Είναι οι εκλογές που πολλοί πιστεύουν ότι θα μπορούσαν να διαμορφώσουν το μέλλον της Ισπανίας ανοίγοντας τον δρόμο για την ανεξαρτησία της Καταλωνίας. Αλλά το στρατόπεδο των αυτονομιστών είναι διχασμένο - και η ηγέτιδα του αριστερού εθνικιστικού κόμματος που προηγείται στις δημοσκοπήσεις απογοητεύει ακόμη και πιστούς οπαδούς της απόσχισης.
Καθώς η εκστρατεία για τις εκλογές της 21ης Δεκεμβρίου φτάνει στο αποκορύφωμά της, οι πολιτικοί ηγέτες αγνοούν την παραδοσιακή τους εστίαση σε ζητήματα όπως η οικονομία και έχουν μετατρέψει την ψηφοφορία σε αγώνα μεταξύ δύο συνασπισμών - των αποσχιστών και των ενωτικών.
Οι προσπάθειες της Αριστεράς Catalunya en Comú να δώσει έμφαση σε ζητήματα όπως η υγεία και η εκπαίδευση απέτυχαν παταγωδώς - στο κρίσιμο πρώτο τηλεοπτικό ντιμπέιτ της περασμένης Πέμπτης με τη συμμετοχή όλων των κύριων κομμάτων κυριάρχησε το εθνικό ζήτημα.
Εμφανώς απούσα ανάμεσα στους επτά ηγέτες ήταν η Μάρτα Ροβίρα, γενική γραμματέας της αριστερής εθνικιστικής Esquerra Repúblicana Catalunya (ERC), του κόμματος που βρίσκεται σήμερα μπροστά, με ένα μικρό προβάδισμα στις δημοσκοπήσεις. Ο ηγέτης του ERC και πρώην αντιπρόεδρος Οριόλ Τζουνκέρας κρατείται στη Μαδρίτη για τον ρόλο του στην ανακήρυξη της ανεξαρτησίας τον Οκτώβριο, και έχρισε τη Ροβίρα αντικαταστάτριά του στην εκστρατεία.
Αν και η Ροβίρα είναι φανατική υπέρμαχος της ανεξαρτησίας, ο Τζουνκέρας μπορεί να μετανιώσει για την επιλογή του. Μέρος του προβλήματος είναι η γλώσσα. Παρ' όλο που η ισπανική είναι η μητρική γλώσσα των μισών Καταλανών, η Ροβίρα μιλάει μόνο καταλανικά. Αυτό ήταν προφανώς ένας αρνητικός παράγοντας στην τηλεμαχία με την Ινές Αριμάδας, ηγέτιδα του κεντρώου κόμματος Ciutadans, η οποία τάσσεται κατά της ανεξαρτησίας και αναδείχθηκε σαφώς νικήτρια στη μεταξύ τους αντιπαράθεση.
Λίγες ημέρες αργότερα, η Ροβίρα υπέστη την ίδια μοίρα σε άλλη συζήτηση, αυτή τη φορά με τον υποψήφιο της Esquerra Ραούλ Ρομέβα, ο οποίος μιλάει πολλές γλώσσες.
Μία αναπληρώτριά της αντικατέστησε τη Ροβίρα στο ντιμπέιτ της Πέμπτης καθώς η ίδια ήταν αλλού. Την επόμενη ημέρα ακύρωσε μια συνέντευξη Τύπου, ισχυριζόμενη ότι ήταν αδιάθετη, αν και φαίνεται πως ανέρρωσε γρήγορα και μίλησε σε εκδήλωση του κόμματος το ίδιο βράδυ.
Το στρατόπεδο των αυτονομιστών δεν κατεβαίνει με ενωμένο μέτωπο σε αυτές τις εκλογές. Ο έκπτωτος πρόεδρος και πρώην ηγέτης, Κάρλες Πουιτζντεμόν, που σήμερα είναι αυτοεξόριστος στις Βρυξέλλες, δεν δείχνει κανένα σημάδι μεταμέλειας για μια εκστρατεία που σχεδόν όλοι συμφωνούν ότι οδήγησε την καταλανική κοινωνία σε βαθύ διχασμό.
