Για «τέλος της εποχής Mέρκελ» κάνει λόγο ο γερμανικός Τύπος σχολιάζοντας τις βαριές απώλειες Χριστιανοδημοκρατών και Σοσιαλδημοκρατών στις εκλογές στην Έσση και τις εντυπωσιακές επιδόσεις των Πρασίνων και του ακροδεξιού AfD.
«Στο CDU επιτρέπεται τώρα να μιλάει κανείς ελεύθερα για το τέλος της εποχής Μέρκελ», είναι ο τίτλος άρθρου της εφημερίδας Welt, η οποία σημειώνει ότι οι εκλογές στην Έσση αποτελούν σημείο καμπής στο Βερολίνο: «Έπειτα από καμία άλλη εκλογική αναμέτρηση των τελευταίων δεκατριών χρόνων, από τότε που η Άνγκελα Μέρκελ είναι Καγκελάριος, δεν υπήρχε τόσο μεγάλη πιθανότητα η κατάσταση να παραμείνει τόσο λίγο όπως ήταν πριν από την Κυριακή των εκλογών», σημειώνει η εφημερίδα στην ηλεκτρονική της έκδοση και τονίζει ότι και στα δύο κόμματα του «μεγάλου» συνασπισμού πρέπει τώρα να ληφθούν αποφάσεις για την κατεύθυνσή τους.
Για «αναπληρωματικές ομοσπονδιακές εκλογές» κάνει λόγο στην Bild ο καθηγητής πολιτικών επιστημών Βέρνερ Βάιντενφελντ, επισημαίνοντας ότι οι χαμένοι των εκλογών είναι το Χριστιανοδημοκρατικό (CDU) και το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SPD). Κατά τον ίδιο, οι άνθρωποι στην Έσση ήταν ικανοποιημένοι από την μέχρι τώρα συγκυβέρνηση CDU - Πρασίνων, αλλά δυσαρεστημένοι με την ομοσπονδιακή κυβέρνηση. Ο Γιούργκεν Φάλτερ, επίσης καθηγητής Πολιτικών Επιστημών, σημειώνει ότι δεν εξεπλάγη από το εκλογικό αποτέλεσμα, το οποίο είχε προβλεφθεί από τις δημοσκοπήσεις, ενώ προσθέτει ότι οι Φιλελεύθεροι (FDP) θα έχουν καθοριστικό ρόλο στον σχηματισμό κυβέρνησης. Θεωρεί μάλιστα πιθανό να σχηματιστεί στην Έσση κυβέρνηση «Τζαμάικα» (από τα χρώματα των CDU, των Πρασίνων και του FDP) και υπενθυμίζει ότι ο αρχηγός του FDP Κρίστιαν Λίντνερ δεν έχει αποκλείσει αντίστοιχο σχήμα και σε ομοσπονδιακό επίπεδο, έχει ωστόσο θέσει ως προϋπόθεση την παραίτηση της κυρίας Μέρκελ.
Σε άρθρο γνώμης στην ίδια εφημερίδα, χαρακτηρίζεται «συγκλονιστικό» το γεγονός ότι το υπερήφανο λαϊκό CDU είναι ικανοποιημένο παρά το διψήφιο ποσοστό που έχασε, επειδή το καταστροφικό ποσοστό που συγκέντρωσε είναι υψηλότερο από το ακόμη χειρότερο ποσοστό που εξασφάλισε η κυρία Μέρκελ στις τελευταίες ομοσπονδιακές εκλογές.
Υπό τον τίτλο «Τιμωρήθηκε για άλλη μια φορά», η Frankfurter Allgemeine Zeitung αναφέρεται στις ευθύνες της Καγκελαρίου Μέρκελ και τονίζει ότι «θα ήταν λάθος αν ήταν εκ νέου υποψήφια για την ηγεσία του κόμματος» στο Συνέδριο που θα πραγματοποιηθεί τον Δεκέμβριο. «Ακούει όμως η Καγκελάριος τα μηνύματα;» διερωτάται ο αρθρογράφος και σημειώνει ότι δεν πρέπει κανείς να αγνοεί τα μηνύματα των πολιτών, ειδικά όταν υπάρχει μια σειρά από αυτά.
Η FAZ σχολιάζει επίσης την καταβαράθρωση του SPD και εξετάζει τους λόγους που το οδήγησαν σε αυτό το σημείο σημειώνοντας: «Η ειρωνεία θα ήταν μετά από 20 χρόνια το SPD να συμμετάσχει ξανά στην τοπική κυβέρνηση αλλά μόνο ως μικρός εταίρος μετά τους Πρασίνους». Όπως αναφέρει το σχόλιο, κανείς στην ηγεσία του SPD δεν μπορεί να αμφιβάλλει ότι η «ανανέωση» του κόμματος δεν μπορεί να συνεχιστεί με τον ίδιο τρόπο».
