Έπειτα από πολλές καθυστερήσεις, δύο ελληνικής κατασκευής μικροδορυφόροι, οι UPSat και DUTHSat, ο πρώτος από τη νότια και ο δεύτερος από τη βόρεια Ελλάδα, θα εκτοξευθούν στο Διάστημα σήμερα το απόγευμα στις 18:11 ώρα Ελλάδας -μαζί με 26 άλλους παρεμφερείς μικροδορυφόρους- από το Διαστημικό Κέντρο Κένεντι στο Ακρωτήριο Κανάβεραλ της Φλόριντα των ΗΠΑ. Οι μικροδορυφόροι θα μεταφέρονται πάνω σε ένα πύραυλο-φορέα «Atlas V», με προορισμό τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS).

Οι 28 μικροδορυφόροι CubeSats -όπως είναι η κοινή ονομασία τους- αποτελούν μέρος του φορτίου που στέλνεται στον ISS από την ιδιωτική αμερικανική αεροδιαστημική εταιρεία Orbital ATK, στο πλαίσιο της αποστολής του ρομποτικού διαστημοπλοίου τροφοδοσίας Cygnus της τελευταίας. Το μη επανδρωμένο σκάφος Cygnus μεταφέρει περίπου 3,5 τόνους προμηθειών και επιστημονικού φορτίου, μεταξύ των οποίων είναι και οι δύο ελληνικοί μικροδορυφόροι. Λόγω διαδοχικών τεχνικών προβλημάτων στα υδραυλικά συστήματα του πυραύλου «Άτλας», η εκτόξευση είχε χρειασθεί να αναβληθεί αρκετές φορές.

Ο μικροδορυφόρος UPSat, ο πρώτος που είναι ανοικτού και ελεύθερου λογισμικού, δημιουργήθηκε από ερευνητές της Πολυτεχνικής Σχολής του Πανεπιστημίου Πατρών (Τμήματα Μηχανολόγων & Αεροναυπηγών Μηχανικών και Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Τεχνολογίας Υπολογιστών) και του ιδρύματος Libre Space Foundation, στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος QB50.

Το Libre Space Foundation (LSF) είναι ένας μη-κερδοσκοπικός οργανισμός που έχει ως σκοπό την προώθηση, εξέλιξη και ανάπτυξη ανοιχτού κώδικα τεχνολογιών για το διάστημα. Το LSF σχεδίασε, κατασκεύασε και παρέδωσε υποσυστήματα του UPSat (υλικό και λογισμικό), αναπτύσσοντάς τα ως εγχειρήματα ανοιχτού κώδικα.

Το «αδελφάκι» του UPSat, ο DUTHSat, κατασκευάστηκε στην Πολυτεχνική Σχολή του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης (Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών) από ομάδα με επικεφαλής τον επίκουρο καθηγητή Θεόδωρο Σαρρή.

Η διαστημική αποστολή QB50, που χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και συντονίζεται από το βελγικό Ινστιτούτο Δυναμικής Ρευστών Von Karman, περιλαμβάνει την εκτόξευση και λειτουργία ενός συγκροτήματος περιβαλλοντικών μικροδορυφόρων, μεταξύ των οποίων είναι οι δύο ελληνικοί. Οι εν λόγω δορυφόροι, παρά το μικρό μέγεθός τους, διαθέτουν πληθώρα εξελιγμένων αισθητήρων και θα χρησιμοποιηθούν για τη συλλογή δεδομένων και τη μελέτη του ανώτατου στρώματος της γήινης ατμόσφαιρας, της θερμόσφαιρας, η οποία βρίσκεται σε ύψος 200 έως 400 χιλιομέτρων από την επιφάνεια της Γης.

Όταν οι 28 μικροδορυφόροι φθάσουν με το διαστημικό σκάφος Cygnus στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, θα εκτοξευθούν ο ένας μετά τον άλλο στο διάστημα από το σύστημα εκτόξευσης της NanoRacks που βρίσκεται στον ISS, προκειμένου να αρχίσουν το επιστημονικό έργο τους.

Θα ακολουθήσει η αποστολή στον ISS άλλων οκτώ μικροδορυφόρων CubeSats με τον ινδικό πύραυλο PSLV. Οι συνολικά 36 μικροδορυφόροι θα εξαπλωθούν σε διάφορα σημεία δύο διαφορετικών τροχιών και, μετά από περίπου ένα μήνα, θα δημιουργήσουν ένα εκτεταμένο δίκτυο μελέτης της θερμόσφαιρας πάνω από τη Γη.

Μπορεί να παρακολουθήσει κανείς την εκτόξευση του πυραύλου «Atlas V» με τους ελληνικούς μικροδορυφόρους στο τηλεοπτικό κανάλι της NASA στο YouTube στη διεύθυνση . (η ζωντανή μετάδοση θα ξεκινήσει στις 17:00 ώρα Ελλάδος).