Η πρωτεύουσα του Ιράν, Τεχεράνη, βρίσκεται αντιμέτωπη με μια άνευ προηγουμένου κρίση νερού, με ειδικούς να προειδοποιούν ότι η πόλη ενδέχεται να φτάσει στην "ημέρα μηδέν" μέσα σε λίγες εβδομάδες — τη στιγμή δηλαδή που οι βρύσες θα στερέψουν σε μεγάλο μέρος του αστικού ιστού.

Ο πρόεδρος της χώρας, Μασούντ Πεζεσκιάν, προειδοποίησε σε συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου ότι αν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα, η κατάσταση θα καταστεί μη αναστρέψιμη. Η κρίση αυτή δεν είναι νέα για το Ιράν, μια χώρα με χρόνια προβλήματα υδατικής επάρκειας, αλλά η μετατόπισή της στην πρωτεύουσα την καθιστά ιδιαίτερα ανησυχητική.

Το νερό, το πιο ιερό αγαθό γίνεται πλέον πολυτέλεια! Έρχονται αυξήσεις πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο

Σύμφωνα με τον Καβέζ Μαντάνι, διευθυντή του Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου των Ηνωμένων Εθνών για το Νερό, το Περιβάλλον και την Υγεία, η Τεχεράνη των 10 εκατομμυρίων κατοίκων κινδυνεύει να ξεμείνει εντελώς από νερό, αν δεν μειωθεί άμεσα η κατανάλωση.

Αιτίες της Κρίσης

Η κρίση αποδίδεται σε δεκαετίες κακής διαχείρισης των υδάτινων πόρων, σε συνδυασμό με μια ολοένα αυξανόμενη ανισορροπία προσφοράς και ζήτησης. Η κλιματική αλλαγή επιδεινώνει περαιτέρω την κατάσταση, με το Ιράν να διανύει το πέμπτο συνεχόμενο έτος ξηρασίας και θερμοκρασίες που ξεπέρασαν τους 50°C σε ορισμένες περιοχές.

Μέτρα και Επιπτώσεις

Οι αρχές έχουν ήδη προχωρήσει σε δραστική μείωση της πίεσης του νερού, επηρεάζοντας περίπου το 80% των νοικοκυριών. Σε πολυώροφα κτίρια, η παροχή νερού είναι συχνά ανύπαρκτη. Η διανομή γίνεται πλέον και με βυτιοφόρα, ενώ όσοι έχουν τη δυνατότητα εγκαθιστούν δεξαμενές αποθήκευσης.

Η κυβέρνηση έχει ήδη κηρύξει μονοήμερες αργίες για εξοικονόμηση ενέργειας και νερού και εξετάζει το ενδεχόμενο εβδομαδιαίας δημόσιας αργίας στην Τεχεράνη, με στόχο τη μείωση της ζήτησης μέσω προσωρινής απομάκρυνσης των κατοίκων.

Μακροπρόθεσμες Συνέπειες και Προτάσεις

Η υπερβολική άντληση από τους υδροφόρους ορίζοντες έχει οδηγήσει σε καθίζηση εδαφών, με ορισμένες περιοχές της πόλης να βυθίζονται έως και 25 εκατοστά ετησίως. Οι ειδικοί κάνουν λόγο για συστημική και μακροπρόθεσμη ανισορροπία, που απειλεί τη βιωσιμότητα της πόλης.

Η μείωση των βροχοπτώσεων κατά 40% φέτος και η χαμηλή στάθμη των φραγμάτων (μόλις 21% της χωρητικότητας) επιτείνουν την κρίση. Οι λύσεις που προτείνονται, όπως αφαλάτωση και ανακύκλωση λυμάτων, θεωρούνται προσωρινές και επιφανειακές.

Ο Μαντάνι προτείνει μια ριζική αναδιάρθρωση της οικονομίας, με απομάκρυνση από τη γεωργία — η οποία καταναλώνει περίπου το 90% των υδάτινων πόρων — προς λιγότερο υδροβόρες δραστηριότητες, όπως οι υπηρεσίες και η βιομηχανία. Ωστόσο, μια τέτοια μετάβαση θεωρείται οικονομικά και πολιτικά δύσκολη, ειδικά υπό το βάρος των διεθνών κυρώσεων.

Πολιτικές Ρίζες της Κρίσης

Η κρίση δεν είναι μόνο περιβαλλοντική ή τεχνική. Όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, πρόκειται για βαθιά πολιτικό και συστημικό πρόβλημα. Η κακή διακυβέρνηση και η έλλειψη στρατηγικού σχεδιασμού έχουν οδηγήσει σε μια κατάσταση που δεν μπορεί πλέον να χαρακτηριστεί απλώς ως κρίση, αλλά ως χρεοκοπία.

Η Ελπίδα της Βροχής

Η μόνη άμεση ελπίδα για την Τεχεράνη είναι η άφιξη των φθινοπωρινών βροχών. Όπως δήλωσε ο Μαντάνι, αν η πόλη αντέξει μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου, ίσως καταφέρει να αποφύγει την ημέρα μηδέν.