Είναι γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια οι σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας βαίνουν από το κακό στο χειρότερο, με υπαιτιότητα του καθεστώτος Ερτνογάν, το οποίο έχει αναπτύξει φιλικές σχέσεις και συμμαχίες με εχθρούς της Ουάσιγκτον, του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, όπως είναι η Ρωσία, το Ιράν και εσχάτως η Συρία, ενώ παράλληλα απειλεί ευθέως την Ελλάδα με πόλεμο, αιθαιρετεί στη ΝΑ Μεσόγειο σε βάρος φίλων και σύμμαχων με τη Δύση χωρών και επιθυμεί να επιτεθεί εκ νέου κατά των Κούρδων της Συρίας του YPG, πιστούς φίλους και συμμάχους των ΗΠΑ στον αγώνα κατά των τρομοκρατών του ISIS.
Πρόσφατα έγινε γνωστό ότι ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου αναμένεται να επισκεφθεί τον Ανερικανό ομόλογό του Μπλίνκεν στην Ουάσιγκτον στα μέσα Ιανουαρίου, σε μια προσπάθεια βελτίωσης των σχέσεων των δύο χωρών.
Ωστόσο οι πολιτικές επιλογές της Άγκυρας έχουν δημιουργήσει ένα πολύ αρνητικό κλίμα, όπως σαφέστατα περιγράφεται του οποίου ο τίτλος είναι "Φτάνει πιά- Τι πρέπει να πει ο Blinken στον Τσαβούσογλου της Τουρκίας", τα κυριότερα σημεία του οποίου είναι τα ακόλουθα:
"Εάν η Ουάσιγκτον πρόκειται να ακούσει τις απαιτήσεις της Τουρκίας, εναπόκειται στην Άγκυρα να ενεργήσει μια για πάντα σαν σύμμαχος.
Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου αναμένεται να επισκεφθεί την Ουάσιγκτον στα μέσα Ιανουαρίου, σε μια σημαντική ώθηση που αναμένεται από την Άγκυρα για την υλοποίηση των πολυπόθητων στόχων πολιτικής της .
Οι προσδοκίες θα πρέπει να μειωθούν ως προς το τι είναι πιθανό να επιτύχουν η Άγκυρα και η Ουάσιγκτον και η κυβέρνηση Μπάιντεν θα πρέπει να είναι πολύ προσεκτική όσον αφορά τις επιθυμίες της Τουρκίας, λόγω της αδιαλλαξίας της χώρας σε ορισμένους τομείς πολιτικής.
Εάν ο Τσαβούσογλου αναμένει να καταλήξει σε συμφωνία με τον Αμερικανό ομόλογό του, η Τουρκία πρέπει πραγματικά να ευθυγραμμίσει την εξωτερική της πολιτική πιο κοντά στη θέση των δυτικών συμμάχων της.
Εν όψει της επίσκεψης Τσαβούσογλου, η Άγκυρα ανέλαβε για άλλη μια φορά μερικές πρωτοβουλίες για να προσελκύσει τη Δύση.
Τις πρώτες ημέρες του 2023, το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ και ο Τούρκος ομόλογός του ανακοίνωσαν μια μεγάλη προσπάθεια συνεργασίας, με αποτέλεσμα τον καθορισμό και την επιβολή κυρώσεων σε διάφορες οντότητες του Ισλαμικού Κράτους (ISIS) στην Τουρκία.
Την τελευταία δεκαετία, η Τουρκία έχει απογοητεύσει τους δυτικούς εταίρους της στην προσπάθειά τους να νικήσουν το ISIS, κυρίως κλείνοντας τα μάτια σε ανθρώπους που διέρχονται από την Τουρκία για να ενταχθούν στις τάξεις τους, εκτός από την άμεση υποστήριξη άλλων ομάδων που συνδέονται με την Αλ Κάιντα, όπως η Hayat Tahrir Al- Sham (HTS).
Η Τουρκία έπαιξε επίσης σημαντικό ρόλο στη σύγκρουση στην Ουκρανία.
Η Άγκυρα έχει πουλήσει μαχητικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη στον ουκρανικό στρατό και επίσης απέτρεψε την προοπτική μεγάλων περιφερειακών λιμών, βοηθώντας στη διευκόλυνση της αποστολής ουκρανικών σιτηρών στις παγκόσμιες αγορές.
