Ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης, με τον Αιγύπτιο ομόλογό του, Μπαντρ Αμπντελάτι στο Κάιρο 

Η συνάντηση του Έλληνα Υπουργού Εξωτερικών, Γιώργου Γεραπετρίτη, με τον Αιγύπτιο ομόλογό του, Μπαντρ Αμπντελάτι στο Κάιρο άνοιξε νέα σελίδα στις προσπάθειες επίλυσης του ζητήματος της Ιεράς Μονής Αγίας Αικατερίνης στο Σινά. Όπως επισημαίνουν διπλωματικές πηγές, οι συνομιλίες διεξήχθησαν σε κλίμα «παραγωγικό», με κοινό στόχο να αποτραπεί οποιαδήποτε διατάραξη της μοναστικής ζωής και της πνευματικής λειτουργίας της Μονής.

Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, οι δύο πλευρές συμφώνησαν ρητά στη συνέχιση της δραστηριότητας της Μονής «χωρίς εμπόδια», ενώ η Αιγυπτιακή πλευρά δεσμεύτηκε να προστατεύσει τον ελληνορθόδοξο χαρακτήρα της. Ωστόσο, το ζήτημα της ιδιοκτησίας των εκτάσεων που περιβάλλουν τη Μονή μετατέθηκε σε μεταγενέστερη φάση, καθώς παραμένει το πλέον ακανθώδες σημείο στη διαπραγμάτευση.

Ανοιχτά ζητήματα και δύσκολη εξίσωση

Το ιδιοκτησιακό καθεστώς των εκτάσεων εξακολουθεί να αποτελεί το βασικό εμπόδιο, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές. Η πρόσφατη απόφαση αιγυπτιακού δικαστηρίου, η οποία ξεχώρισε την κυριότητα από το δικαίωμα χρήσης, άνοιξε τον δρόμο για περαιτέρω νομικές διεκδικήσεις από την αιγυπτιακή πλευρά. Το αποτέλεσμα είναι μια αίσθηση αβεβαιότητας.

Η ελληνική αντιπροσωπεία έθεσε την ανάγκη σεβασμού της ιστορικής συνέχειας και του καθεστώτος που αναγνωρίζεται διεθνώς, υπογραμμίζοντας ότι η Μονή αποτελεί μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς και δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται ως «απλός χρήστης» των χώρων της. Όπως τόνισε κυβερνητική πηγή, «η όποια συμφωνία πρέπει να εγγυάται την πνευματική αυτονομία της Μονής και τον ιστορικό της ρόλο, που υπερβαίνει τα σύνορα και τους νόμους του παρόντος».

Από την άλλη πλευρά, η Αίγυπτος διατηρεί σθεναρή στάση υπέρ της εθνικής κυριαρχίας της, παρουσιάζοντας το ζήτημα ως μέρος της συνταγματικής της υποχρέωσης να προστατεύσει τη δημόσια περιουσία. Σύμφωνα με αιγυπτιακά ΜΜΕ, η κυβέρνηση επέμεινε ότι «το κράτος παραμένει ο τελικός εγγυητής της τάξης και της ιδιοκτησίας» και ότι «οποιαδήποτε λύση πρέπει να σέβεται αυτή τη θεμελιώδη αρχή».

Στο περιθώριο των επαφών, αναγνωρίστηκε, σύμφωνα με πληροφορίες, ότι η υπόθεση της Μονής Σινά δεν μπορεί να επιλυθεί αποκλειστικά με νομικά εργαλεία προσθέτοντας πως «το ιδιοκτησιακό καθεστώς είναι βαθιά ριζωμένο στην ιστορία, με αυτοκρατορικά χρυσόβουλα και συμφωνίες αιώνων, που δεν μπορούν να παρακαμφθούν από σύγχρονες ερμηνείες δικαίου». Παράλληλα, οι ίδιες πηγές επεσήμαναν πως «η διαπραγμάτευση είναι εξόχως πολιτική και όχι απλώς νομική, συνδέοντάς τη με την ισορροπία δυνάμεων στην Ανατολική Μεσόγειο και με την ανάγκη να παραμείνει η Μονή «γέφυρα» πολιτισμών, όχι πεδίο σύγκρουσης συμφερόντων».

Η επόμενη φάση: Οι κρίσιμες τεχνικές διαβουλεύσεις

Προς το παρόν, συμφωνήθηκε η συγκρότηση κοινών τεχνικών επιτροπών για να επεξεργαστούν λεπτομέρειες εφαρμογής της συμφωνίας περί «απρόσκοπτης λειτουργίας» και προστασίας του λατρευτικού χαρακτήρα της Μονής. Ωστόσο, οι ίδιες διπλωματικές πηγές προειδοποιούν ότι «η οριστική λύση δεν θα είναι αποτέλεσμα νομικής πράξης, αλλά πολιτικής βούλησης». Για την Αθήνα, το στοίχημα είναι να μην αμφισβητηθεί η ιστορική και πνευματική αυτοτέλεια της Μονής, διατηρώντας ταυτόχρονα ανοικτό το κανάλι συνεργασίας με την Αίγυπτο, η οποία παραμένει στρατηγικός εταίρος σε κρίσιμα γεωπολιτικά μέτωπα.