Εν τω μεταξύ, ο Τζουνκέρας, αντίπαλός του για την προεδρία, χαρακτήρισε «σφάλμα» τη μονομερή ανακήρυξη ανεξαρτησίας και λέει ότι επιδιώκει διάλογο με τη Μαδρίτη. Αλλά σύμφωνα με τη Ροβίρα: «Δεν υπήρξε ποτέ μονομέρεια, αυτό είναι κάτι που εφευρέθηκε από το ισπανικό κράτος». Η Ροβίρα προκάλεσε επίσης αναταραχή όταν ισχυρίστηκε ότι την παραμονή της ανακήρυξης της ανεξαρτησίας η Μαδρίτη είπε στην κυβέρνηση της Καταλωνίας ότι θα υπάρξει «αίμα στους δρόμους, και πραγματικές σφαίρες, όχι μόνο από καουτσούκ» αν δεν κάνει πίσω. Αυτό το αρνήθηκαν οι συνομιλητές εκείνη την εποχή, μεταξύ των οποίων ο Αρχιεπίσκοπος της Βαρκελώνης, και η Ροβίρα δεν μπόρεσε ποτέ να τεκμηριώσει τον ισχυρισμό της.
Το κόμμα της, το ERC, είναι ένα από τα παλαιότερα της Καταλωνίας. Ιδρύθηκε το 1931 και το επόμενο έτος η ισπανική δημοκρατία αποδέχθηκε το καταλανικό καθεστώς αυτονομίας. Το κόμμα κηρύχθηκε παράνομο μετά τη φασιστική νίκη το 1939 και το 1940 ο αρχηγός του εκτελέστηκε.
Τα τελευταία χρόνια τα αριστερά του διαπιστευτήρια υπέφεραν μετά τη σύναψη συμμαχιών με τους κεντροδεξιούς εθνικιστές υπό την ηγεσία του Αρτούρ Μας και τώρα του Πουιτζντεμόν, και τα τελευταία πέντε χρόνια το εθνικό ζήτημα έχει επισκιάσει τα κοινωνικά στην ατζέντα του. Οι πρώτες 12 σελίδες του μανιφέστου του κόμματος είναι αφιερωμένες στο ζήτημα της ανεξαρτησίας, πριν από την έκκληση για «αυξημένη παραγωγικότητα και ανταγωνιστικότητα της καταλανικής οικονομίας».
Τα κοινωνικά ζητήματα δεν συζητιούνται σε αυτές τις εκλογές επειδή οι αποσχιστές υποστηρίζουν ότι μέχρι την ανεξαρτησία της Καταλωνίας δεν έχει νόημα να προωθούνται κοινωνικές αλλαγές, διότι η Μαδρίτη απλώς χρησιμοποιεί τα δικαστήρια για να παρακάμψει το κοινοβούλιο της Καταλωνίας όταν λαμβάνει αποφάσεις που δεν της είναι αρεστές.
Οταν ο ισπανός πρωθυπουργός Μαριάνο Ραχόι επέβαλε την άμεση εξουσία της Μαδρίτης στα τέλη Οκτωβρίου και προκήρυξε τις περιφερειακές εκλογές, είπε ότι στόχος ήταν να αποκατασταθεί η ομαλότητα στην Καταλωνία. Αλλά τι ομαλότητα μπορεί να υπάρξει όταν ο πρώην πρόεδρος και ο αντιπρόεδρος της Καταλωνίας κάνουν προεκλογική εκστρατεία ο ένας από τις Βρυξέλλες και ο άλλος από τη φυλακή; Η μόνη βεβαιότητα είναι ότι, ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα, το ζήτημα της ανεξαρτησίας θα κυριαρχήσει και η ισπανική κυβέρνηση πρέπει να σταματήσει να αυταπατάται ότι θα εξαφανιστεί μέσω ενός συνδυασμού διώξεων πολιτικών και εξάντλησης των ψηφοφόρων.