Τέλος, έχει επίσης κάνει συμβολικές κινήσεις για τον τερματισμό (ορισμένων) ρωσικών χρηματοοικονομικών ροών απαγορεύοντας τη χρήση του συστήματος ανταλλαγής μηνυμάτων MIR, την εναλλακτική εκδοχή της Μόσχας στην υπηρεσία SWIFT.
Με αυτές τις πρωτοβουλίες, η Άγκυρα πιστεύει ότι έχει αποδείξει την καλή της πίστη ως αξιόπιστος σύμμαχος της Δύσης, που θα πρέπει να επιβραβευτεί από τους συμμάχους της.
Συγκεκριμένα, ο Τσαβούσογλου είναι πιθανό να εκλιπαρήσει τους ομολόγους του στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ ότι πρέπει να γίνουν περισσότερα από την κυβέρνηση Μπάιντεν για να επιτρέψει στην Τουρκία να αποκτήσει μαχητικά αεροσκάφη F-16.
Ο Τσαβούσογλου είναι επίσης πιθανό να προσπαθήσει να πείσει την Ουάσιγκτον να ανταποκριθεί στη νέα πολιτική της Τουρκίας που επιδιώκει να επανορθώσει τις σχέσεις της με το καθεστώς Άσαντ, κάτι στο οποίο οι Ηνωμένες Πολιτείες αντιτίθενται .
Τα αιτήματα της Τουρκίας είναι πιθανό να μείνουν ανεκπλήρωτα, και δικαίως.
Ναι, η Δύση θα πρέπει να χαιρετίσει τις πρόσφατες κινήσεις της Άγκυρας να στοχεύσει το ISIS εντός της Τουρκίας. Ωστόσο, η Ουάσιγκτον πρέπει να απαιτήσει πολύ περισσότερα από την Άγκυρα σε αυτό τον τομέα.
Η Τουρκία συνεχίζει να υποστηρίζει ριζοσπαστικές οντότητες στη Συρία, κυρίως το HTS, και συνεχίζει να απειλεί με νέα χερσαία εισβολή που στοχεύει τους Κούρδους της Συρίας που συνδέονται με τις Μονάδες Προστασίας του Λαού (YPG), μια ομάδα που η Άγκυρα χαρακτηρίζει τρομοκρατική οργάνωση και την οποία υποστηρίζουν οι Ηνωμένες Πολιτείες στις συνεχιζόμενες προσπάθειές τους για την εξάλειψη του ISIS.
Ομοίως, η Άγκυρα συνεχίζει να παρέχει καταφύγιο στη Χαμάς εντός της Τουρκίας, παρέχοντάς της χώρους γραφείων, διαβατήρια στους ηγέτες της και πρόσβαση στον Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Τουλάχιστον, ο υπουργός Εξωτερικών Antony Blinken θα πρέπει να εγκαλέσει τον Τούρκο ομόλογό του να χαρακτηρίσει τη Χαμάς ως τρομοκρατική οντότητα και την Τουρκία να τερματίσει τη σχέση της μαζί της.
Αυτό θα ήταν το ελάχιστο που θα μπορούσε να κάνει η Άγκυρα για να πείσει τους δυτικούς συμμάχους της ότι είναι πρόθυμη να χαλιναγωγήσει την υποστήριξή της σε τρομοκρατικές οργανώσεις.
Αυτός είναι ο μόνος τρόπος που θα μπορούσαν να ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις για την αφαίρεση της Τουρκίας από τη «γκρίζα λίστα», μια παγκόσμια λίστα παρακολούθησης των κρατών που εμπλέκονται σε ξέπλυμα χρήματος και χρηματοδότηση τρομοκρατικών οντοτήτων.
Ο Ερντογάν πρέπει επίσης να τερματίσει τον ρόλο του στη διατλαντική συμμαχία επιτρέποντας στο τουρκικό κοινοβούλιο να επικυρώσει την ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ.
Από τα μέσα του 2022, η Τουρκία έχει στηλώσει τα πόδια της σε αυτό το θέμα, απαιτώντας από τη Σουηδία να λάβει συγκεκριμένα μέτρα για να τερματίσει την υποστήριξη που έχει δώσει στα μέλη του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (PKK).