Επίσης αναζητώντας τους λόγους που οδήγησαν στην πτώση των Σοσιαλδημοκρατών σημειώνει: «Για τον μαρασμό του SPD δεν ευθύνεται όμως μόνο η Μέρκελ. Η παρακμή ξεκίνησε μετά την 'Ατζέντα 2010'. Τα ηγετικά στελέχη τους σε θέσεις που σχετίζονται με την οικονομία έχουν έκτοτε στιγματιστεί ως 'νεοφιλελεύθεροι' ενώ η αριστερή πτέρυγα κυβερνά καθοδικά το κόμμα εποφθαλμιώντας τους Πρασίνους και προσφάτως παρακολουθώντας με πανικό το AfD. Για το λόγο αυτό το SPD έχει χάσει πια τη δική του γλώσσα και στα κοινωνικοπολιτικά θέματα, όπως για παράδειγμα το προσφυγικό. Όχι μόνο στη Β. Ρηνανία-Βεστφαλία αλλά και στη βιομηχανική Έσση το SPD βιώνει το δικό του Βατερλώ».
«Για την (Αντρέα) Νάλες η κατάσταση είναι πικρή, για την Μέρκελ σοβαρή», γράφει η Süddeutsche Zeitung και εξηγεί ότι «το πνεύμα της εποχής ώθησε προς τα πάνω το κόμμα των Πρασίνων και την AfD» και τονίζει ότι όταν η κεντρική πολιτική ασχολείται τόσο με μια τοπική εκλογή, είναι αναπόφευκτο το αποτέλεσμα να επηρεάζει την κεντρική πολιτική σκηνή. Σε ό,τι αφορά τα πρόσωπα, ο αρθρογράφος επιμένει ότι η κατάσταση για την Αντρέα Νάλες είναι σκοτεινή, πικρή και απειλητική, ενώ για την Άγγελα Μέρκελ σοβαρή.
Η εφημερίδα του Μονάχου εστιάζει στις μεγάλες απώλειες για το CDU και το SPD σημειώνοντας ότι «τα δύο κόμματα βιώνουν μια πανωλεθρία», ενώ παράλληλα συσχετίζει το εκλογικό αποτέλεσμα της Έσσης με εκείνο της Βαυαρίας. Με το εκλογικό αποτέλεσμα της Έσσης, σημειώνει η SZ, «αυξάνεται η πίεση που ασκείται στις επικεφαλής των κομμάτων του κυβερνώντος συνασπισμού στο Βερολίνο, την Άγκελα Μέρκελ( (CDU) και την Αντρέα Νάλες (SPD). Ήδη στις εκλογές στη Βαυαρία πριν δύο εβδομάδες το CSU (σς: το αδελφό κόμμα του CDU που μετέχει επίσης στην κυβέρνηση) έχασε την απόλυτη πλειοψηφία και το SPD έλαβε μονοψήφιο ποσοστό, που σημαίνει ότι κατέληξε στην πέμπτη θέση σε σύνολο έξι κομμάτων στο βαυαρικό κοινοβούλιο».
Το περιοδικό Der Spiegel από την πλευρά του προειδοποιεί ότι το εκλογικό αποτέλεσμα στην Έσση «αποσταθεροποιεί την ομοσπονδιακή κυβέρνηση και τις αρχηγούς των δύο κομμάτων, Μέρκελ και Νάλες» και διερωτάται: «Θα θέσει πραγματικά η Καγκελάριος και πάλι υποψηφιότητα για αρχηγός του κόμματος;».
Το πρώτο κανάλι της γερμανικής δημόσιας τηλεόρασης ARD, σε κείμενό του αναρτημένο στην σελίδα του κεντρικού δελτίου ειδήσεών του επισημαίνει ότι «το Βερολίνο έχει παραλύσει παρακολουθώντας τα αποτελέσματα στην Έσση» και αναφέρει ότι η κυρία Μέρκελ παίρνει μια -μικρή- ανάσα με το αποτέλεσμα. Επιπλέον, επισημαίνει ότι ο Πρωθυπουργός του κρατιδίου Φόλκερ Μπουφιέ κέρδισε, αν και με σημαντικές απώλειες, επειδή στήριξε την Καγκελάριο και δεν την επέκρινε, όπως έκανε ο Πρωθυπουργός της Βαυαρίας Μάρκους Ζέντερ.
