Μια νέα τάση διαμορφώνεται στον ψηφιακό κόσμο, καθώς ολοένα και περισσότεροι νέοι, κυρίως από τη Generation Z ζ, απομακρύνονται από τα μαζικά κοινωνικά δίκτυα, επιλέγοντας την «ψηφιακή αποτοξίνωση». Η στροφή αυτή δεν οφείλεται σε τεχνοφοβία, αλλά σε ανάγκη για ψυχική ηρεμία, ουσιαστικές σχέσεις και λιγότερη πίεση.
Από την υπερσύνδεση στην υπερκόπωση
Η συνεχής έκθεση, τα likes, οι ειδοποιήσεις και ο συγκριτισμός έχουν δημιουργήσει ένα περιβάλλον που επιβαρύνει σημαντικά τους νέους χρήστες. Έρευνες δείχνουν πως πάνω από το 60% των ατόμων ηλικίας 18–25 δηλώνουν ότι τα social media επηρεάζουν αρνητικά την ψυχολογία τους, ενώ 1 στους 3 έχει ήδη μειώσει δραστικά τον χρόνο χρήσης.
Το νέο μήνυμα της εποχής είναι σαφές:
«Αν δεν μπορώ να είμαι ο εαυτός μου online, καλύτερα να είμαι offline».
Τα «ψηφιακά campfires» και οι μικρές κοινότητες
Αντί για πλατφόρμες με εκατομμύρια χρήστες, η Gen Z αναζητά μικρές, κλειστές ψηφιακές κοινότητες, γνωστές ως digital campfires. Πρόκειται για προσωπικούς χώρους, όπως ομάδες στο WhatsApp, ιδιωτικά servers στο Discord ή περιορισμένες λίστες φίλων στο Instagram.
Ο όρος καθιερώθηκε από τη συγγραφέα Σάρα Γουίλσον μέσω άρθρου στο Harvard Business Review, περιγράφοντας την αλλαγή από τα μαζικά social media προς τις μικρο-κοινότητες εμπιστοσύνης.
Παράδειγμα της νέας αυτής κουλτούρας θεωρείται και το Fortnite, που λειτουργεί εκτός από παιχνίδι και ως κοινωνική πλατφόρμα για εκατομμύρια νέους.
Η γενιά που θέλει λιγότερα
Η Gen Z δεν απορρίπτει την τεχνολογία. Θέλει λιγότερη, πιο ουσιαστική και χωρίς πίεση για τέλεια εικόνα. Η νέα τάση ονομάζεται mindful social media use, δηλαδή συνειδητή χρήση.
Το «πολλά stories» παύει να θεωρείται cool. Το «καθόλου stories» γίνεται το νέο στάνταρ.
Ποιες είναι οι συνέπειες για brands και διαφήμιση
Η μετατόπιση αυτή αλλάζει και την αγορά. Οι μαζικές καμπάνιες στο Facebook έχουν μικρότερη απήχηση, καθώς το κοινό βρίσκεται πλέον σε κλειστές ομάδες όπου κυριαρχεί η αυθεντικότητα.
Οι εταιρείες στρέφονται σε micro–influencers, σε κοινότητες ενδιαφέροντος και σε offline εμπειρίες, ενώ το παραδοσιακό scroll φαίνεται να χάνει τη δύναμή του.
Ένα κίνημα που δείχνει την εποχή
Το anti–social media κύμα δεν είναι μόδα, αλλά ένδειξη κόπωσης. Οι νέοι αναζητούν ισορροπία, ηρεμία και πραγματικές σχέσεις. Η «ψηφιακή αποτοξίνωση» είναι τελικά μια προσπάθεια επιστροφής στην απλότητα μέσα σε έναν κόσμο υπερπληροφόρησης.