Για το σκοπό αυτό, η Σουηδία όχι μόνο έδωσε προφορικές διαβεβαιώσεις στην Τουρκία, αλλά εξέδωσε και αρκετά άτομα τα οποία η Άγκυρα κατηγόρησε ως τρομοκράτες του PKK. Ο Ερντογάν δεν είναι ικανοποιημένος και θέλει η Σουηδία να παραδώσει περισσότερα άτομα προτού σκεφτεί να δώσει πράσινο φως για την ένταξη της στο ΝΑΤΟ.
Αυτή η περίπτωση επικρίθηκε από τη Σουηδία, και δικαίως.
Ο Σουηδός πρωθυπουργός Ulf Kristersson παρέδωσε ένα σημαντικό μήνυμα στην Άγκυρα λέγοντας «Η Τουρκία επιβεβαιώνει ότι έχουμε κάνει ότι είπαμε ότι θα κάνουμε, αλλά ισχυρίζεται επίσης ότι θέλει πράγματα που δεν μπορούμε ή δεν θέλουμε να της δώσουμε»
Αυτός πρέπει να είναι ο τρόπος προσέγγισης της Τουρκίας, να μην ενδώσει σε παράλογες απαιτήσεις που έχουν σκοπό να εξυπηρετήσουν τις εσωτερικές πολιτικές ανάγκες του Ερντογάν.
Λίγο πριν τον Ιούνιο του 2023, θα αντιμετωπίσει την προοπτική της επανεκλογής του. Λόγω της πτώσης των αριθμών των δημοσκοπήσεων, ο Ερντογάν επιχειρεί με κάθε τρόπο να γίνει ελκυστικός στους ψηφοφόρους.
Η λήψη μιας υποτιθέμενης σκληρής στάσης για την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ είναι ένα βραχυπρόθεσμο μέτρο, που δείχνει στους Τούρκους ψηφοφόρους ότι ο Ερντογάν θεωρεί τη σκανδιναβική χώρα υπεύθυνη για την υποτιθέμενη υποστήριξή της στο PKK.
Αυτός είναι ο ίδιος λόγος για τον οποίο η Τουρκία απειλεί να εισβάλει στη Συρία , όπου φέρεται να κυνηγά τους Κούρδους «τρομοκράτες», των οποίων οι μόνες ενέργειες επικεντρώθηκαν στην καταπολέμηση του ISIS.
Η Ουάσιγκτον θα πρέπει να καταλάβει ότι αυτή τη στιγμή, κάθε πολιτική κίνηση στην Τουρκία επικεντρώνεται στην επανεκλογή του Ερντογάν.
Κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του, ο Blinken θα πρέπει να είναι πολύ ειλικρινής με τον υπουργό Τσαβούσογλου: Εάν η Ουάσιγκτον πρόκειται να ακούσει τις απαιτήσεις της Τουρκίας, εναπόκειται στην Άγκυρα να ενεργήσει μια για πάντα σαν σύμμαχος.
Αυτό σημαίνει άνευ όρων τουρκικές διαβεβαιώσεις ότι δεν θα συμβεί εισβολή στη Συρία.
Σημαίνει ότι η Τουρκία σταματά να βάζει εμπόδια στην ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ.
Σημαίνει ότι ο Ερντογάν χαρακτηρίζει τη Χαμάς ως τρομοκρατική οντότητα και διώχνει τα μέλη της από την Τουρκία.
Σημαίνει ότι η Άγκυρα πρέπει να παράσχει εγγυήσεις ότι θα διεξαχθούν ελεύθερες και δίκαιες προεδρικές εκλογές, με υποψήφιους της αντιπολίτευσης όπως ο δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης Εκρεμ Ιμάμογλου να επιτρέπεται να είναι ανεμπόδιστοι, σε αντίθεση με τη φυλάκιση.
Σημαίνει ότι η Τουρκία λαμβάνει ενεργά μέτρα για να επαναβεβαιώσει το κράτος δικαίου και την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης της χώρας απελευθερώνοντας πολιτικούς κρατούμενους όπως ο ακτιβιστής για τα ανθρώπινα δικαιώματα Osman Kavala και πολιτικούς ομήρους όπως ο Metin Topuz.
