Οι ήλιοι-ωμέγα φαίνεται να δημιουργούν το σχήμα του εν λόγω ελληνικού γράμματος όταν είναι ακριβώς πάνω από τον ορίζοντα.
Η βάση του ήλιου μοιάζει με τις προεκτάσεις δεξιά και αριστερά του ωμέγα και δημιουργείται από τον θερμό αέρα του ήλιου που ζεσταίνει τον παγωμένο αέρα ακριβώς πάνω από την επιφάνεια του νερού.
Το σχήμα «ωμέγα» μπορεί να είναι αρκετά έντονο αν το νερό είναι ήρεμο. Όπως και άλλα εφέ του ωκεανού, οι ήλιοι-ωμέγα προκαλούνται από τη διάθλαση του φωτός μέσα από τον θερμότερο αέρα (στην περίπτωση αυτή κοντά στην επιφάνεια του νερού), σύμφωνα με το κρατικό πανεπιστήμιο του Σαν Ντιέγκο.
Επειδή το νερό, ειδικά σε έναν ωκεανό, θάλασσα ή μεγάλη λίμνη, είναι πιο σταθερό από τον αέρα όταν πρόκειται για τη θερμοκρασία, οι ήλιοι-ωμέγα είναι συνηθισμένοι σε ψυχρότερα κλίματα κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Σε ορισμένα μέρη, μάλιστα, όπως στην Ιαπωνία, πιστεύουν πως βλέποντας έναν τέτοιο ήλιο είναι σημάδι καλής τύχης και ανάπτυξης.
