Οι παγκόσμιες εξαγωγές όπλων είναι λίγο-πολύ στάσιμες και σε σύγκριση με την περίοδο 2010-2019 έχουν ελάχιστα αλλάξει. Αυτό είναι το γενικό συμπέρασμα της φετινής έκθεσης του διάσημου Διεθνούς Ινστιτούτου Ερευνών για την Ειρήνη στη Στοκχόλμη SIPRI. Ωστόσο μια ματιά στις επιμέρους χώρες αποκαλύπτει τις δραματικές γεωπολιτικές αλλαγές.
Η Ουκρανία είναι πλέον ο μεγαλύτερος αποδέκτης βαρέων όπλων στον κόσμο για την περίοδο από το 2020 έως το 2024 και έχει σχεδόν εκατονταπλασιάσει τις εισαγωγές της από το 2019. Την ίδια περίοδο, οι εισαγωγές όπλων από άλλες ευρωπαϊκές χώρες αυξήθηκαν κατά 155%, όπως αναφέρει η
Αυτό είναι επίσης άμεση συνέπεια της ρωσικής επιθετικότητας και σύμφωνα με το SIPRI ένας ακόμη λόγος είναι η αβεβαιότητα για την εξέλιξη της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής.
Μεταξύ 2020 και 2024, η Ουκρανία έλαβε το 8,8% του συνόλου των παγκόσμιων εξαγωγών. Οι ΗΠΑ αντιπροσώπευαν το 45% όλων των προμηθειών ακολουθούμενες από τη Γερμανία με 12% και την Πολωνία με 11%.
Πολάκης για USAID: «Αν ισχύουν τα ονόματα… Ψάξτε εισιτήρια… με αεροπλάνα ή με καράβια…»
Οι ΗΠΑ παραμένουν στην κορυφή
Οι ΗΠΑ παραμένουν ο μεγαλύτερος εξαγωγέας όπλων παγκοσμίως. Το 43% του συνόλου των όπλων προέρχεται από τις ΗΠΑ, οι οποίες προμήθευσαν συνολικά 107 χώρες μεταξύ 2020 και 2024.
Από την άλλη πλευρά, η Ρωσία εξήγαγε 63% λιγότερα όπλα μεταξύ 2015 και 2024, ενώ το 2021 και το 2022 ο συνολικός όγκος των εξαγωγών ήταν ο χαμηλότερος των τελευταίων δύο δεκαετιών. Δεν είναι όμως περίεργο. Η χώρα εξοπλίζεται, αφού βρίσκεται η ίδια σε πόλεμο.
Τέσσερις από τις δέκα μεγαλύτερες χώρες που αγόρασαν όπλα μεταξύ 2020 και 2024 είναι κράτη της περιοχής του Κόλπου, όπως το Κατάρ, η Σαουδική Αραβία, η Αίγυπτος και το Κουβέιτ. Άλλες τέσσερις χώρες στην πρώτη δεκάδα των αποδεκτών, προέρχονται από την Ασία και την Ωκεανία: Ινδία, Πακιστάν, Ιαπωνία και Αυστραλία.
Σύμφωνα με τον Σίμον Βέτσεμαν, ερευνητή από το SIPRI «ενώ οι παραδόσεις όπλων στην Ευρώπη ή τη Μέση Ανατολή είναι στο επίκεντρο της προσοχής των ΜΜΕ, η Ασία και η Ωκεανία παραμένουν η μεγαλύτερη περιοχή στον κόσμο όσον αφορά τις εισαγωγές όπλων».
Τεράστια κέρδη κατασκευαστών όπλων
Επίσης παρά τον πόλεμο στη Λωρίδα της Γάζας, ο οποίος ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2023, δεν υπήρξε σχεδόν καμία μεταβολή στις εισαγωγές όπλων του Ισραήλ μεταξύ 2015 και 2024.
Το συμπέρασμα είναι ότι το παγκόσμιο εμπόριο όπλων παρουσιάζει στασιμότητα όσον αφορά τον συνολικό όγκο, αλλά οι αλλαγές μεταξύ των χωρών που τελικά λαμβάνουν όπλα είναι σοβαρές και οι εξελίξεις είναι πολύ γρήγορες.
Η Γερμανία, για παράδειγμα, σχεδιάζει να επενδύσει αστρονομικά ποσά στις Γερμανικές Ένοπλες Δυνάμεις και στην περαιτέρω υποστήριξη της Ουκρανίας τα επόμενα χρόνια, με τους ειδικούς να προβλέπουν ένα ποσό της τάξης των 400 δισεκατομμυρίων ευρώ. Πάνω απ’ όλα, τα προγράμματα αυτά ενισχύουν τα κέρδη των παγκόσμιων κατασκευαστών όπλων.Σύμφωνα με το SIPRI τον Δεκέμβριο του 2024, ο κύκλος εργασιών των 100 μεγαλύτερων κατασκευαστών όπλων παγκοσμίως αυξήθηκε κατά 4,2% σε περίπου 632 δισεκατομμύρια δολάρια μόνο το 2023.