Τέλος, απαιτεί από την Άγκυρα να αποδείξει απερίφραστα ότι είναι σύμμαχος του ΝΑΤΟ, τηρώντας την δέουσα στάση αναφορικά με το ρωσικό σύστημα αντιπυραυλικής άμυνας S-400 και εφαρμόζοντας περαιτέρω κυρώσεις κατά της Μόσχας, σε συμφωνία με τους δυτικούς εταίρους της.
Μόλις τον περασμένο μήνα, το Υπουργείο Οικονομικών των Ηνωμένων Πολιτειών επέβαλε κυρώσεις στον Sitki Ayan, στενό έμπιστο του Ερντογάν για «πώληση πετρελαίου αξίας εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων» στην Κίνα και τη Ρωσία, τα έσοδα από τα οποία προσδιορίστηκε ότι είχαν γεμίσει τα ταμεία των μαχητών της Ιρανικής Ισλαμικής Επανάστασης των Φρουρών-Δύναμη Qods, καθώς και της Χεζμπολάχ.
Αυτό μας λέει ότι οι αρχές των ΗΠΑ γνωρίζουν τι είναι ικανή και πρόθυμη να κάνει η Άγκυρα προκειμένου να παραβιάσει το αμερικανικό και το διεθνές δίκαιο. Η συνάντηση των αρχηγών εξωτερικής πολιτικής είναι μια ευκαιρία για τις Ηνωμένες Πολιτείες να πουν στην Τουρκία ότι φτάνει, ως εδώ".
Διαπιστώσεις-Συμπεράσματα
Από τα παραπάνω διαφαίνεται ότι η πιθανότητα ευόδωσης των τουρκικών σχεδιασμών και στόχων της Τουρκίας από την επίσκεψη του ΥΠΕΞ της στην Ουάσιγκτον , ότι είναι πάρα πολύ μικρή.
Ο λόγος είναι ότι οι ΗΠΑ στην πραγματικότητα δεν επιθυμούν την επανεκλογή Ερντογάν στο Προεδρικό αξίωμα στην Τουρκία, αφού έχει αποδείξει επανειλημμένα ότι είναι αφερέγγυος σύμμαχος, οπορτουνιστής και καιροσκόπος.
Συνεπώς τα όποια αιτήματα διαβιβάσει ο Τσαβούσγλου και όποιες δεσμεύσεις υποσχεθεί ότι θα τηρήσει έναντι των ΗΠΑ, θα έχουν πρόσκαιρο χαρακτήρα προκειμένου να επανεκλεγεί ο Ερντογάν, ο οποίος την επόμενη ημέρα θα αθετήσει τα πάντα.
Επιπλέον θα απαιτηθεί από τις ΗΠΑ , η Τουρκία να προβεί στη λήψη άμεσων μέτρων σε πολλά καυτά θέματα, όπως το κλείσιμο των γραφείων της Χαμάς και η αποκήρυξή της ως τρομοκρατική οργάνωση, το σταμάτημα παροχής στήριξης σε τρομοκράτες και οργανώσεις φίλα προσκείμενες με τον ISIS, αποδοχής ένταξης Σουηδίας-Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, ικανοποίηση των ΗΠΑ στο θέμα των S-400 και τερματισμού της απειλής πολέμου κατά της Ελλάδας και κατάληψης των νησιών της.
Επειδή τα παραπάνω θεωρούμε ότι είναι αδύνατον να πράξει τα παραπάνω η Τουρκία, αφού έτσι θα ακυρώνει την εξωτερική της πολιτική, την ώρα μάλιστα που ο Ερντογάν υπόσχεται στους ψηφοφόρους του "λαγούς με πετραχήλια", εκτιμούμε ότι η επίσκεψη Τσαβούσογλου στις ΗΠΑ θα στεφθεί από αποτυχία και πως η Ουάσιγκτον απλά θα επιχειρήσει απλά να κερδίσει χρόνο, μέσω χρονοβόρων διαδικασιών-συνομιλιών, μέχρι τις τουρκικές εκλογές, ελπίζοντας να απαλλαγεί μια για πάντα από τον Ερντογάν.
