Η 1η Δεκεμβρίου σηματοδοτεί την είσοδο στον τελευταίο μήνα του έτους, με την Εκκλησία μας να τιμά τη μνήμη σημαντικών Αγίων της πίστης. Το σημερινό εορτολόγιο περιλαμβάνει τον Άγιο Θεόκλητο Επίσκοπο Λακεδαιμονίας, τον Προφήτη Ναούμ και τον Άγιο Φιλάρετο τον Ελεήμονα, πρόσωπα που έχουν αφήσει βαθύ πνευματικό αποτύπωμα στη χριστιανική παράδοση.

Οι πιστοί που φέρουν συγκεκριμένα ονόματα έχουν σήμερα την ονομαστική τους εορτή. Σύμφωνα με το εορτολόγιο, γιορτάζουν οι:

• Θεόκλητος, Θεοκλήτη

• Ναούμ, Ναούμης, Ναόμι, Ναούμα

• Φιλαρέτη, Φιλάρετος, Φιλαρέτης

• Αρετή, Αρετούσα*

• Φαιναρέτη

* Το όνομα Αρετή έχει και άλλες ημερομηνίες εορτασμού, ανάλογα με τον τοπικό εορταστικό κύκλο.

Η ημέρα αποτελεί ευκαιρία για τους πιστούς να θυμηθούν τα πρόσωπα που, με τον βίο και το έργο τους, σημάδεψαν την πορεία της Ορθοδοξίας. Ειδικά ο Άγιος Φιλάρετος ο Ελεήμων, ο οποίος δεσπόζει στην εορτή της 1ης Δεκεμβρίου, ξεχωρίζει για το παράδειγμά του στον τομέα της φιλανθρωπίας και της ανιδιοτέλειας.

Ο Άγιος Φιλάρετος ο Ελεήμων – Βίος και Αρετές

Ο Άγιος Φιλάρετος, ένα από τα πιο χαρακτηριστικά πρότυπα αγαθοεργίας και καθαρής πίστης, έζησε στα χρόνια του Κωνσταντίνου Πορφυρογέννητου και της μητέρας του Ειρήνης της Αττικής, περίπου μεταξύ 780 – 797 μ.Χ.. Γεννήθηκε στην περιοχή της Αμνίας στη Γάγγρα της Παφλαγονίας, μέσα σε οικογένεια βαθιά πιστή και προσηλωμένη στις αξίες της Εκκλησίας.

Οι γονείς του, ο Γεώργιος και η Άννα, φρόντισαν να μεγαλώσουν τον Φιλάρετο μέσα στην ευσέβεια. Μεγαλώνοντας, παντρεύτηκε τη Θεοσεβώ, με την οποία απέκτησε τρία παιδιά: τον Ιωάννη, την Υπατία και την Ευανθία.

Ο Άγιος εργαζόταν ως γεωργός και τα έσοδά του τα διέθετε πάντοτε για να βοηθήσει τον συνάνθρωπο. Σύμφωνα με τον συναξαριστή, σε όποιον φτωχό χτυπούσε την πόρτα του, ο Φιλάρετος προσέφερε χωρίς δεύτερη σκέψη.
Πεινασμένο τον έβρισκε; Τον τάιζε.
Γυμνό; Το έντυνε.
Χήρα ή ορφανό; Το παρηγορούσε και το βοηθούσε.

Η στάση ζωής του ήταν σταθερή, γεμάτη καλοσύνη απέναντι σε κάθε άνθρωπο, ανεξάρτητα από τις προσωπικές του δυσκολίες.

Από τον πλούτο στη φτώχεια και πάλι στον πλούτο 

Παρά την αγαθοεργία του, ο Θεός επέτρεψε να δοκιμαστεί. Ο Φιλάρετος κάποια στιγμή έμεινε εντελώς φτωχός: οι γείτονές του άρπαξαν τα κτήματά του και το βιός του σκορπίστηκε.
Ωστόσο, ο ίδιος ουδέποτε παραπονέθηκε, δεν αγανάκτησε και δεν αμφισβήτησε το θείο θέλημα.

Η μόνη περιουσία που του απέμεινε ήταν 250 κυψέλες με μελίσσια, εξαιρετικά παραγωγικές. Όταν κάποιος φτωχός ζητούσε βοήθεια, ο Φιλάρετος δεν δίσταζε:
τρυγούσε μια κυψέλη και του έδινε το μέλι.
Ακόμη κι όταν δεν ήταν εποχή τρυγητού, δεν άλλαζε τη στάση του. Έτσι, μέσα από τη φιλανθρωπία του, τα μελίσσια του εξαντλήθηκαν.

Η πίστη του, όμως, δεν έμεινε χωρίς ανταπόδοση. Με θεία πρόνοια, η εγγονή του Αγίου, Μαρία, παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο, γιο της βασίλισσας Ειρήνης. Τον γάμο τέλεσε ο Άγιος Ταράσιος, Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως.
Ο Φιλάρετος τιμήθηκε με το αξίωμα του υπάτου (επαρχος) και ο πλούτος επανήλθε στο σπίτι του. Παρέμεινε όμως ο ίδιος άνθρωπος: μοίραζε ακόμη περισσότερα στους φτωχούς, δικαιώνοντας το προσωνύμιο «Ελεήμων».

Το τέλος της επίγειας ζωής του – Το μήνυμα του Αγίου

Λίγο πριν την κοίμησή του, ο Άγιος κάλεσε την οικογένειά του και τους είπε:

«Μη ξεχνάτε ποτέ τη φιλοξενία,
μην επιθυμείτε τα ξένα πράγματα,
μη λείπετε από τις ακολουθίες της Εκκλησίας.
Όπως έζησα εγώ, έτσι να ζείτε και εσείς».

Έκλεισε τα μάτια του με τη φράση:
«Γενηθήτω τὸ θέλημά σου».

Η Εκκλησία τον τιμά επίσης ως προστάτη της Μελισσοκομίας, λόγω της σχέσης του με τα μελίσσια και της βαθιάς συμβολικής τους διάστασης.

Απολυτίκιον Αγίου Φιλαρέτου (Ήχος γ’)

Ἦχος γ’. Θείας πίστεως.

Θείας πίστεως περιουσίᾳ, διεσκόρπισας τοῖς δεομένοις τὸν προσιόντα σοι πλοῦτον, Φιλάρετε· καὶ εὐσπλαχνίᾳ κοσμήσας τὸν βίον σου, τὸν χορηγὸν τοῦ ἐλέους ἐδόξασας· Ὃν ἱκέτευε δοθῆναι τοῖς εὐφημοῦσι σε ῥανίδα οἰκτιρμῶν καὶ θεῖον ἔλεος.