Τι ισχύει μέχρι τώρα

Εδώ και χρόνια, στην παγκόσμια συνείδηση, η φέτα έχει ταυτιστεί ως ένα καθαρά ελληνικό προϊόν με την ελληνική κουζίνα και στην Ευρώπη έχει κατοχυρωθεί ως προϊόν Π.Ο.Π. (Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης).

Μάλιστα, τα κριτήρια για να αποκαλείται «φέτα» ένα λευκό τυρί είναι τόσο αυστηρά, ώστε έχουν αποκλειστεί ακόμη και ολόκληρες ελληνικές περιοχές.

Τα προνόμια στη φέτα, ή αλλιώς την κατοχύρωση της ονομασίας και την προστασία της ως Π.Ο.Π., έχουν μέχρι σήμερα μόνο η ηπειρωτική Ελλάδα (Θράκη, Μακεδονία, Ήπειρος, Θεσσαλία, Στερεά Ελλάδα και Πελοπόννησος) και από τα νησιά μόνο η Μυτιλήνη.

Συνεπώς, με τα έως τώρα δεδομένα, ένας τυροκόμος από τα υπόλοιπα ελληνικά νησιά δεν μπορεί να αποκαλεί φέτα το τυρί του, ακόμη και εάν η διαδικασία παραγωγής που ακολουθεί είναι ίδια.

Επιπλέον, για να αποκαλείται ένα τυρί «φέτα Π.Ο.Π.», πρέπει το γάλα που χρησιμοποιείται να είναι νωπό ή παστεριωμένο πρόβειο, ή μίγμα πρόβειου γάλακτος με γίδινο σε αναλογία 70% με 30% αντίστοιχα, να προέρχεται μόνο από ελληνικές φυλές αιγοπροβάτων παραδοσιακά εκτρεφόμενες, η φέτα να έχει μέγιστη υγρασία 56% και ελάχιστη λιποπεριεκτικότητα επί ξηρού 43% και τέλος, η ωρίμανσή της να διαρκεί για τουλάχιστον δύο μήνες.

Η εντύπωση που αμέσως δημιουργείται από τα παραπάνω είναι πως υπάρχει ένα αρκετά ισχυρό κανονιστικό πλαίσιο, ώστε να θωρακίζεται ο Έλληνας παραγωγός απέναντι σε κάποιον, ο οποίος θα επιθυμούσε να οικειοποιηθεί την ονομασία «φέτα», ώστε να χαρακτηρίσει με αυτή ένα δικό του τυροκομικό προϊόν, το οποίο δεν πληροί τις προϋποθέσεις που προαναφέρθηκαν.

Πώς η εμπορική συμφωνία CETA φέρνει τα πάνω – κάτω

Ωστόσο, τα πράγματα δείχνουν ότι αυτό το αυστηρό νομοθετικό πλαίσιο έχει πλέον μια «Κερκόπορτα». Και αυτή βρίσκεται στη Συμφωνία Στρατηγικής Εταιρικής Σχέσης Ε.Ε. – Καναδά, μια συνθήκη που είναι πιο γνωστή ως CETA.

Στις 15 Φεβρουαρίου 2017, η Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ψήφισε στο Στρασβούργο τη CETA. Από πλευράς Ελλάδας, η συμφωνία υπερψηφίστηκε από τους ευρωβουλευτές της ΝΔ, του ΠΑΣΟΚ και του Ποταμιού, ενώ αντίθετα οι ευρωβουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, του ΚΚΕ, της Χρυσής Αυγής αλλά και ο ανεξάρτητος Νότης Μαριάς την καταψήφισαν.

Γιατί, όμως αυτή η διχογνωμία; Πολύ απλά, γιατί ενώ το πλαίσιο της Π.Ο.Π. θωρακίζει τη φέτα μέσα σε μια αγορά 500 εκατ. πολιτών στην ΕΕ, την ίδια στιγμή δεν ισχύει το ίδιο για την αγορά του Καναδά.

