεί. Πολλές φορές ο πόνος επεκτείνεται στο γλουτό και στους μηρούς, αλλά ποτέ κάτω από το γόνατο.

Συχνά η οσφυαλγία συνοδεύεται από ισχιαλγία, δηλαδή επέκταση του πόνου κατά μήκος του μηρού και της κνήμης και πολλές φορές μέχρι και τα δάκτυλα του ποδιού.

Η οσφυαλγία είναι μία επώδυνη κατάσταση την οποία τη συναντάμε σχεδόν αποκλειστικά στο ανθρώπινο είδος και θεωρείται «παρενέργεια» ή «φυσικό επακόλουθο μειονέκτημα» της όρθιας στάσης μας καθώς από τετράποδα όντα εξελιχθήκαμε σε δίποδα. Σύμφωνα με έρευνες, το 80% του γενικού πληθυσμού θα έχει έστω μία κρίση οσφυαλγίας κατά τη διάρκεια της ζωής του.

Επίσης σύμφωνα με άλλες έρευνες, η οσφυαλγία αποτελεί την ποιο συχνή πάθηση, μετά το κοινό κρυολόγημα, που προκαλεί απώλεια εργατοωρών. Τέλος έχει υπολογιστεί πως στις Η.Π.Α. το κόστος από την απώλεια εργατοωρών, της φαρμακευτικής αγωγής, της νοσηλείας και της θεραπείας, φτάνει τα 24 δις δολάρια ετησίως.

Τα αίτια της οσφυαλγίας είναι πολλά (πίνακας 1) και επειδή μερικές φορές υποκρύπτουν σοβαρά παθολογικά προβλήματα, θα πρέπει κάθε ασθενής με πόνο στη μέση να προσέρχεται στον ορθοπαιδικό ιατρό για κλινική και εργαστηριακή εξέταση (απλές ακτινογραφίες, ηλεκτρομυογράφημα των κάτω άκρων, μαγνητική τομογραφία κ.α.).

Η θεραπεία της οσφυαλγίας περιλαμβάνει:
– φαρμακευτική αγωγή (αναλγητικά, μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη και μυοχαλαρωτικά φάρμακα)
– κατάκλιση – ανάπαυση
– τοπική εφαρμογή θερμών επιθεμάτων
– ιατρικό βελονισμό (προσοχή: ο βελονισμός αποτελεί ιατρική πράξη και σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία απαγορεύεται η άσκηση του από φυσικοθεραπευτές και γενικά από μη ιατρούς)
– φυσικοθεραπεία
– χειρουργική επέμβαση (εφόσον αποτύχει η συντηρητική αγωγή και ο ιατρικός βελονισμός και η οσφυαλγία επιμένει για 2-3 μήνες ή εμφανιστεί νευρολογική συμπτωματολογία ή μυϊκή αδυναμία των κάτω άκρων)

Πρόληψη:
– φυσική άσκηση (ειδικότερα ασκήσεις ενδυνάμωσης των μυών της μέσης, κοιλιακοί και ραχιαίοι)
Προσοχή: δε γυμναζόμαστε όταν πονάμε άρα όχι κατά τη διάρκεια ή αμέσως μετά την κρίση οσφυαλγίας
– διατήρηση φυσιολογικού σωματικού βάρους
– διατήρηση σωστής στάσης του σώματος, όταν καθόμαστε, εργαζόμαστε ή οδηγούμε (προσοχή στην καρέκλα του γραφείου σας, πρέπει να στηρίζει τη μέση)
– λιγότερο άγχος
– διακοπή καπνίσματος
– σωστή τεχνική άρσης βάρους (γόνατα σε κάμψη και ο κορμός ίσιος)

Προσοχή: Πάντα να σκέφτεστε πριν σηκώσετε κάτι, να μην υπερεκτιμάτε τη δύναμή σας, να στέκεστε κοντά στο αντικείμενο που θέλετε να σηκώσετε και να μεταφέρετε το αντικείμενο και με τα δύο χέρια
– ορθοπαιδικά στρώματα για καλό και «ανατομικό» ύπνο
– αποφύγετε τις έντονες περιστροφές της μέσης
– σπρώχνετε ή τραβάτε ένα αντικείμενο αντί να το σηκώνετε
– όταν εργάζεστε σε χαμηλό επίπεδο να μην σκύβετε, αλλά να γονατίζετε
– αποφύγετε τα ψηλά τακούνια
– αποφύγετε ανεμιστήρες και κλιματιστικά
– αποφύγετε να σκύβετε ή να τεντώνεστε για να απλώσετε ρούχα.

Ως ισχιαλγία χαρακτηρίζεται ο πόνος που επεκτείνεται από το ισχίο (γλουτό), κατά μήκος του μηρού και της κνήμης και συχνά έως και τα δάκτυλα του ποδιού.

Σχεδόν κατά αποκλειστικότητα, οφείλεται σε πίεση μιας νευρικής ρίζας του ισχιακού νεύρου συνέπεια κήλης μεσοσπονδυλίου δίσκου στην Ο.Μ.Σ.Σ.. Πολλές φορές ο πόνος συνοδεύεται και με μούδιασμα ή μυϊκή αδυναμία των κάτω άκρων.
Θεραπεία:
– φαρμακευτική αγωγή
– κατάκλιση
– ιατρικός βελονισμός
– χειρουργική επέμβαση