Στο άρθρο 20.21 της CETA στις παραγράφους 1 και 2 εξηγείται ότι ο Καναδάς επιτρέπει την παραγωγή φέτας μόνο σε όσους είχαν αυτό το δικαίωμα ως τις 18 Οκτωβρίου 2013. Οι παραγωγοί του Καναδά που έφτιαχναν τυρί φέτα μέχρι τις 18 Οκτωβρίου του 2013 μπορούν να συνεχίσουν να το κάνουν, αλλά μόνο αυτοί. Δεν δίνεται, δηλαδή, καμία επιπλέον άδεια παραγωγής για φέτα. Όσοι άλλοι αποφασίσουν να δραστηριοποιηθούν στην παραγωγή τέτοιου είδους τυριού είναι υποχρεωμένοι να εξηγούν στη συσκευασία ότι πρόκειται για είδος ή τύπου ή στυλ ή απομίμηση φέτας και υπό την προϋπόθεση ότι σε τέτοιου είδους προϊόντα πρέπει να αναφέρεται η γεωγραφική προέλευσή τους.

Εδώ, όμως κρύβεται ένα «παραθυράκι»: Ενώ άλλα τυριά, όπως το γαλλικό ροκφόρ ή η ιταλική παρμεζάνα προστατεύονται πλήρως ως ονομασίες προέλευσης ακόμη και στον Καναδά, δεν θα ισχύει το ίδιο για τη φέτα και άλλα τέσσερα τυροκομικά είδη (Asiago, Gorgonzola, Fontina, Munster).

Ειδικότερα, στην έκθεση της Κομισιόν για τη CETA, υπογραμμίζεται χαρακτηριστικά: «Ο Καναδάς θα προστατεύσει, επίσης, την ονομασία πέντε τυριών με ειδική σημασία -Asiago, Gorgonzola, Feta, Fontina, and Munster- για τα οποία υπάρχει η εκτίμηση ότι δεν θα απολαμβάνουν την προστασία που δικαιούνται μέχρι τώρα στον Καναδά. Η χρήση αυτών των Ευρωπαϊκών προϊόντων Γεωγραφικών Ενδείξεων τώρα θα προστατεύεται στον Καναδά, με εξαίρεση τους υπάρχοντες παραγωγούς στην καναδική αγορά (‘grandfathering’). Νέες είσοδοι στην καναδική αγορά, προϋποθέτουν την αναγραφή στις συσκευασίες επεξηγηματικών εκφράσεων (στυλ, τύπος, είδος, απομίμηση)».

Τα κέρδη της Ελλάδας από τη φέτα σε αριθμούς

Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, της Eurostat, του IRI Worldwide και του περιοδικού «Τρόφιμα και Ποτά», για την παρασκευή φέτας στην χώρα μας απασχολούνται 100.000 κτηνοτρόφοι με 12.000.000 αιγοπρόβατα και 350.000 εργαζόμενοι συνολικά στην πρωτογενή παραγωγή, τη μεταποίηση και τις υπηρεσίες και παράγουν 120.000 τόνους ετησίως σε 500 τυροκομεία.

Οι ετήσιες εξαγωγές της χώρας μας συνεχώς αυξανόμενες ανέρχονται σε 45.000 τόνους και 260 εκατ. ευρώ τζίρο ετησίως, με διανομή σε 56 χώρες και στις πέντε ηπείρους.

H Ελλάδα παράγει και διακινεί το 28% της παγκόσμιας παραγωγής τυριών με ονομασία «φέτα». Συνεπώς, το 72% της παγκόσμιας κατανάλωσης αφορά μαζική παραγωγή και εμπορία προϊόντων απομίμησης φέτας κυρίως αγελαδινών λευκών τυριών από ΗΠΑ, Καναδά, Ν. Αφρική, Κίνα, κλπ.

Αυτή η πλεονάζουσα διεθνής ζήτηση των 400.000 τόνων περίπου φέτας και πάνω από ένα δισ. ευρώ τζίρου είναι το πεδίο εμπορικής διαμάχης έως σήμερα και θα είναι τα επόμενα χρόνια ανάμεσα στην Ελληνική ΠΟΠ Φέτα και στις απομιμήσεις των ανταγωνιστών της.

newsbomb.gr